პირველი მსოფლიო ომის დროს ჩაძირული საზღვაო ჰოსპიტალები

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
გემი Llandovery Castle-ის იძირება გერმანული წყალქვეშა ნავის U-86 მიერ გასროლილი ტორპედოს მიერ, 1918, 27 ინვისი. წყალქვეშა ნავმა არც გადარჩენილები დაინდო.

პირველი მსოფლიო ომის პერიოდში მრავალ საზღვაო ჰოსპიტალზე მოხდა თავდასხმა, როგორც განზრახ, ისე უნებლიედ. გემებს ძირითადად ტორპედოები ან საზღვაო ნაღმები აფეთქებდნენ.

საზღვაო ჰოსპიტალის ფუნქციაა დაშავებულთათვის პირველადი დახმარების გაწევა და შემდგომი მკურნალობა. ამ ტიპის გემებს ძირითადად სამხედრო ძალები იყენებენ საბრძოლო მოქმედებთან ახლოს.[1] საზღვაო ჰოსპიტალებს იცავს ჰააგის მეათე კონვენცია (1907).[2] კონვენციის მეოთხე პარაგრაფში მოცემულია შეზღუდვები:

  • გემზე უნდა დაეხმარონ ნებისმიერი ეროვნების დაჭრილს
  • გემი არ უნდა გამოიყენებოდეს სამხედრო დანიშნულებით
  • გემმა არ უნდა დააზიანოს მოწინააღმდეგე მხარის ხომალდი.
  • ჰააგის კონვენციის თანახმად, მოწინააღმდეგე მხარეებს აქვთ უფლება ავიდნენ ერთმანეთის საზღვაო ჰოსპიტალებზე და გაეცნონ არსებულ ვითარებას, რათა დარწმუნდნენ, რომ ხომალდზე კანონსაწინააღმდეგო არაფერი ხდება.

თუ გემი რომელიმე წესს არღვევს, იგი გამოცხადდება როგორც საბრძოლო ხომალდი და მოწინააღმდეგე მხარეს ექნება მისი ჩაძირვის უფლება. გამომძიებლებს ნეიტრალური ქვეყნიდან როგორიც ესპანეთია, აქვთ უფლება შეისწავლონ საზღვაო ჰოსპიტალები და დაადასტურონ, რომ კონვენციის მეოთხე პარაგრაფში მოცემული წესები დაცულია.[3]

საზღვაო ჰოსპიტალებზე გამოხატულია წითელი ჯვრები  და წითელი ნახევარმთვარეები 

ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

გერმანიის იმპერიის სარდლობა თვლიდა, რომ მოკავშირეთა საზღვაო ჰოსპიტალები არღვევდნენ ჰააგის კონვენციით დადგენილ წესებს და გერმანულმა წყალქვეშა ნავებმა დაიწყეს მათი გაუფრთხილებლად ჩაძირვა(ე.წ შეუზღუდავი წყალქვეშა საბრძოლო მოქმედებები – საზღვაო ბრძოლის ერთ-ერთი ტიპი).[4] მიუხედავად ნეიტრალური ქვეყნების გამომძიებლების დასკვნისა, გერმანული სარდლობა მაინც თვლიდა, რომ საზღვაო ჰოსპიტალები არღვევდნენ წესებს და ფიქრობდნენ, რომ მათ ბრძოლისუნარიანი სამხედროები გადაყავდათ ფრონტზე. საზღვაო ჰოსპიტალებს შორის ყველაზე დიდი  გემი Britannic-ი (Olympic-სა და Titanic-ის უმცროსი და) იყო, რომელიც საზღვაო ნაღმზე აფეთქდა(1916, 21 ნოემბერი). გემზე 30 ადამიანი დაიღუპა. [5] ყველაზე სისხლიანი გემ Llandovery Castle–ის ჩაძირვა იყო. ხომალდი გერმანულმა წყალქვეშა ნამვა U-86-მა ტორპედოთი გაანადგურა (1918, 27 ივნისი). გერმანელებმა საზღვაო ჰოსპიტალის ჩაძირვა არ იკმარეს და ოკეანის ზედაპირზე მყოფ გადარჩენილებსაც გაუხსნეს ცეცხლი. გერმანულ ტყვიასა და ოკეანეს მხოლოდ 24 ადამიანი გადაურჩა.[6]ომის შემდეგ, U-86-ის კაპიტანი ლეიტენანტი ჰელმუტ პაციგი და მისი ორი ლეიტენანტი გამოაცხადეს სამხედრო დამნაშავეებად, თუმცა სამივე სამხედრო მალევე გაუჩინარდა და გადაურჩა ციხეს.[7] მხოლოდ მოკავშირეთა გემები არ იძირებოდნენ ომის დროს. გერმანული საზღვაო ჰოსპიტალი Ophelia ბრიტანელებმა დაიკავეს (სარწმუნოა ინფრომაცია, რომ გერმანული გემი სადაზვერვოდ გამოიყენებოდა, რადგან მასზე 1300-მდე სხვადასხვა ფერის სანათი იყო, როდესაც ბრიტანულ საზღვაო ჰოსპიტალებზე ასეთი მხოლოდ 12 იყო).  [8] ბრიტანელებმა გემს სახელი გადაარქვეს და Huntley-ი უწოდეს. ხომალდი მალევე გერმანულმა ფლოტმა ჩაძირა (21 დეკემბერი,1915). ომისას ავსტრიული გემი Baron Call–იც დაზიანდა. [9]

