მიხაელ ენდე
| მიხაელ ენდე | |
|---|---|
 | |
| დაბადების თარიღი | 12 ნოემბერი, 1929[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] |
| დაბადების ადგილი | გარმიშ-პარტენკირხენი[13] [14] [15] |
| გარდაცვალების თარიღი | 28 აგვისტო, 1995[1] [2] [3] [5] [11] (65 წლის) |
| გარდაცვალების ადგილი | ფილდერშტადტი[13] |
| დასაფლავებულია | მიუნხენის ვალდფრიდჰოფის სასაფლაო |
| საქმიანობა | მწერალი[16] , საბავშვო მწერალი, სცენარისტი, სამეცნიერო ფანტასტი მწერალი და ავტორი |
| ენა | გერმანული ენა[2] |
| ეროვნება | გერმანელები |
| მოქალაქეობა |
 გერმანია[17] |
| Magnum opus | დაუსრულებელი ამბავი[18] , მომო, ჯიმ ბატონი, The Night of Wishes, Jim Button and the Wild 13 და The Mirror in the Mirror |
| ჯილდოები | გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკის წინაშე დამსახურების ორდენის ჯვარი, ვერცხლის კალამი, Großer Preis der Deutschen Akademie für Kinder- und Jugendliteratur e.V. Volkach, Bayerischer Poetentaler, Pipe Smoker of the Year[19] , Pier Paolo Vergerio European Prize for Children's Literature[20] და კურდ ლასვიცის პრემია |
| მეუღლე | მარიკო სატო და ინგებორგ ჰოფმანი |
| ხელმოწერა |
 |
| საიტი | michaelende.de/de |
მიხაელ ანდრეას ჰელმუთ ენდე (გერმ. Michael Andreas Helmuth Ende; დ. 12 ნოემბერი, 1929, გარმიშ-პარტენკირხენი — გ. 28 აგვისტო, 1995, ფილდერშტადტ-ბონლანდენი) — გერმანელი მწერალი, მთელი რიგი საბავშვო ნაწარმოებების ავტორი, რომელთაგან ყველაზე მეტად ცნობილია მოთხრობა „დაუსრულებელი ამბავი“. დღეს ენდეს ნაწარმოებები 40-ზე მეტ ენაზეა თარგმნილი და 35 მილიონზე მეტი ეგზემპლარია გამოცემული[21]. „დაუსრულებელი ამბის“ მოტივებზე გადაღებული რამდენიმე მხატვრული ფილმი. 1989 წელს დაწერილ ზღაპარ „ჯადოსნური სასმელის“ მიხედვით კი 2000 წელს ცნობილი ანიმაციური სერიალი „ვუნშპუნში“ გადაიღეს. ენდეს კალამს ეკუთვნის რამდენიმე პიესა, რომანი და მოთხრობა.
ბიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
მიხაელ ენდე დაიბადა მხატვარ-სიურრეალისტ ედგარ ენდეს ოჯახში. დაამთავრა ვალდორფის სკოლა შტუტგარტში. ახალგაზრდობაში თეატრის მსახიობადაც მუშაობდა. მისი ნაწარმოებების გამოცემა 1947 წლიდან დაიწყო, მაგრამ პოპულარობა უფრო მოგვიანებით ეწვია, როდესაც ნაწარმოებები „ჯიმ ღილი და მემანქანე ლუკასი“ (1960), „მომო“ (1973), „დაუსრულებელი ამბავი“ (1979) დაიბეჭდა. გარდაიცვალა კუჭის კიბოთი სამოცდახუთი წლისა, დაკრძალულია ვალდფრიდჰოფის სასაფლაოზე.
პირადი ცხოვრება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ენდე ორჯერ დაქორწინდა, მაგრამ შვილები არ შესძენია. 1952 წელს მსახიობი ინგებორგ ჰოფმანი გაიცნო მეგობრებთან წვეულებაზე. 1964 წელს რომში იქორწინეს. ჰოფმანმა ქმრის შემოქმედებაზე დიდი გავლენა იქონია, ხშირად ენდეს ხელნაწერებს ერთად განიხილავდნენ ხოლმე. მათი ქორწინება 1985 წელს დასრულდა, როდესაც 63 წლის ინგებორგ ჰოფმანი თრომბოემბოლიისგან გარდაიცვალა. მეორე ცოლად მიხაელმა იაპონელი-გერმანელი მარიკო სატო შეირთო, რომელიც ჯერ კიდევ 1976 წელს გაიცნო. სატოს ქორწინებამდე ენდეს რამდენიმე წიგნი ჰქონდა იაპონურად თარგმნილი, ხოლო 1977-80 წლებში მათ გერმანულ ენაზე ერთობლივად თარგმნეს ქენძი მიაძავას ათობით ზღაპარი.
ბიბლიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- „ჯიმ ღილი და მემანქანე ლუკასი“ (1960)
- „მომო“ (1973)
- „დაუსრულებელი ამბავი“ (1979), მთარგმნელი ასმათ ფიცხელაური-ფარჯიანი, 2013
რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ოფიციალური საიტი (ინგლისური) (გერმანული)
- მრავალენოვანი ბიბლიოგრაფია დაარქივებული 2013-01-13 საიტზე Archive.is
- Michael Ende's Last Words to the Japanese დაარქივებული 2006-10-10 საიტზე Wayback Machine.
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ 1.0 1.1 გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა, ბერლინის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა, ბავარიის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა და სხვ. Record #118530259 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
- ↑ 3.0 3.1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
- ↑ Find a Grave — 1995.
- ↑ 5.0 5.1 filmportal.de — 2005.
- ↑ ბროკჰაუზის ენციკლოპედია / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
- ↑ Kritisches Lexikon der Gegenwartsliteratur / Hrsg.: H. L. Arnold, H. Korte — 1978.
- ↑ Store norske leksikon — 1978. — ISSN 2464-1480
- ↑ Vegetti Catalog of Fantastic Literature
- ↑ Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia Catalana, 1968.
- ↑ 11.0 11.1 Babelio — 2007.
- ↑ Munzinger Personen
- ↑ 13.0 13.1 Michael Ende
- ↑ Michael Ende und sein Geburtsort Garmisch-Partenkirchen Der Anfang von Ende
- ↑ Michael Ende
- ↑ The Fine Art Archive — 2003.
- ↑ http://web.archive.org/web/20170324033124/http://jeugdliteratuur.org/auteurs/michael-ende
- ↑ Pfeifenraucher des Jahres
- ↑ Michael Ende