კონგოს პირველი ომი

კონგოს პირველი ომი
	კონგოს რესპუბლიკის სამოქალაქო ომის ნაწილი
	; AFDL-ის შეტევების რუკა.
თარიღი	24 ოქტომბერი 1996 - 16 მაისი 1997
მდებარეობა	ზაირი
შედეგი	AFDL-ის (კონგოს განმათავისუფლებებლი დემოკრატიული ძალების ალიანსი) გადამწყვეტი გამარჯვება.
მხარეები
ზაირი; უნიტა; ALiR; ინტერაჰამვე	AFDL; უგანდა; რუანდა; ბურუნდი; ანგოლა
მეთაურები
მობუტუ სესე სეკო; ჟონას სავიმბი; რობერტ კაჯუგა	ლორან-დეზირე კაბილა; პოლ კაგამე; იოვერი მუსევენი ; პიერ ბიოია; ჟოზე ედუარდო სანტუში
ძალები
ზაირი: 50,000 – 60,000; ინტერაჰამვე: 40,000 – 100,000 ჯამში; უნიტა: დაახლ. 1,000	AFDL: 57,000; რუანდა: 3,500
დანაკარგები
10,000–15,000 მოკლული	3,000–5,000 მოკლული
	250,000–800,000 დაღუპული; 222,000 დაკარგული
	კონგოს პირველი ომი ვიკისაწყობში

კონგოს პირველი ომი — 1996-1997 წლებში, რუანდის თავდასხმა ზაირზე, რისი მიზანიც დიქტატორ მობუტუ სესე სეკოს აჯანყებულების ლიდერის ლორან-დეზირე კაბილათი ჩანაცვლება იყო. აჯანყების კატალიზატორად ზაირის აღმოსავლეთში რუანდის გენოციდით გამოწვეული არეულობა იქცა.

ახალმა მთავრობამ ქვეყანას სახელი გადაარქვა და უწოდა - კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა. ომს რეალურად ქვეყანაში დიდი ცვლილებები არ გამოუწვევია. კაბილა დაშორდა თავის რუანდელ და უგანდელ მოკავშირეებს. გადატრიალების შიშით მან ქვეყნიდან რუანდის და უგანდის სამხედრო ძალები გაიყვანა. ამ მოვლენებმა გამოიწვია კონგოს მეორე ომი. ზოგიერთი ექსპერტი ორივე ომს ერთ კონფლიქტად განიხილავს.^[7]

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

Reyntjens, Filip. The Great African War: Congo and Regional Geopolitics, 1996–2006. Cambridge: Cambridge UP, 2009.
Gribbin, Robert E. In the Aftermath of Genocide: the US Role in Rwanda. New York: IUniverse, 2005.
Clark, John F. (2002) The African Stakes in the Congo War. New York: Palgrave Macmillan. ISBN 1-4039-6723-7.
Edgerton, Robert G. (2002) The Troubled Heart of Africa: A History of the Congo St. Martin's Press. ISBN 0-312-30486-2.
Gondola, Ch. Didier. (2002) The History of Congo, Greenwood Press, ISBN 0-313-31696-1. Covers events up to January 2002.
Kennes, Erik. "The Democratic Republic of the Congo: Structures of Greed, Networks of Need." Rethinking the Economics of War. Ed. Cynthia J. Arnson and I. William Zartman. Washington, D.C.: Woodrow Wilson Center, 2005

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

↑ Duke, Lynne (20 May 1997). „Congo Begins Process of Rebuilding Nation“. The Washington Post. p. A10. ციტატა: „Guerrillas of Angola's former rebel movement UNITA, long supported by Mobutu in an unsuccessful war against Angola's government, also fought for Mobutu against Kabila's forces.“
↑ ^2.0 ^2.1 Duke, Lynne (15 April 1997). „Passive Protest Stops Zaire's Capital Cold“. The Washington Post. p. A14. ციტატა: „Kabila's forces – which are indeed backed by Rwanda, Angola, Uganda and Burundi, diplomats say – are slowly advancing toward the capital from the eastern half of the country, where they have captured all the regions that produce Zaire's diamonds, gold, copper and cobalt.“
↑ ^3.0 ^3.1 ^3.2 Thom, William G. (1999). „Congo-Zaire's 1996–97 Civil War in the Context of Evolving Patterns of Military Conflict in Africa in the Era of Independence“. XIX (2). Journal of Conflict Studies. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 21 აგვისტო 2006. ციტირების თარიღი: 15 სექტემბერი 2020. დამოწმება journal საჭიროებს |journal=-ს (დახმარება)
↑ ^4.0 ^4.1 This number was self-declared and was not independently verified. Johnson, Dominic: Kongo — Kriege, Korruption und die Kunst des Überlebens, Brandes & Apsel, Frankfurt am Main, 2. Auflage 2009 ISBN 978-3-86099-743-7
↑ დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2020-03-26. ციტირების თარიღი: 2016-12-12.
↑ CDI: The Center for Defense Information, The Defense Monitor, "The World At War: January 1, 1998".
↑ e.g.: Reyntjens, Filip. The Great African War: Congo and Regional Geopolitics, 1996–2006. Cambridge: Cambridge UP, 2009. p. 194

[1] Duke, Lynne (20 May 1997). „Congo Begins Process of Rebuilding Nation“. The Washington Post. p. A10. ციტატა: „Guerrillas of Angola's former rebel movement UNITA, long supported by Mobutu in an unsuccessful war against Angola's government, also fought for Mobutu against Kabila's forces.“

[WashingtonPostApril15-2] 2.0 ^2.1 Duke, Lynne (15 April 1997). „Passive Protest Stops Zaire's Capital Cold“. The Washington Post. p. A14. ციტატა: „Kabila's forces – which are indeed backed by Rwanda, Angola, Uganda and Burundi, diplomats say – are slowly advancing toward the capital from the eastern half of the country, where they have captured all the regions that produce Zaire's diamonds, gold, copper and cobalt.“

[strength-3] 3.0 ^3.1 ^3.2 Thom, William G. (1999). „Congo-Zaire's 1996–97 Civil War in the Context of Evolving Patterns of Military Conflict in Africa in the Era of Independence“. XIX (2). Journal of Conflict Studies. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 21 აგვისტო 2006. ციტირების თარიღი: 15 სექტემბერი 2020. დამოწმება journal საჭიროებს |journal=-ს (დახმარება)

[num-4] 4.0 ^4.1 This number was self-declared and was not independently verified. Johnson, Dominic: Kongo — Kriege, Korruption und die Kunst des Überlebens, Brandes & Apsel, Frankfurt am Main, 2. Auflage 2009 ISBN 978-3-86099-743-7

[5] დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2020-03-26. ციტირების თარიღი: 2016-12-12.

[6] CDI: The Center for Defense Information, The Defense Monitor, "The World At War: January 1, 1998".

[7] e.g.: Reyntjens, Filip. The Great African War: Congo and Regional Geopolitics, 1996–2006. Cambridge: Cambridge UP, 2009. p. 194

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]