ჩაძირული სამხედრო ჰოსპიტალები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სახელი სურათი ეროვნება თარიღი კატასტროფის ადგილი მიზეზი დაიღუპა სქოლიო
HMHS Anglia HMHS Anglia გაერთიანებული სამეფო 17 ნოემბერი 1915 ფოლსკტონიდან ერთ მილზე აფეთქდა წყალქვეშა ნავ UC-5-ის დატოვებულ საზღვაო ნაღმზე 134 [10]
HMHS Asturias HMHS Asturias გაერთიანებული სამეფო 20 მარტი 1917 სრარტ პოინტიდან 6 მილზე ტორპედოთი ჩაძირა წყალქვეშა ნავმა UC-66 35 [11]

[12] [13] [14]

HMHS Huntley German hospital ship Ophelia გაერთიანებული სამეფო 21 დეკემბერი 1915 ტორპედოთი ჩაძირა წყალქვეშა ნავმა UB-10 2 [15][16]
HMHS Britannic Britannic გაერთიანებული სამეფო 21 ნოემბერი 1916 ეგეოსის ზღვა 37°42′05″ ჩ. გ. 24°17′02″ ა. გ. / 37.70139° ჩ. გ. 24.28389° ა. გ. / 37.70139; 24.28389 აფეთქდა წყალქვეშა ნავ UC-73-ის დატოვებულ საზღვაო ნაღმზე 30 [5]
HMHS Dover Castle Dover Castle გაერთიანებული სამეფო 26 მაისი 1917 ხმელთაშუა ზღვა 37°45′00″ ჩ. გ. 007°45′00″ ა. გ. / 37.75000° ჩ. გ. 7.75000° ა. გ. / 37.75000; 7.75000 ტორპედოთი ჩაძირა წყაქლვეშა ნავმა UC-67 7 [17]
HMHS Donegal SS Donegal გაერთიანებული სამეფო 17 აპრილი 1917 დინის მოცურავე შუქურიდან სამხრეთი 19 მილზე 50°26′00″ ჩ. გ. 01°00′00″ დ. გ. / 50.43333° ჩ. გ. 1.00000° დ. გ. / 50.43333; -1.00000 ტორპედოთი ჩაძირა წყალქვეშა ნავმა UC-21 40 [18]

[19] [20] [21]

HS Elektra HS Elektra ავსტრია-უნგრეთი 18 აპრილი 1916 პალანკას ყურე ტორპედოთი დააზიანა ფრანგულმა გემმა Ampere.1916 წლის გვიან სექტემბრამდე გამოუსადეგარი იყო; მწყობრში 1916 წლის 4 დეკემბერს ჩადგა 1 [22][23]
HMHS Galeka HMHS Galeka გაერთიანებული სამეფო 28 ოქტომბერი 1916 საფრანგეთის საზღვაზე, ავრესთან ახლოს 49°34′01″ ჩ. გ. 000°05′05″ ა. გ. / 49.56694° ჩ. გ. 0.08472° ა. გ. / 49.56694; 0.08472 აფეთქდა საზღვაო ნაღმზე 19 [24]
HMHS Glenart Castle HMHS Glenart Castle გაერთიანებული სამეფო 26 თებერვალი 1918 ბრისტოლის ყურე 51°07′00″ ჩ. გ. 005°03′00″ დ. გ. / 51.11667° ჩ. გ. 5.05000° დ. გ. / 51.11667; -5.05000 ტორპედოთი ჩაძირა წყალქვეშა ნავმა UC-56 162 [25]
HMHS Gloucester Castle Gloucester Castle გაერთიანებული სამეფო 30 მარტი 1917 არვიდან საუთჰემფთონისკენ მიმავალი გზა ტორპედოთი ჩაძირა წყალქვეშა ნავმა U-32 3 [26]
HS Koningin Regentes HS Koningin Regentes ნიდერლანდები 06 ივნისი 1918 ლემანის მოცურავე შუქურის სამხრეთით 21 მილზე ტორპედოთი ჩაძირა წყალქვეშა ნავმა UB-107 7 [27]

