ტიმ ბარტონი

ტიმ ბარტონი
კინორეჟისორი, ანიმატორი, მწერალი-სცენარისტი
მშობლიური სახელი	Tim Burton
დაბადების თარიღი	25 აგვისტო, 1958 (1958-08-25) ბერბენკი, კალიფორნია
საქმიანობა	რეჟისორი
მეუღლე(ები)	ჰელენა ბონემ კარტერი (2001-2014)

ტიმოთი უილიამ ბარტონი (ინგლ. Timothy William Burton; შემოკლებით ტიმ ბარტონი; დ. 25 აგვისტო, 1958, ბერბანკი, კალიფორნია, აშშ) — ამერიკელი კინორეჟისორი, ანიმატორი და მწერალი-სცენარისტი. თანამედროვე სანახაობითი კინოს ოსტატი, საკუთარ ნაწარმოებებში შავ იუმორსა და მაკაბრულ ელემენტებს იყენებს. მის ფილმებში ხშირად თამაშობს ჯონი დეპი.

ბიოგრაფია

ბარტონმა კარიერა დაიწყო, როგორც დისნეის სტუდიის ანიმატორმა. სარეჟისორო დებიუტი შედგა 1985 წელს ფილმით „პი-ვის დიდი თავგადასავალი“, რასაც 1988 წელს მოჰყვა „ბიტლჯუსი“. 1980-იანების ბოლოს გადაიღო ორი ფილმი სუპერგმირ ბეტმენის შესახებ: „ბეტმენი“ (1989) და „ბეტმენი ბრუნდება“ (1992). 1991 წელს გადაიღო „მაკრატელისხელება ედვარდი“, რომელიც წარმოადგენდა გოთიკურ სტილში გადაღებულ სასიყვარულო ისტორიას. იყო პროდიუსერი 1993 წელს გამოსული ფილმისა „კოშმარი შობის წინ“, რომელმაც დიდ წარმატებას მიაღწია. 1994 წელს გადაიღო ბიოგრაფიული ფილმი „ედ ვუდი“. 1996 წელს გადაიღო სამეცნიერო-ფანტასტიკა „მარსი გვიტევს!“, რომელიც საკულტო კლასიკად იქცა. 1999 წელს გადაიღო გოთიკური ჰორორ ფილმი „მთვლემარე სიცარიელე“. 2001 წელს გადაიღო „მაიმუნების პლანეტის“ რიმეიკი. 2003 წელს გადაიღო ფილმი „დიდი თევზი“,. რასაც მოჰყვა „პატარძალი-გვამი“ და „ჩარლი და შოკოლადის ქარხანა“ 2005 წელს. 2007 წელს გადაიღო მიუზიკლი „სუინი ტოდი: დემონი-დალაქი ფლიტ-სტრიტიდან“, 2010 წელს გადაიღო 3D ფილმი „ალისა საოცრებათა ქვეყანაში“, ხოლო 2012 წელს — „ფრანკენუინი“. 2014 წელს გადაიღო ფილმი „დიდი თვალები“. ბარტონის მომავალი ფილმებია „მისს პერეგრინის უცნაური ბავშვების სახლი“ (2016) და „ბიტლჯუს 2“ (2017).

ფილმოგრაფია

წელი	ფილმი	რეჟისორი	პროდიუსერი	სცენარის ავტორი
1982	ვინსენტი	Y		Y
1984	ფრანკენუინი	Y		Y
1985	პი-ვის დიდი თავგადასავალი	Y
1988	ბიტლჯუსი	Y
1989	ბეტმენი	Y
1990	მაკრატელისხელება ედვარდი	Y	Y	Y
1992	ბეტმენი ბრუნდება	Y	Y
1993	კოშმარი შობის წინ		Y	Y
1994	იუნგა		Y
	ედ ვუდი	Y	Y
1995	ბეტმენი სამუდამოდ		Y
1996	ჯეიმზი და გიგანტური ატამი		Y
	მარსი გვიტევს!	Y	Y
1999	მთვლემარე ხეობა	Y
2001	მაიმუნების პლანეტა	Y
2003	დიდი თევზი	Y
2005	ჩარლი და შოკოლადის ქარხანა	Y
	პატარძალი-გვამი	Y	Y
2007	სუინი ტოდი: დემონი-დალაქი ფლიტ-სტრიტიდან	Y
2009	9		Y
2010	ალისა საოცრებათა ქვეყანაში	Y
2012	ბნელი ჩრდილები	Y
	აბრაჰამ ლინკოლნი: ვამპირებზე მონადირე		Y
	ფრანკენუინი	Y	Y	Y
2014	დიდი თვალები	Y	Y
2016	ალისა საოცრებათა ქვეყანაში: სარკის გავლით		Y
	მისს პერეგრინის უცნაური უცნაური ბავშვების სახლი	Y

ანიმატორი

• მელა და ძაღლი არ არის მითითებული (1981) - დამატებითი ანიმატორი, პერსონაჟი ’’ვიქსი’’
• ტრონი არ არის მითითებული (1982)
• შავი კარდალა (არ გამოიყენეს მის მიერ შექმნილი ფონები) არ არის მითითებული, (1985)

პროდიუსერი

• კოშმარი შობის წინ (1993)
• ბეტმენი ბრუნდება (1992)
• იუნგა (1994)
• ბეტმენი სამუდამოდ (1995)
• ჯეიმზი და გიგანტური ატამი (1996)
• პატარძალი-გვამი (2005)
• 9 (2009)

როგორც მიწვეული სტუმარი

• მარტოსულები (1992)
• ჰოფა (1992)
• კოშმარი შობის წინ (სცენა ამოჭრილია)

ინტერნეტ-ანიმაცია

• სტენბოის სამყარო (2000)

რესურსები ინტერნეტში

• ოფიციალური საიტი
• ტიმ ბარტონი — კინოფილმების ინტერნეტ-მონაცემთა ბაზა (ინგლისური)