ბივრილი

ბივრილი
	სამი სახის ბივრილი: მორგანიტი, აკვამარინი და ჰელიოდორი
საერთო
კატეგორია	სილიკატები
ქიმიური ფორმულა
იდენტიფიკაცია
მოლეკულური მასა	537.50
ფერი	მწვანე, ლურჯი, ყვითელი, ვარდისფერი და სხვა.
Refractive index	nω = 1.564–1.595; nε = 1.568–1.602
Birefringence	0.0040–0.0070

ბივრილი, ბერილი (ბერძ. berilos) — სილიკატების ჯგუფის მინერალი ქიმიური ფორმულით ${\ce {Be3Al2(SiO3)6}}$ . შეიცავს ${\ce {BeO}}$ -ს 14,1%-ის პროპორციით, ${\ce {Al2O3}}$ — 19,0%, ${\ce {SiO}}$ — 66,9%, ხშირად შეიცავს ნატრიუმს, კალიუმს, ლითიუმს, რუბიდიუმს, ცეზიუმს, სკანდიუმს, ${\ce {Cr^3+}}$ , ${\ce {Fe^2+}}$ , ${\ce {Fe^3+}}$ , მანგანუმს, ჰელიუმს, ვერცხლისწყალს, წყალსა და სხვა მინარევებს. კრისტალდება ჰექსაგონურ სინგონიაში. ქმნის პროზმულ, ნემსისებრ, ფირფიტისებრ კრისტალებს ან მთლიან მარცვლოვან მასებს. სიმაგრე მინერალური სკალით არის 7,5, სიმკვრივე 2650—2800 კგ/მ³. ფერის, გამჭვირვალობისა და მინარევების მიხედვით განარჩევენ ბევრილის სხვადასხვა სახეობას: საკუთრივ ბევრილი — მწვანე, მოყვითალო თეთრი მღვრიე კრისტალები; აკვამარინი — ${\ce {Fe^3+}}$ მინარევით მომწვანო ცისფრად ან მუქ ცისფრად შეფერილი გამჭვირვალე კრისტალები; ჰელიოდორი — ${\ce {Fe^3+}}$ მინარევით ყვითლად შეფერილი კრისტალები; ზურმუხტი — ${\ce {Cr^3+}}$ მინარევით მუქ ბალახისფერ მწვანედ შეფერილი გამჭვირვალე კრისტალები; როსტერიტი — უფერო ან ${\ce {Li^1+}}$ და ${\ce {Cs^1+}}$ 15%-მდე მინარევებით მოვარდისფროდ შეფერილი კრისტალები; ვორობიოვიტი (მორგანიტი) — ${\ce {Mn^3+}}$ მინარევების გამო ვარდისფერი.

წარმოქმნა და გამოყენება

ბივრილი წარმოიქმნება გრანიტულ პეგმატიტებში, გრაიზენებში, სკარნებში, მეტასომატური ტიპის პნევმატოლითურ ჰიდროთერმულ საბადოებში. ბივრილი ბერილიუმის მადნების ერთ-ერთი მთავარი მინერალია, რომლებიდანაც ბერილიუმს ადნობენ. გამჭვირვალე, ლამაზად შეფერილ კრისტალებს აწახნაგებენ და იყენებენ მაღალხარისხოვან ძვირფას ქვად.

გალერეა

ფაილი:Берилл Володарск Волынский.jpg

ლიტერატურა

ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 2, თბ., 1977. — გვ. 363.