ბრუცასებრნი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary |
||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
'''ბრუცასებრნი'''<ref>{{BioDict|71367|Spalacidae}}</ref> ({{lang-la|Spalacidae}}) — [[ძუძუმწოვარი|ძუძუმწოვართა]] [[ოჯახი (ბიოლოგია)|ოჯახი]] [[მღრღნელები|მღრღნელთა]] [[რიგი (ბიოლოგია)|რიგისა]]. მათი სხეულის სიგრძეა 35 [[სმ]], კუდი მოკლეა. გარეთა ყური და თვალები რუდიმენტირებულია (თვალის კაკალი კანის ქვეშაა დამალული — აქედან სახელწოდება). ბეწვი ხშირი და რბილია; შეფერილობა — რუხ-ჩალისფერიდან მურამდე. შეგუებულები არიან მიწისქვეშა ცხოვრების ნირს (თხრიან მიწისქვეშა გზების რთულ სისტემას). სახლობენ [[ევროპა|ევროპის]], [[წინა აზია|წინა აზიისა]] და [[ჩრდილოეთ აფრიკა|ჩრდილოეთ აფრიკის]] სტეპის, ტყესტეპის, ნახევარუდაბნოსა და მთა-მდელოს ლანდშაფტებში; მთებში — ზღვის დონიდან 2500 მეტრამდე. საქართველოში, კერძოდ [[წალკა|წალკასა]] და [[ახალქალაქის პლატო|ახალქალაქის პლატოზე]] გვხვდება [[თეთრკბილა ბრუცა]] (S. leucodon).<ref>{{ქსე|2|542||არა}}</ref> აერთიანებს 6–7 გვარის 36–37 სახეობას.<ref>{{ITIS|ID=970144|taxon=ბრუცასებრნი}}</ref><ref>Полная иллюстрированная энциклопедия. «Млекопитающие» Кн. 2 = The New Encyclopedia of Mammals / под ред. Д. Макдональда. — {{comment|М.|Москва}}: Омега, 2007. — С. 444. — 3000 экз. — ISBN 978-5-465-01346-8.</ref> ყველაზე ცნობილია [[ჩვეულებრივი ბრუცა]] (S. microphtalmus). იკვებებიან მცენარეთა მიწისქვეშა ნაწილებით; ზამთრისთვის მარაგებს ამზადებენ. წელიწადში 1–2-ჯერ ყრიან 1–3 ნაშიერს. ზოგჯერ ზიანი მოაქვთ, ღრნიან ტყის ნარგავების ნერგებს, ანადგურებენ ძირხვენებს, ამოჰყრიან მიწის გროვებს და სხვ. |
'''ბრუცასებრნი'''<ref>{{BioDict|71367|Spalacidae}}</ref> ({{lang-la|Spalacidae}}) — [[ძუძუმწოვარი|ძუძუმწოვართა]] [[ოჯახი (ბიოლოგია)|ოჯახი]] [[მღრღნელები|მღრღნელთა]] [[რიგი (ბიოლოგია)|რიგისა]]. მათი სხეულის სიგრძეა 35 [[სმ]], კუდი მოკლეა. გარეთა ყური და თვალები რუდიმენტირებულია (თვალის კაკალი კანის ქვეშაა დამალული — აქედან სახელწოდება). ბეწვი ხშირი და რბილია; შეფერილობა — რუხ-ჩალისფერიდან მურამდე. შეგუებულები არიან მიწისქვეშა ცხოვრების ნირს (თხრიან მიწისქვეშა გზების რთულ სისტემას). სახლობენ [[ევროპა|ევროპის]], [[წინა აზია|წინა აზიისა]] და [[ჩრდილოეთ აფრიკა|ჩრდილოეთ აფრიკის]] სტეპის, ტყესტეპის, ნახევარუდაბნოსა და მთა-მდელოს ლანდშაფტებში; მთებში — ზღვის დონიდან 2500 მეტრამდე. საქართველოში, კერძოდ [[წალკა|წალკასა]] და [[ახალქალაქის პლატო|ახალქალაქის პლატოზე]] გვხვდება [[თეთრკბილა ბრუცა]] (S. leucodon).<ref>{{ქსე|2|542||არა}}</ref> აერთიანებს 6–7 გვარის 36–37 სახეობას.