ბეტი ალვერი

ბეტი ალვერი
ესტ. Betti Alver
დაბადების თარიღი	23 ნოემბერი, 1906(1906-11-23)
დაბადების ადგილი	იიგევა
გარდაცვალების თარიღი	19 ივნისი, 1989(1989-06-19) (82 წლის)
გარდაცვალების ადგილი	ტარტუ
დასაფლავებულია	რაადის სასაფლაო
საქმიანობა	პოეტი, რომანისტი, მთარგმნელი და მწერალი
მოქალაქეობა	ესტონეთი  სსრკ
ალმა-მატერი	მიინა ჰარმას გიმნაზია და ტარტუს უნივერსიტეტი
ჯილდოები	Honored Writer of the Estonian SSR და ესტონეთის სსრ-ის სახალხო მწერალი
ბეტი ალვერი ვიკისაწყობში

ბეტი ალვერი (ესტ. Betti Alver, დ. 23 ნოემბერი, 1906, იიგევმაა, ლივონიის პროვინცია, რუსეთის იმპერია — გ. 19 ივნისი, 1989, ტარტუ, ესტონეთის სსრ, სსრკ) — ესტონელი პოეტი, პროზაიკოსი, მთარგმნელი. ესტონეთის სსრ დამსახურებული მწერალი (1966 წ.). ესტონეთის სსრ სახალხო მწერალი (1981).

ბიოგრაფია

ელიზაბეტ ალვერი დაიბადა 1906 წლის 23 ნოემბერს იოგევაში. 1924 წელს დაამთავრა ტარტუს საშუალო სკოლა და 1924-1927 წლებში სწავლობდა ესტონურ ენასა და ლიტერატურას ტარტუს უნივერსიტეტში.

1927 წელს გამოიცა მისი რომანი „ქარის მოყვარული“, ხოლო ალვერის ლექსების პირველი კრებული „მტვერი და ცეცხლი“ — 1936 წელს. ბეტი ალვერესმა ეტონურ ენაზე თარგმნა და გამოაქვეყნა ალექსანდრე პუშკინის ლექსები და მისი რომანი ლექსებში „ევგენი ონეგინი“ (1964), მაქსიმ გორკის „ბავშვობა“ და „ჩემი უნივერსიტეტები“. მან ასევე გერმანული ენიდან ესტონურად თარგმნა კრისტიან იაკ პეტერსონის ლექსები. ბეტი ალვერის ლექსები ითარგმნა პოლონურ, გერმანულ, ინგლისურ, ჩეხურ, იტალიურ და სხვა ენებზე, ხოლო ალვერის ლექსები რუსულად თარგმნა იუნა მორიცმა.

ბეტი ალვერის საპატივსაცემოდ, შემოდგომის პოეზიის დღეები „Finest Hour“ მის მშობლიურ ქალაქ, იიგევამააში იმართება. 2013 წელს მერკურიზე კრატერს მის პატივსაცემად ალვერი დაარქვეს.

ესტონეთის სსრ-ს იუჰან სმულის სახელობის ლიტერატურული პრემიის ლაურეატი (1980).

დაკრძალულია ტარტუს ვანა-ჯაანის სასაფლაოზე..

ბეტი ალვერი შეტანილია XX საუკუნის ესტონეთის 100 დიდი მოღვაწის სიაში, რომელიც შედგენილია 1999 წელს წერილობითი და ონლაინ კენჭისყრის შედეგების საფუძველზე.

ლექსების კრებულები

• მტვერი და ცეცხლი (1936);
• ვარსკვლავური საათი (1966);
• სიცოცხლის ფანტელები (1971);
• მფრინავი ქალაქი (1979);
• Emajõgi Corals (1986).

ბეტი ალვერი ფილატელიაში

2006 წელს ესტონურმა ფოსტამ ბეტი ალვერის 100 წლის იუბილე აღნიშნა საფოსტო მარკის გამოცემით.

ოჯახი

დაქორწინებული იყო პოეტ ჰეიტი ტალვიკზე. 1956 წელს დაქორწინდა მარტ ლეპიკზე (ლიტერატურათმცოდნე, ლიტერატურული მუზეუმის პირველი დირექტორი, 1940-1945 წწ.)

ნათესავები: ედუარდ ალვერი (თავდაცვის ლიგის მეთაური ესტონეთის განმათავისუფლებელი ომის დროს) და სიიმ კალასი.