[28]

HMHS Lanfranc HMHS Lanfranc გაერთიანებული სამეფო 17 აპრილი 1917 ლა-მანშის სრუტე 50°09′00″ ჩ. გ. 000°10′04″ დ. გ. / 50.15000° ჩ. გ. 0.16778° დ. გ. / 50.15000; -0.16778 ტორპედოთი ჩაძირა წყალქვეშა ნავმა UB-40 40 [29]
HMHS Letitia HMHS Letitia კანადა 1 აგვისტო 1917 პორტუგალიის ყურე, ჰალიფაქსის ნავსადგური ძლიერი ნისლის გამო შეცდომით დაბომბა ბრიტანელმა პილოტმა 1 [30]

[31]

HMHS Llandovery Castle RMS Llandovery Castle 1907 კანადა 27 ივნისი 1918 სამხრეთ ირლანდია 51°18′00″ ჩ. გ. 009°54′00″ დ. გ. / 51.30000° ჩ. გ. 9.90000° დ. გ. / 51.30000; -9.90000 ტორპედოთი ჩაძირა წყალქვეშა ნავმა U-86 234 [6]
HS Marechiaro HS Marechiaro იტალია 21 თებერვალი 1916 ლაღის კონცხი, დურესი, ალბანეთი აფეთქდა წყალქვეშა ნავ UC-12 -ის დატოვებულ საზღვაო ნაღმზე 33 [32]
HS Oceania SS Oceania ავსტრია-უნგრეთი 04 October 1918 როდონის კონცხსა და დურესს შორის აფეთქდა ნაღმზე, თუმცა მიაღწია როდონის კონცხსს და 1918 წლის 15 ოქტომბერს, ავსტრელებმა ააფეთქეს გემი, რათა იტალიელების ხელში არ ჩავარდნილიყო იგი ? [22][33]
HS Portugal (Португаль) Hospital ship Portugal Russian Naval Ensign რუსეთის იმპერია
(ფრანგული ეკიპაჟი, რუსული სამედიცინო პერსონალი) 		17 March 1916 რიზეს პროვინციასთან ახლოს, შავი ზღვა ტორპედოთი ჩაძირა წყალქვეშა ნავმა U-33 90 [34]
HMHS Rewa HSRewa 1907 გაერთიანებული სამეფო 4 January 1918 ჰართლანდ ფოინთიდან 13 მილზე 50°55′00″ ჩ. გ. 004°49′00″ დ. გ. / 50.91667° ჩ. გ. 4.81667° დ. გ. / 50.91667; -4.81667 ტორპედოთი ჩაძირა წყალქვეშა ნავმა U-55 4 [35]
HMHS Rohilla SS Rohilla გაერთიანებული სამეფო 30 October 1914 სელტვიკის სანაპირო, ვითბიდან სამხრეთით ერთ მილზე. 84 [36]

[37] [38]

HMHS Salta HMHS Salta გაერთიანებული სამეფო 10 April 1917 ავრესთან ახლოს, საფრანგეთი 49°32′08″ ჩ. გ. 00°02′18″ დ. გ. / 49.53556° ჩ. გ. 0.03833° დ. გ. / 49.53556; -0.03833 აფეთქდა წყალქვეშა ნავ UC-26-ის დატოვებულ საზღვაო ნაღმზე 130 [39]
HS Tabora HS Tabora გერმანიის იმპერია 23 March 1916 დარ ეზ სალაამის პორტი, აღმოსავლეთ აფრიკა ჩაძირეს სახაზო გემმა  HMS Vengeance და კრეისერმა HMS Challenger ? [40]

