ტიტანობოა
| ტიტანობოა | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 ტიტანობოა | |||||||||||||||||
| მეცნიერული კლასიფიკაცია | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| ლათინური სახელი | |||||||||||||||||
| Titanoboa cerrejonensis | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
ტიტანობოა (ნიშნავს „გიგანტურ ბოას“[1]) — ნამარხი გველების გვარი, რომლებიც ცხოვრობდნენ 60-58 მლნ. წლის წინ, პალეოცენურ პერიოდში[2]. ერთადერთი ცნობილი სახეობაა Titanoboa cerrejonensis, რომელიც დღემდე აღმოჩენილ ყველაზე დიდ გველს წარმოადგენს[2]. მისი ნაშთიდან გამომდინარე შესაძლოა დავასკვნათ, რომ სიგრძეში გველი 13 მეტრს აღწევდა, სისქეში 1 მეტრს, წონით კი მიახლოებით 1,25 ტონა იყო. 2009 წელს, ქვანახშირის საბადოებში, კერეიონში, კოლუმბია[2][1] აღმოჩენილი იქნა T. cerrejonensis-ის 28 დამოუკიდებელი ნაშთი. ამ აღმოჩენამდე ცოტაოდენი ნაშთი აღმოაჩინეს სამხრეთ ამერიკის უძველეს ტროპიკულ გარემოში[3].
გველი მეცნიერთა გუნდმა, ჯონათან ბლოჩისა და კარლოს ჯარამილოს ხელმძღვანელობით, ექსპედიციის დროს აღმოაჩინა. ბლოჩი ფლორიდის უნივერსიტეტის პალეონტოლოგია, კარლოს ჯარამილო კი სმიტსონიური ტროპიკულ გამოკვლევათა ინსტიტუტის პალეობოტანიკოსი[4].
ვინაიდან გველები ცივსისხლიანები არიან, მეცნიერებმა გამოთქვეს მოსაზრება იმის შესახებ, რომ ტროპიკები-ამ გველის საცხოვრებელი-გაცილებით ცხელი ადგილი ყოფილა, ვიდრე ამას გამოკვლევები ადასტურებენ. ტემპერატურას აქ, საშუალოდ, 32 °C უნდა მიეღწია[5].
ზომის შედარება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
კოლუმბიაში აღმოჩენილ 28 გველიდან 8 განსაკუთრებით დიდი ზომით გამოირჩეოდა: მათი წონა - 1100 კილოგრამს აღწევდა, სიგრძე კი 12-15 მეტრს. დღეისათვის მსოფლიოს ყველაზე დიდი გველი ბადისებრი პითონია, სიგრძით 9 მეტრამდე, მწვანე ანაკონდა კი 7,5 მეტრს აღწევს.[6].
იხილეთ აგრეთვე[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- Leptotyphlops carlae ანუ ბარბადოსის ვიწროპირიანი გველი - მსოფლიოში ყველაზე პატარა გველი.
- ბადისებრი პითონი - სავარაუდოდ ყველაზე გრძელი გველი მსოფლიოში.
- მწვანე ანაკონდა - მსოფლიოს ყველაზე მასიური გველი.
| ||||||||||||||||||||||||||
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ 1.0 1.1 Lua-ს შეცდომა in მოდული:Citation/CS1 at line 4027: bad argument #1 to 'pairs' (table expected, got nil). 2009-02-05
- ↑ 2.0 2.1 2.2 კუოკი, რობერტა. (4 თებერვალი 2009) მეცნიერებმა აღმოაჩინეს მსოფლიოს უდიდესი გველი. Nature. ციტირების თარიღი: 4 თებერვალი 2009.
- ↑ მაუჟ II, ტომას ჰ.. (4 თებერვალი 2009) 43 ფუტი სიგრძის სუპერგრძელი გველი ტიტანობოა კოლუმბიიდან. Los Angeles Times. ციტირების თარიღი: 4 თებერვალი 2009.
- ↑ 2,500 პაუნდი და 43 ფუტი, პრეისტორიული გველის რეკორდული ზომები. Science Daily (4 თებერვალი, 2009). ციტირების თარიღი: 4 თებერვალი 2009.
- ↑ ჯოისი, კრისტოფერ. (5 თებერვალი 2009) ერთ დროს 1 ტონიანი გველი დასრიალებდა ტროპიკებში. NPR. ციტირების თარიღი: 5 თებერვალი 2009.
- ↑ CTV: უძველესი გარგანტუელი გველები საუზმეზე ნიანგებს მიირთმევდნენ