კულტურის პარკი (იზმირი)

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია

 

იზმირის კულტურის პარკი
მდებარეობა
38°25′40″ ჩ. გ. 27°08′41″ ა. გ. / 38.42778° ჩ. გ. 27.14472° ა. გ. / 38.42778; 27.14472
ქვეყანა თურქეთის დროშა თურქეთი
ქალაქი იზმირი, თურქეთი
ძირითადი ინფორმაცია
დაარსების წელი 1 სექტემბერი 1936
ტიპი მუნიციპალური პარკი
ფართობი 420,000 მ²
[kulturparkizmir.org kulturparkizmir.org]
კულტურის პარკი (იზმირი) — მსოფლიო
კულტურის პარკი (იზმირი)

კულტურის პარკი (თურქ. Kültürpark) — მუნიციპალური პარკი იზმირში (თურქეთი). მდებარეობს კონაკის რაიონში, ჩრდილოეთით ესაზღვრება დოქტორ მუსტაფა ენვერ ბეის გამზირი, 1395-ე ქუჩა, აღმოსავლეთით — 1396-ე ქუჩა და ბოზკურტის გამზირი, სამხრეთით — მურსელ ფაშას ბულვარი სამხრეთით და დასავლეთით — დოქტორ რეფიკ საიდამი და შაირა ეშრეფის ბულვარი.

კულტურის პარკი დაარსდა 1936 წელს 360 000 მ² ტერიტორიაზე, რომელიც 1922 წლის 13 სექტემბერს განადგურდა სმირნის დიდი ხანძრის მიერ. მას შემდეგ ის მასპინძლობს იზმირის საერთაშორისო გამოფენას. 1939 წელს პარკი გაფართოვდა 420 000 მ²-მდე.

ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

შადრევანი კულტურის პარკში
პარკის ატრაქციონები

1933 წლის 9 სექტემბერს ჯუმჰურიეთის მოედნის მიმდებარე ტერიტორიაზე, სადაც ამჟამად მდებარეობს სასტუმრო Swissôtel Büyük Efes, გაიმართა მესამე ბაზრობა.[1] [2] [3] მერის მოადგილე სუათ იურთკორუმ თავისი მოსაზრებები გაუზიარა მერს ბეჰჩეთ უზს. მან განაცხადა, რომ უახლოეს წლებში ბაზრობას არ ექნებოდა საკმარისი სივრცე და ქალაქს სჭირდებოდა მოსკოვის გორკის პარკის მსგავსი კულტურული პარკი. [4] იურთკორუს მიერ უზის მოთხოვნით მომზადდა ანგარიში, რომელიც 1934 წლის 14 მაისს მუნიციპალიტეტის საკრებულომ მიიღო და დამტკიცდა კულტურის პარკის მშენებლობა.

უზი მოსკოვში გაემგზავრა 1935 წელს. მის განკარგულებაში იყო ორი არქიტექტორი, რომლებმაც მერის ნიკოლაი ბულგანინის დაკვეთით შეიმუშავეს პროექტი. [5]

1934 წლის მეორე ნახევარში დაიწყო 360 000 მ² ტერიტორიის ნარჩენებისგან გაწმენდა, რომელიც სმირნის დიდმა ხანძარმა გაანადგურა. 1936 წლის 1 იანვარს საფუძველი ჩაეყარა კულტურის პარკს. ვიდრე ხანძარი მოხდებოდა, ამ ადგილას იყო სომხური უბანი. [6] პარკი საზოგადოებისთვის 1936 წლის 1 სექტემბერს გაიხსნა იზმირის მე-6 საერთაშორისო გამოფენით. გახსნა პრემიერ მინისტრმა ისმეთ ინონუმ. 1937 წელს პარკში აშენდაიზმირის პარაშუტის კოშკი. 1938 წელს გაიხსნა იზმირის ზოოპარკი, ვაკიფლარის პავილიონი და საათის კოშკი. 1939 წელს პარკი გაფართოვდა 60 000 მ² ით სამხრეთისაკენ და მიაღწია 420,000 კვადრატული მეტრს . [7] [8] 1951 წელს პარკში გადავიდა იზმირის არქეოლოგიური მუზეუმი, რომელიც მოქმედებდა 1984 წლამდე. 1952 წლის სექტემბერში პარკში გაიხსნა იზმირის ხელოვნებისა და ქანდაკების მუზეუმი და 1973 წელს გადავიდა პარკის გარეთ აშენებულ ახალ შენობაში. 2004 წელს პარკის შიგნით დაარსდა იზმირის ისტორიისა და ხელოვნების მუზეუმი. [9] 2008 წელს იზმირის ველური ბუნების პარკის გახსნით ზოოპარკი დაიხურა და ცხოველები ახალ ტერიტორიაზე გადაიყვანეს. [10] 2009 წლის აგვისტოში ექსპლუატაციაში შევიდა მიწისქვეშა ავტოსადგომი 594 ავტომობილის ტევადობით. 2015 წლის ივნისში პარკში ხელმისაწვდომი გახდა უფასო Wi-Fi . ქალაქის ყველა ბაზრობა კულტურის პარკში ეწყობოდა, სანამ 2015 წელს გაზიემირში აშენდებოდა „ფუარ იზმირი“. ამჟამად პარკი მასპინძლობს მხოლოდ იზმირის საერთაშორისო გამოფენას და იზმირის წიგნის ბაზრობას. 2017 წელს პირველად გაიმართა Kültürpark Cup ჩოგბურთის ტურნირი. [11]

