სერგეი მერკუროვი

სერგეი მერკუროვი
სერგეი მერკუროვი
დაიბადა	26 ოქტომბერი (7 ნოემბერი), 1881
დაბადების ადგილი	გიუმრი
გარდაიცვალა	8 ივნისი, 1952 (70 წლის)
გარდაცვალების ადგილი	მოსკოვი
სფერო	მოქანდაკე

სერგეი მერკუროვი (რუს. Серге́й Дми́триевич Мерку́ров; ბერძ. Σεργκέι Μερκούροφ; სომხ. Սերգեյ Մերկուրով; დ. 26 ოქტომბერი, 1881, ალექსანდროპოლი — გ. 8 ივნისი, 1952, მოსკოვი) — სომხური წარმოშობის რუსი მოქანდაკე, სსრკ-ის სახალხო მხატვარი (19430, საბჭოთა კავშირის სამხატვრო აკადემიის ნამდვილი წევრი (1947).

ბიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

დაიბადა 1881 წლის 26 ოქტომბერს (7 ნოემბერს) ქალაქ ალექსანდროპოლში (ამჟამად გიუმრი), ბერძნულ ოჯახში.

1901 წელს დაამთავრა ტიფლისის რეალური სასწავლებელი და შევიდა კიევის პოლიტექნიკური ინსტიტუტში, საიდანაც მალე გარიცხეს პოლიტიკურ მოვლენებში მონაწილეობისთვის.

1902-1905 წლებში სწავლობდა მიუნხენის სამხატვრო აკადემიაში. 1907 წლამდე ცხოვრობდა პარიზში. მისი ადრინდელი ნამუშევრებისთვის დამახასიათებელი იყო ამაღელვებელი სიმბოლიკა და მოდერნისტული სტილიზაცია. ისწრაფვოდა მონუმენტური ჰეროიკული სახეების შექმნისკენ.

1907 წელს მოქანდაკე დაბრუნდა რუსეთის იმპერიაში. ცხოვრობდა ტიფლისსა და იალტაში. 1910 წლის შემოდგომაზე გადავიდა მოსკოვში.

მნიშვნელოვანი ნამუშევრებია დოსტოევსკის (1911-1913) და კ. ტიმირიაზევის (1922-1923) ქანდაკებები, ჯგუფური კომპოზიცია „ბელადის სიკვდილი“ (1927-1947), სტალინის ქანდაკება ერევანში.

ჯილდოები და აღიარება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

1939 ლენინის ორდენი
1940 სომხეთის სსრ-ის ხელოვნების დამსახურებული მოღვაწე
1941 სტალინური პრემია
1942 რსფსრ-ის ხელოვნების დამსახურებული მოღვაწე
1943 სსრკ-ის სახალხო მხატვარი
1947 შრომის წითელი დროშის ორდენი
1947 სსრკ-ის სამხატვრო აკადემიის აკადემიკოსი
1950 სომხეთის სსრ-ის სახალხო მხატვარი
1951 სტალინური პრემია
1951 შრომის წითელი დროშის ორდენი
მედალი „1941-1945 წლების დიდ სამამულო ომში მამაცური შრომისათვის“

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 6, თბ., 1983. — გვ. 590.

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 Большая российская энциклопедия — Москва: Большая российская энциклопедия, 2004.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1768199"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>
↑ ^2.0 ^2.1 Меркуров Сергей Дмитриевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>
↑ RKDartists
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>
↑ SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>
↑ ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ Sokolov M. N. Merkurov, Sergey // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — ISBN 978-1-884446-05-4 — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T056943
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q217595"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q56691875"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q810196"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q103957526"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21431157"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1547776"></a>
↑ The Fine Art Archive — 2003.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10855166"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1239328_citetype_Q60534428_citetype_Q35127"_data-entity-id="Q1768199">[https://bigenc.ru/_Большая_российская_энциклопедия]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:მოსკოვი|Москва]]:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Большая_российская_энциклопедия]],_2004.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1768199"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a></div>-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 Большая российская энциклопедия — Москва: Большая российская энциклопедия, 2004.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1768199"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q17378135">Меркуров_Сергей_Дмитриевич_//_[[:ru:Большая_советская_энциклопедия_(третье_издание)|Большая_советская_энциклопедия]]:_[в_30_т.]<span_class="wef_low_priority_links">_/_под_ред._[[:ალექსანდრე_პროხოროვი|А.&nbsp;М.&nbsp;Прохоров]]_—_3-е_изд._—_[[:მოსკოვი|Москва]]:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Советская_энциклопедия]],_1969.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a></div>-2] 2.0 ^2.1 Меркуров Сергей Дмитриевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36570165"_data-entity-id="Q17299517">RKDartists<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a></div>-3] RKDartists
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q8513_citetype_Q35127_citetype_Q36524_citetype_Q194166"_data-entity-id="Q29861311">SNAC<span_class="wef_low_priority_links">_—_2010.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a></div>-4] SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13136"_data-entity-id="Q237227">[[:de:s:Brockhaus_Enzyklopädie|ბროკჰაუზის_ენციკლოპედია]]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a></div>-5] ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13433827"_data-entity-id="Q103957526"><i_class="wef_low_priority_links">Sokolov&nbsp;M.&nbsp;N.</i>_[[:d:Q103957526|Merkurov,_Sergey]]_//_''[[:en:Grove_Art_Online|Grove_Art_Online]]''<span_class="wef_low_priority_links">_/_[[:d:Q56691875|J.&nbsp;Turner]]_—_[[:ოქსფორდი|[Oxford,_England]]],_[[:en:Basingstoke|Houndmills,_Basingstoke,_England]],_[[:ნიუ-იორკი|New_York]]:_[[:en:Oxford_University_Press|OUP]],_2017._—_ISBN_978-1-884446-05-4_—_[http://dx.doi.org/10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T056943_doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T056943]</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q217595"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q56691875"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q810196"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q103957526"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21431157"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1547776"></a></div>-6] Sokolov M. N. Merkurov, Sergey // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — ISBN 978-1-884446-05-4 — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T056943
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q217595"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q56691875"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q810196"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q103957526"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21431157"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1547776"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q48204_citetype_Q166118"_data-entity-id="Q10855166">[https://cs.isabart.org/person/73908_The_Fine_Art_Archive]<span_class="wef_low_priority_links">_—_2003.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10855166"></a></div>-7] The Fine Art Archive — 2003.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10855166"></a>

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]