[41] [42]

HS Tirol HS Tirol ავსტრია-უნგრეთი 16 April 1916 დურესი აფეთქდა საზღვაო ნანღმზე. მწყობრში 1916 წლის 7 ოქტომბერს ჩადგა 40 [22]
HS Vpered (Вперёд) HS Vpered Russian Naval Ensign რუსეთის იმპერია 8 July 1916 ბათუმსა და რიზეს პროვინციას შორის, შავი ზღვა. ტორპედოთიჩაძირა გერმანულლმა წყალქვეშა ნავმა  U-38 7 [43][44][45]
HMAT Warilda HMAT Warilda ავსტრალია 3 August 1918 ლა-მანშის სრუტეl 50°12′08″ ჩ. გ. 000°16′04″ დ. გ. / 50.20222° ჩ. გ. 0.26778° დ. გ. / 50.20222; -0.26778 ტორპედოთი ჩაძირა გერმანულმა წყალქვეშა ნავმა  UC-49 123 [46]

იხილეთ აგრეთვე[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. ↑ Hospital Ships. Queen Alexandra's Royal Army Nursing Corps (2009). ციტირების თარიღი: August 2, 2009.
  2. ↑ Convention for the adaptation to maritime war of the principles of the Geneva Convention. Yale University (October 18, 1907). ციტირების თარიღი: August 2, 2009.
  3. ↑ R.H. Gibson, Maurice Prendergast. The German Submarine War 1914-1918, 2002, Periscope Publishing Ltd., გვ. 285, 438. ISBN 1-904381-08-1. 
  4. ↑ Crispin Sadler and Wayne Abbott. (2006)Deep Wreck Mysteries - Red Cross Outrage (TV Show). History Television. დაარქივებულია ორიგინალიდან — ნოემბერი 20, 2012. ციტირების თარიღი: August 2, 2009.
  5. ↑ 5.0 5.1 Britannic. Public Broadcasting Service (2009). ციტირების თარიღი: August 21, 2009.
  6. ↑ 6.0 6.1 Marc Leroux. (2008)The sinking of the Canadian Hospital Ship. Canadian Great War Project. დაარქივებულია ორიგინალიდან — ნოემბერი 17, 2015. ციტირების თარიღი: August 21, 2009.
  7. ↑ pg 312 - R.H. Gibson, Maurice Prendergast. The German Submarine War 1914-1918, 2002, Periscope Publishing Ltd, გვ. 312. ISBN 1-904381-08-1. 
  8. ↑ Hold German Hospital Ship (PDF). The New York Times (May 22, 1915). ციტირების თარიღი: September 2, 2009.
  9. ↑ John Beech. (2004)AH Navy. coventry.ac.uk. დაარქივებულია ორიგინალიდან — აპრილი 28, 2006. ციტირების თარიღი: September 1, 2009.
  10. ↑ British Hospital Ship sunk, 85 lost. The New York Times (November 18, 1915). ციტირების თარიღი: August 28, 2009.
  11. ↑ თარგი:Cite Uboat.net
  12. ↑ 31 ON HOSPITAL SHIP KILLED BY U-BOAT. The New York Times (Mar 27, 1917). ციტირების თარიღი: November 7, 2011.
  13. ↑ HMHS Asturias. roll-of-honour.com. ციტირების თარიღი: November 7, 2011.
  14. ↑ The war on hospital ships, with narratives of eyewitnesses, and British and German diplomatic correspondence (1918), 1918, New York and London : Harper & brothers, გვ. 14–15.  - Call number: SRLF_UCSB:LAGE-315170
  15. ↑ Kirsten – The Fleets. The Ships List (2009). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 10 ოქტომბერი 2009. ციტირების თარიღი: 3 September 2009.
  16. ↑ თარგი:Cite Uboat.net
  17. ↑ HMHS Dover Castle (+1917). wrecksite (2009). ციტირების თარიღი: 21 August 2009.
  18. ↑ SS Donegal (+1917). wrecksite (2011). ციტირების თარიღი: November 8, 2011.
  19. ↑ თარგი:Cite Uboat.net
  20. ↑ SS Donegal. clydesite.co.uk. დაარქივებულია ორიგინალიდან — დეკემბერი 3, 2013. ციტირების თარიღი: November 8, 2011.
  21. ↑ U-BOATS DESTROY 2 HOSPITAL SHIPS. The New York Times (April 22, 1917). ციტირების თარიღი: November 8, 2011.