მახასიათებლები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

კულტურის პარკის ხედი ზევიდან

გალავნით შემოსაზღვრულ კულტურისპარკს აქვს ხუთი შესასვლელი კარი: ლოზანის კარიბჭე, მონტრეს კარიბჭე, ეილულის კარიბჭე 9, ჯუმჰურიეტის კარიბჭე და აუსტოს კარიბჭე 2 (პირველი ორი უკავშირდება ორ საერთაშორისო ხელშეკრულებას, კერძოდ, ლოზანის ხელშეკრულებას და მონტრეს კონვენციას, შესაბამისად, მესამე უკავშირდება იზმირის განთავისუფლების თარიღს, მეოთხე აღნიშნავს რესპუბლიკას, ხოლო უკანასკნელი უკავშირდება თურქეთის დამოუკიდებლობის ომის ბოლო ბრძოლის დუმლუპინარის ბრძოლის დაწყების თარიღს). პარკის ობიექტებია: თოთხმეტი დახურული საგამოფენო დარბაზი, ოთხი საკონფერენციო დარბაზი, ათათურქის სახელობის ღია ცის ქვეშ თეატრი, Ismet Inyonu Sanat ხელოვნების ცენტრი, საქორწინო სახლი, სელალ ატიკის სპორტული დარბაზი, გასართობი პარკი, პარაშუტის კოშკი, ახალგაზრდობის თეატრი, მუზეუმი, 1850 მეტრიანი სარბენი ტრასა, საცურაო აუზი, ჩოგბურთის კორტები და ფეხბურთის მოედანი. პარკში 7709 ხეა. ყველა მცენარე იყო მონიშნული, ხოლო ხეები დაზღვეული. [12] [13] [14]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. „İzmir Fuarı 69 yaşında“. Türkiye (თურქული). 20 August 2000. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 11 September 2018. ციტირების თარიღი: 11 September 2018.
  2. Kaya, Burcu. İzmir'in İncisi: Büyük Efes Oteli (1964-2002) tr. Anatolia Turizm Akademisi. ციტირების თარიღი: 11 September 2018
  3. Kayıkçı, Meltem. Şehrin Ruhuna Ritim Tutmuş Bir Otel: Büyük Efes Oteli tr. Anatolia Turizm Akademisi. ციტირების თარიღი: 11 September 2018
  4. Ruslar geliyor tr. İzmir Metropolitan Municipality. ციტირების თარიღი: 14 February 2018
  5. Polat, Esra. Uluslararası İzmir Fuarı'nın Kuruluşu ve İlk Sergiler tr. Dokuz Eylül University. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 11 სექტემბერი 2018. ციტირების თარიღი: 11 September 2018
  6. 'Gâvur İzmir'in Ermenileri“. Agos (თურქული). 17 November 2012. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 31 December 2014. ციტირების თარიღი: 14 February 2018.
  7. Karpat, Gökhan. İzmir Kültürpark ve Fuar Alanının Tarihsel Gelişim Sürecinin Araştırılması ve Geleceğe Yönelik Tasarım Programının Oluşturulması tr. Dokuz Eylül University. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 20 სექტემბერი 2018. ციტირების თარიღი: 20 September 2018
  8. „Kültürpark'ta sağlıklaştırma çalışması“. Hürriyet (თურქული). 16 May 2017. ციტირების თარიღი: 14 February 2018.
  9. „İzmir Tarih ve Sanat Müzesi açıldı“ (თურქული). NTV.com.tr. 11 March 2004. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 19 September 2016. ციტირების თარიღი: 20 September 2018.
  10. „İzmir'de eski hayvanat bahçesi tarih oluyor“. Hürriyet (თურქული). 29 June 2009. ციტირების თარიღი: 20 September 2018.
  11. „TEB Kültürpark Tenis Cup'ta heyecan başlıyor“. Hürriyet (თურქული). 14 June 2017. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 26 May 2019. ციტირების თარიღი: 26 May 2019.
  12. Yine, yeni, yeniden... tr. İzmir Metropolitan Municipality (13 May 2016). ციტირების თარიღი: 14 February 2018
  13. „Kültürpark'ın ağaçları kitap oldu“. Hürriyet (თურქული). 8 October 2017. ციტირების თარიღი: 20 September 2018.
  14. „Ağaç sigortası en doğru karar“. Hürriyet (თურქული). 21 September 2000. ციტირების თარიღი: 20 September 2018.