<ref>{{ITIS|ID=970144|taxon=ბრუცასებრნი}}</ref><ref>Полная иллюстрированная энциклопедия. «Млекопитающие» Кн. 2 = The New Encyclopedia of Mammals / под ред. Д. Макдональда. — {{comment|М.|Москва}}: Омега, 2007. — С. 444. — 3000 экз. — ISBN 978-5-465-01346-8.</ref> ყველაზე ცნობილია [[ჩვეულებრივი ბრუცა]] (S. microphtalmus). იკვებებიან მცენარეთა მიწისქვეშა ნაწილებით; ზამთრისთვის მარაგებს ამზადებენ. წელიწადში 1–2-ჯერ ყრიან 1–3 ნაშიერს. ზოგჯერ ზიანი მოაქვთ, ღრნიან ტყის ნარგავების ნერგებს, ანადგურებენ ძირხვენებს, ამოჰყრიან მიწის გროვებს და სხვ. |
||
== ლიტერატურა == |
|||
* [http://bse.sci-lib.com/article103230.html მდელოს ძაღლი] // [[დიდი საბჭოთა ენციკლოპედია]] [30 ტომად], მთ. რედ. [[ალექსანდრე პროხოროვი|პროხოროვი ა. მ.]], III გამოც., {{comment|მოსკ.|მოსკოვი}}: გამომც. „საბჭოთა ენციკლოპედია“, 1969. |
|||
== სქოლიო == |
|||
{{სქოლიო}} |
|||
12:38, 11 მაისი 2019-ის ვერსია
ბრუცასებრნი[1] (ლათ. Spalacidae) — ძუძუმწოვართა ოჯახი მღრღნელთა რიგისა. მათი სხეულის სიგრძეა 35 სმ, კუდი მოკლეა. გარეთა ყური და თვალები რუდიმენტირებულია (თვალის კაკალი კანის ქვეშაა დამალული — აქედან სახელწოდება). ბეწვი ხშირი და რბილია; შეფერილობა — რუხ-ჩალისფერიდან მურამდე. შეგუებულები არიან მიწისქვეშა ცხოვრების ნირს (თხრიან მიწისქვეშა გზების რთულ სისტემას). სახლობენ ევროპის, წინა აზიისა და ჩრდილოეთ აფრიკის სტეპის, ტყესტეპის, ნახევარუდაბნოსა და მთა-მდელოს ლანდშაფტებში; მთებში — ზღვის დონიდან 2500 მეტრამდე. საქართველოში, კერძოდ წალკასა და ახალქალაქის პლატოზე გვხვდება თეთრკბილა ბრუცა (S. leucodon).[2] აერთიანებს 6–7 გვარის 36–37 სახეობას.[3][4] ყველაზე ცნობილია ჩვეულებრივი ბრუცა (S. microphtalmus). იკვებებიან მცენარეთა მიწისქვეშა ნაწილებით; ზამთრისთვის მარაგებს ამზადებენ. წელიწადში 1–2-ჯერ ყრიან 1–3 ნაშიერს. ზოგჯერ ზიანი მოაქვთ, ღრნიან ტყის ნარგავების ნერგებს, ანადგურებენ ძირხვენებს, ამოჰყრიან მიწის გროვებს და სხვ.
ლიტერატურა
- მდელოს ძაღლი // დიდი საბჭოთა ენციკლოპედია [30 ტომად], მთ. რედ. პროხოროვი ა. მ., III გამოც., მოსკ.: გამომც. „საბჭოთა ენციკლოპედია“, 1969.
სქოლიო
- ↑ Spalacidae — ინგლისურ-ქართული ბიოლოგიური ლექსიკონი.
- ↑ ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 2, თბ., 1977. — გვ. 542.
- ↑ ბრუცასებრნი (TSN 970144). ინტეგრაციული ტაქსონომიის საინფორმაციო სისტემა.
- ↑ Полная иллюстрированная энциклопедия. «Млекопитающие» Кн. 2 = The New Encyclopedia of Mammals / под ред. Д. Макдональда. — М.: Омега, 2007. — С. 444. — 3000 экз. — ISBN 978-5-465-01346-8.