  22. ↑ 22.0 22.1 22.2 AUSTRO-HUNGARIAN HOSPITAL SHIPS OF WORLD WAR I. jeffdonofrio.net (2012). დაარქივებულია ორიგინალიდან — ოქტომბერი 15, 2014. ციტირების თარიღი: March 10, 2012.
  23. ↑ TEUTON HOSPITAL SHIP SUNK IN THE ADRIATIC (PDF). The New York Times (March 20, 1916). ციტირების თარიღი: March 10, 2012.
  24. ↑ Marc Leroux. (2008)SS Galeka (+1916). wrecksite. ციტირების თარიღი: August 21, 2009.
  25. ↑ Hospital Ship Sunk by a U-Boat (PDF). ''The New York Times (February 28, 1918). ციტირების თარიღი: 2 August 2009.
  26. ↑ Union Line and Castle Lines. merchantnavyofficers.com (2009). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 30 მაისი 2013. ციტირების თარიღი: 21 August 2009.
  27. ↑ თარგი:Cite Uboat.net
  28. ↑ PSS Koningin Regentes (+1918). wrecksite (2011). ციტირების თარიღი: November 7, 2011.
  29. ↑ Booth Line's S.S. "Lanfranc" 2. bluestarline.org (September 25, 2005). ციტირების თარიღი: August 28, 2009.
  30. ↑ Letitia - 1917. http://museum.gov.ns.ca+(2011).+ დაარქივებულია ორიგინალიდან — ივლისი 26, 2013. ციტირების თარიღი: November 8, 2011.
  31. ↑ SS Letitia. wrecksite (2011). ციტირების თარიღი: November 8, 2011.
  32. ↑ თარგი:Cite Uboat.net
  33. ↑ Ships used in Immigration. jeffdonofrio.net (2012). დაარქივებულია ორიგინალიდან — მაისი 4, 2014. ციტირების თარიღი: March 10, 2012.
  34. ↑ The War on hospital ships, from the narratives of eye-witnesses (1917), 1917, London : T. Fisher Unwin, გვ. 1.  - Call number: SRLF_UCLA:LAGE-3563453
  35. ↑ War of the U-Boats (PDF). The New York Times (July 28, 1918). ციტირების თარიღი: August 2, 2009.
  36. ↑ SS Rohilla (+1914). wrecksite (2011). ციტირების თარიღი: November 8, 2011.
  37. ↑ Rohilla. merchantnavyofficers.com (2002). დაარქივებულია ორიგინალიდან — თებერვალი 2, 2015. ციტირების თარიღი: November 8, 2011.
  38. ↑ HMHS Rohilla. roll-of-honour.com (2011). ციტირების თარიღი: November 8, 2011.
  39. ↑ Leroux, Marc. (2008)HMS Salta. union-castle.net. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 31 აგვისტო 2011. ციტირების თარიღი: 21 August 2009.
  40. ↑ Kigoma (1914), 2011თარგი:Better source
  41. ↑ Kaiserliche Marine 1916 de. deutsche-schutzgebiete.de (2000). ციტირების თარიღი: November 8, 2011.
  42. ↑ SS Tabora (+1914). wrecksite (2011). ციტირების თარიღი: November 8, 2011.
  43. ↑ The war on hospital ships, with narratives of eyewitnesses, and British and German diplomatic correspondence (1918), 1918, New York and London : Harper & brothers, გვ. 11.  - Call number: SRLF_UCSB:LAGE-315170
  44. ↑ Peace Movement Diverts Attention at Year's End from Battlefields to Chancelleries of Belligerents and Principal Neutral Capitals. (PDF). The New York Times (December 31, 1916). ციტირების თარიღი: August 24, 2009.
  45. ↑ П.Г.Усенко (P.G.Usenko), IСТОРIЇ ВЕЛИКОЇ ВIЙНИ 1914–1917 рр. НА ЧОРНОМУ МОРI[მკვდარი ბმული] (From the history of the Great War of the 1914-1917 on the Black Sea). Page 80. (უკრაინული)
  46. ↑ Wounded drown at night. The New York Times (Aug 6, 1918). ციტირების თარიღი: 21 August 2009.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=პირველი_მსოფლიო_ომის_დროს_ჩაძირული_საზღვაო_ჰოსპიტალები&oldid=4602087“-დან