მრავალსახოვანი აბლაბუდიანი სოკო

მრავალსახოვანი აბლაბუდიანი სოკო
	;
მეცნიერული კლასიფიკაცია
სამეფო:	სოკოები
განყოფილება:	ბაზიდიუმიანი სოკოები
კლასი:	აგარიკომიცეტები
რიგი:	ფირფიტოვანნი
ოჯახი:	კორტინარიუსისებრნი
გვარი:	აბლაბუდიანი სოკოები
სახეობა:	მრავალსახოვანი აბლაბუდიანი სოკო
ლათინური სახელი
	Cortinarius multiformis (Fr.) Fr. 1838
NCBI	86075
MB	178432

მრავალსახოვანი აბლაბუდიანი სოკო (ლათ. Cortinarius multiformis) — სოკოს სახეობა აბლაბუდიანი სოკოების გვარისა, რომლის გავრცელების არეალი მოიცავს ევროპას, ჩრდილოეთ ამერიკას, ჩრდილოეთ აფრიკასა და აზიას.^[1]

ერთი წყარო მას საჭმელ სოკოდ თვლის, მეორე წყარო კი — არასაჭმელად.^[2] იზრდება წიწვოვან და ფოთლოვან ტყეებში, უპირატესად ფიჭვნარში, იშვიათად წიფლნარში, მჟავე ნიადაგზე, ზაფხულიდან შემოდგომამდე.

სოკო პირველდ აღწერა შვედმა მიკოლოგმა ელიას მაგნუს ფრისმა 1818 წელს როგორც Agaricus multiformis.^[3] მიმდინარე ბინომინალური სახელწოდება მიენიჭა 1838 წელს.^[4]

აღწერა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ქუდის დიამეტრი — 4-9 სმ-მდე, მკვრივი, ხორციანი. თავდაპირველად ნახევარსფეროსებრი, შემდგომში ბრტყლად ამობურცული ან გაშლილი, წებოვანი ზედაპირით. ახასიათებს თეთრი აბლაბუდისებრი საბურველი, მოყვითალო-ყავისფერია.

ჰიმენოფორი — ფირფიტებიანი, ფირფიტები თავიდან თეთრი, შემდეგ — ჟანგმიწისფერ-ყავისფერი.

ფეხის სიგრძე — 7-10 სმ, სისქე — 1-2 სმ, მკვრივი, მთლიანი, ჟანგმიწისფერ-ყავისფერი, ძირში ბოლქვისებრი და თეთრი. საყელოს გარეშე.

რბილობი — მკვრივი, თეთრი, გაჭრისას ფერს არ იცვლის. თაფლისმაგვარი სასიამოვნო სუნითა და მოტკბო გემოთი.^[5]^[6]^[7]

სპორები — ნუშის ფორმის, ზედაპირი წვრილხორკლიანია, მოყვითალო-მურა ფერის, 10-12X5-6 მკმ.

მსგავსი სახეობები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სამეცნიერო სინონიმები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

Agaricus ferruginascens Batsch (1789)

Agaricus multiformis Fr. (1818)
Agaricus multiformis var. ferruginascens (Batsch) Fr. (1818)
Agaricus multiformis var. obscurior Fr. (1818)
Agaricus multiformis var. zamialis Fr. (1818)
Cortinarius multiformis var. balius (Secr.) Gillet (1876) [1878]
Cortinarius multiformis var. elevatior Gillet (1876) [1878]
Phlegmacium multiforme (Fr.) Wünsche (1877)
Gomphos multiformis (Fr.) O.Kuntze (1898)
Cortinarius multiformis subsp. gracilior' Jul.Schäff. (1949)
Phlegmacium multiforme var. coniferarum M.M.Moser (1960)
Cortinarius multiformis var. caesiophyllus Moënne-Locc. (2006)

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

შეგიძლიათ იხილოთ მედიაფაილები თემაზე „მრავალსახოვანი აბლაბუდიანი სოკო“ ვიკისაწყობში.
მრავალსახოვანი აბლაბუდიანი სოკო MycoBank-ზე (ინგლისური)
მრავალსახოვანი აბლაბუდიანი სოკო Index Fungorum-ზე (ინგლისური)

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

↑ Cortinarius multiformis. Discover Life. ციტირების თარიღი: 20 მარტი, 2022.
↑ ნახუცრიშვილი ივ., საქართველოს სოკოები / რედ. და თანაავტ. არჩ. ღიბრაძე, თბ.: „ბუნება პრინტი“ და საქართველოს ბუნების შენარჩუნების ცენტრი, 2006. — გვ. 190, ISBN 99940-856-1-1.
↑ Elias Fries: „Observationes mycologicae”, vol. 2, Editura Ernest Mauritius, Greifswald, 1822, p. 63
↑ Elias Fries: „Epicrisis systematis mycologici, seu synopsis hymenomycetum”, Editura Typographia Academica, Uppsala 1838, p. 263
↑ Marcel Bon: „Pareys Buch der Pilze”, Editura Kosmos, Halberstadt 2012, p. 210-211, ISBN 978-3-440-13447-4
↑ b Bruno Cetto: „Der große Pilzführer”, vol. 1, ed. a 5-a, Editura BLV Verlagsgesellschaft, München, Berna, Viena 1979, p. 226-227 - 1, ISBN 3-405-12116-7
↑ Dr. ing. Ioana Tudor: Ciupercile din flora spontană a României - Manualul culegătorului și consumatorului autohton, Editura Gramen, București 2010, p. 159, ISBN 978-606-92709-1-2

[1] Cortinarius multiformis. Discover Life. ციტირების თარიღი: 20 მარტი, 2022.

[2] ნახუცრიშვილი ივ., საქართველოს სოკოები / რედ. და თანაავტ. არჩ. ღიბრაძე, თბ.: „ბუნება პრინტი“ და საქართველოს ბუნების შენარჩუნების ცენტრი, 2006. — გვ. 190, ISBN 99940-856-1-1.

[3] Elias Fries: „Observationes mycologicae”, vol. 2, Editura Ernest Mauritius, Greifswald, 1822, p. 63

[4] Elias Fries: „Epicrisis systematis mycologici, seu synopsis hymenomycetum”, Editura Typographia Academica, Uppsala 1838, p. 263

[5] Marcel Bon: „Pareys Buch der Pilze”, Editura Kosmos, Halberstadt 2012, p. 210-211, ISBN 978-3-440-13447-4

[6] Bruno Cetto: „Der große Pilzführer”, vol. 1, ed. a 5-a, Editura BLV Verlagsgesellschaft, München, Berna, Viena 1979, p. 226-227 - 1, ISBN 3-405-12116-7

[7] Dr. ing. Ioana Tudor: Ciupercile din flora spontană a României - Manualul culegătorului și consumatorului autohton, Editura Gramen, București 2010, p. 159, ISBN 978-606-92709-1-2

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]