კვაკერები
კვაკერები (ინგლ. Quakers — „მოკანკალენი“) — პროტესტანტული სექტის „მეგობართა საზოგადოების“ წევრები. საზოგადოება ინგლისელმა ხელოსანმა ჯორჯ ფოქსმა (1624-91) დაახლოებით 1650 წელს დააარსა. კვაკერები გამოდიოდნენ ანგლიკანური ეკლესიის წინააღმდეგ, უარყოფდნენ სამღვდელოებას, საეკლესიო საიდუმლოს (მათი მოძღვრებით ადამიანს შეუძლია უშუალოდ დაუკავშირდეს ღმერთს), ქადაგებდნენ პაციფიზმსა და ქველმოქმედებას. ანგლიკანური ეკლესიისა და ინგლისის მთავრობის მიერ დევნილი კვაკერების მრავალი თემი XVII საუკუნის 60-იან წლებში ჩრდილოეთ ამერიკაში გადავიდა. 1689 წელს ინგლისისა და ამერიკის კვაკერების მდგომარეობა ლეგალიზებულ იქნა „შემწყნარებლობის აქტით.“ თუ ადრე კვაკერების სოციალური შემადგენლობა წვრილბურჟუაზიული იყო, მოგვიანებით მათ შორის მსხვილი კაპიტალის მფლობელებიც გამოჩნდნენ. XX საუკუნის 60-იანი წლების დასაწყისში კვაკერების თემები 200 ათას წევრს აერთიანებდა (უმთავრესად აშშ-ში, ბრიტანეთსა და აღმოსავლეთი აფრიკის ქვეყნებში).[1]
მრწამსი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
კვაკერების ლოცვით შეკრებებში განსაკუთრებით დიდი ადგილი ეთმობა „ჩუმ ლოცვას“, ხოლო ყოველდღიურ ცხოვრებაში — აქტიურ სოციალურ მოღვაწეობას. ინგლისელი კვაკერები ტრადიციულად ეწინააღმდეგებოდნენ: სიკვდილით დასჯას, ჯარში გაწვევას, აზარტულ თამაშებს, ბატონის წინაშე ქუდის დახრის სოციალურ ჩვეულებას, ფიცის დადებას, ტრადიციულ კალენდარს და სეზონების დასახელებებს, მონობას, მეათედის გადახდის რელიგიურ პრაქტიკას.
გამოიყოფა რწმენის 9 პრინციპი:[2]
- სამყაროში არსებობს ცოცხალი, დინამიური, სულიერი დასწრება როგორც მორწმუნის შიგნით, ასევე გარეთ. მას მოიხსენიებენ აგრეთვე ნაცვალსახელებით „შინაგანი სინათლე“, „სიყვარული“, „ჭეშმარიტება“, „ქრისტე“ და ა.შ.
- ყოველივეში არის ღმერთის ნაწილაკები
- ყოველ ადამიანს შეუძლია სულის პირდაპირი და უშუალო აღქმა, დამოუკიდებლად ლიტურგიებისა და სასულიერო კასტისა.
- საკრებულო ხელს უწყობს ღმერთის პრინციპების გაგებასა და აღქმას
- ბიბლია არის მნიშვნელოვანი სულიერი რესურსი, იესოს მოძღვრება და ცხოვრება კი დღესაც აქტუალური
- ჭეშმარიტებათა გამოცხადების პროცესი გრძელდება;
- კვაკერები მიესალმებიან ჭეშმარიტებას სხვა წყაროებიდანაც;
- ღმერთის შინაგანი აღქმა უნდა ცვლიდეს ადამიანს და ვლინდებოდეს პატიოსან ცხოვრებასა და ქმედებებში
- პირადი ურთიერთობა ღმერთთან უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე ამა თუ იმ რელიგიის მიმართ კუთვნილება.
სოციალური მსახურება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ბრიტანელი კვაკერები რამდენჯერმე ესტუმრნენ რუსეთს. 1890-იან წლებში ეხმარებოდნენ ქვეყანას შიმშილთან მასშტაბურ ბრძოლაში. I მსოფლიო ომის დაწყებისთანავე ომის მსხვერპლთა დახმარების კვაკერული კომიტეტი (FWVRC, ლონდონი) ევროპის სხვა და სხვა ქვეყნის მშვიდობიან მოქალაქეებს ეხმარებოდა. ინგლისელი კვაკერები მუშაობდნე ბელგიაში, საფრანგეთში, რუსეთში, გერმანიაში, ბალკანეთში. კვაკერები ხსნიდნენ დევნილთა თავშესაფრებს, საავადმყოფოებს, ამბულატორიებს, სახელოსნოებს. ამას გარდა რუსეთში (მისია იწყება 1916 წლიდან) ისინი ანაწილებდნენ ინგლისიდან მიღებულ ტანსაცმელს; ბიჭები სახელოსნოებში სწავლობდნენ დურგლობასა და მეწაღეობას, ბაღის მოვლასა თუ მეფუტკრეობას. ქალები და გოგონები ჩაერთნენ მატყლის დამზადების, ხელსაქმისა და ქსოვის საშინაო წრეებში. კვაკერებმა სოფლებში გახსნენ ბიბლიოთეკებიც, სადაც ქიგნებს იწერდნენ მოსკოვიდან და პეტროგრადიდან.[3]
რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- QuakerInfo.org: — A Quaker Information Centre
- Liberal Quakers: — An introduction to Liberal Quakers
- Friends Christian Renewal: — A homepage about the faith and practice of mostly Christian Unprogrammed Friends
- Quaker Fellowship in Christ: — An informal fellowship of Pentecostal Quakers in Great Britain დაარქივებული 2014-07-20 საიტზე Wayback Machine.
- QuakerQuaker: — A website about the faith and practice of mostly Christian Unprogrammed Friends
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 5, თბ., 1980. — გვ. 482-483.
- ↑ 9 главных квакерских убеждений რუსული. Религиозное общество Друзей (25 ივნისი, 2019). ციტირების თარიღი: 19 ივნისი, 2021
- ↑ «О них велели забыть» Кто спасал русских людей от голодной смерти, пока коммунисты боролись за власть რუსული. lenta.ru. ციტირების თარიღი: 19 ივნისი, 2021