ალექსანდრე ვინოგრადოვი
ალექსანდრე პავლეს ძე ვინოგრადოვი (რუს. Виноградов, Александр Павлович; დ. 21 აგვისტო [ძვ. სტ. 9 აგვისტო], 1895, პეტერბურგი — გ. 16 ნოემბერი, 1975, მოსკოვი) — რუსი გეოქიმიკოსი. სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი (1953). სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის ვიცე-პრეზიდენტი. სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის ვლადიმერ ვერნადსკის სახელობის გეოქიმიისა და ანალიზური ქიმიის ინსტიტუტის დირექტორი (1947 წლიდან). სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის ვლადიმერ ვერნადსკის სახელობის გეოქიმიური პრობლემების ლაბორატორიის დირექტორი (1945 წლიდან). მოსკოვის უნივერსიტეტის გეოქიმიის კათედრის გამგე (1953 წლიდან).
ბიოგრაფია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ალექსანდრე ვინოგრადოვმა დაამთავრა სამხედრო-სამედიცონო აკადემიის და ლენინგრადის უნივერსიტეტის ქიმიური ფაკულტეტი (1924). იყო ცნობილი ბუნებისმეტყველის ვლადიმერ ვერნადსკის მოწაფე და უახლოესი თანამშრომელი.
ვინოგრადოვის გამოკვლევები მოიცავს გეოქიმიის, ბიოგეოქიმიის და კოსმოქიმიის მრავალ საკითხს. დიდი ღვაწლი მიუძღვის დედამიწის მეცნიერებათა დარგების (გეოქიმიის, ბიოგეოქიმიის, რადიოგეოლოგიის, ჰიდროგეოლოგიის და სხვ.) განვითარების საქმეში. აგრეთვე დიდი ღვაწლი მიუძღვის იზოტოპების გეოქიმიის განვითარების, მთვარის ქიმიური და მინერალური შედგენილობისა და ვენერას ატმოსფეროს ქიმიური შედგენილობის განსაზღვრაში. იგი იყო ყოფილ სსრკ-ში ატომური მრეწველობის შექმნის უშუალო მონაწილე, ჟურნალ „გეოხიმიის“ და სსრკ ლითოლოგიურ-პალეოგეოგრაფიული რუკების 4-ტომიანი ატლასის მთავარი რედაქტორი (1967-1968 წწ.).
ალექსანდრე ვინოგრადოვი იყო პაგუოშის კონფერენციის წევრი (1958 წლიდან), საზღვარგარეთის რამდენიმე აკადემიის წევრი, გეოქიმიისა და კოსმოქიმიის საერთაშორისო ასოციაციის საპატიო პრეზიდენტი.
ვ.ი. ლენინის სახელობის პრემიის ლაურეატი (1934), სსრკ სახელმწიფო პრემიის (სამგზის) და ლენინური პრემიის ლაურეატი. დაჯილდოებულია 6 ლენინის ორდენით, სხვა ორდენებითა და მედლებით.
თხზულებები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- Химический элементарный состав организмов моря, ч. 1—3, М. — Л., 1935—44;
- Геохимия редких и рассеянных химических элементов в почвах. 2 изд., М., 1957;
- Химическая эволюция Земли, М., 1959;
- О происхождении вещества земной коры, "Геохимия", 1961;
- Химия планет, в сб.: Наука и человечество, М., 1969.
რესურსები ინტერნეტში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ალექსანდრე ვინოგრადოვი — რუსეთის მეცნიერებათა აკადემიის საიტზე (რუსული)
- ალექსანდრე ვინოგრადოვი — დიდი საბჭოთა ენციკლოპედია (რუსული)
ლიტერატურა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 4, თბ., 1979. — გვ. 415.
- Александр Павлович Виноградов, М., 1965 (АН СССР. Материалы к биобиблиографии учёных СССР. Серия химических наук, в. 35).
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #11939717X // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
- Pages with image sizes containing extra px
- დაბადებული 21 აგვისტო
- დაბადებული 1895
- გარდაცვლილი 16 ნოემბერი
- გარდაცვლილი 1975
- მოსკოვში გარდაცვლილები
- სტალინური პრემიის ლაურეატები
- ლენინის ორდენის კავალრები
- ოქტომბრის რევოლუციის ორდენის კავალრები
- შრომის წითელი დროშის ორდენის კავალრები
- 1941-1945 წლების დიდ სამამულო ომში მამაცური შრომისათვის მედლით დაჯილდოებულები
- ლენინური პრემიის ლაურეატები
- სოციალისტური შრომის გმირები
- ვლადიმერ ლენინის დაბადების 100 წლისთავის აღსანიშნავი მედლით დაჯილდოებულები
- 1941–1945 წლების დიდ სამამულო ომში გამარჯვების 30 წლის მედლით დაჯილდოებულები
- რუსი ქიმიკოსები
- რუსი გეოქიმიკოსები