წითელი ეკლესია (თურქეთი)

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
წითელი ეკლესია
წითელი ეკლესია (თურქეთი) — თურქეთი
წითელი ეკლესია (თურქეთი)
ძირითადი ინფორმაცია
გეოგრაფიული კოორდინატები 38°15′36″ ჩ. გ. 34°25′28″ ა. გ. / 38.26000° ჩ. გ. 34.42444° ა. გ. / 38.26000; 34.42444
რელიგიური კუთვნილება ელადის მართლმადიდებელი ეკლესია
პროვინცია აქსარაის პროვინცია
მუნიციპალიტეტი გუზელიურთის რაიონი
ფუნქციური სტატუსი მიტოვებული
ხუროთმოძღვრების აღწერა
ხუროთმოძღვრული სტილი გუმბათოვანი ტაძარი
თარიღდება VI საუკუნე
დეტალები
მასალა წითელი ვულკანური ქვა

წითელი ეკლესია (თურქ. Kizil Kilise) ასევე ცნობილი, როგორც სივრიჰისარის წითელი ეკლესია (თურქ. Sivrihisar Kızıl Kilise) — VI საუკუნის ნაწილობრივ დანგრეული ეკლესია თურქეთში, აქსარაის პროვინციის გუზელიურთის რაიონში. ეკლესიამ თავისი სახელი მიიღო წითელი ქვისგან, რომელიც მის ასაგებად გამოიყენეს.[1] შენობა 2008 წლიდან შეტანილია World Monuments Watch-ის სიაში.[2]

ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ეკლესია სავარაუდოდ აგებულია VI საუკუნეში ბიზანტიის იმპერატორ იუსტინიანე I-ის (527–565 წწ.) მეფობის პერიოდში, შენობა არის კაპადოკიის რეგიონის ერთ-ერთი უძველესი ქრისტიანული სალოცავი.[3][4] ტაძარი, სავარაუდოდ აგებულია კაპადოკიის ეკლესიის ერთ-ერთი მამის, წმინდა გრიგოლ ნაზიანზელის სახელზე.[5] ადგილობრივები მას ასევე უწოდებდნენ „წმინდა პანტელეიმონის მონასტერს“ (Μοναστήριον του Αγίου Παντελεήμονος).[6][7]

ცენტრალურ და აღმოსავლეთ კაპადოკიაში V და VI საუკუნეების პერიოდში სტანდარტულად შენდებოდა ეკლესიები ჯვრის ფორმის გეგმებით.[8] წითელი ეკლესია მიჰყვება ამ გეგმის ფორმას და სამშენებლოდ იყენებს ადგილობრივ ვულკანურ ქვას, რომელიც ბლოკებადაა მოჭრილი. არქიტექტურულად, ეკლესიის ყველაზე დამახასიათებელი ელემენტია მისი ცენტრალური გუმბათი, რომლის ყელიც რვაკუთხაა.[5][9] გუმბათის ყელში რვა სარკმელია, რომელიც ანათებს ინტერიერს. შენობის შემდგომი დანამატია ნართექსი. ეკლესია დაზიანებულია, თუმცა მაინც ინარჩუნებს პირვანდელ ფორმას.[3] მომლოცველები, რომლებიც იერუსალიმისკენ მიმავალ გზაზე ანატოლიას გადიან უძველესი მარშრუტით, ადვილად შეძლებდნენ ეკლესიამდე მისვლას.[4]

1907 წელს წითელი ეკლესია გადაიღო და აზომა ბრიტანელმა არქეოლოგმა და მწერალმა გერტრუდა ბელმა (1868–1926 წწ.).[10]

წითელი ეკლესია მოქმედი იყო 1924 წლის 1 აგვისტომდე. აქ ლოცულობდნენ სოფელ სივრიჰისარის თურქულენოვანი ქრისტიანები. მათი საბერძნეთში გადასახლების შემდეგ ეკლესია უმოქმედოა.[7]

2011 წელს დაიწყო ტაძრის სარეკონსტრუქციო სამუშაოები.[4] სამუშაოს დასაფინანსებლად საერთაშორისო ფონდების მოზიდვის შედეგად შეგროვდა 500 000 ევრო. პროექტს ხელმძღვანელობდა ისმეთ აღარიილმაზი, გადამდგარი პროფესორი, რომელიც ადრე ასწავლიდა რესტავრაციის ტექნიკას ილდიზის ტექნიკურ უნივერსიტეტში.[1][4]

გალერეა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. 1.0 1.1 „French group vows to save Cappadocia's historic 'Red Church'. Today's Zaman. 2007-05-25. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2014-10-26. ციტირების თარიღი: 2014-09-02.
  2. Projets de sauvegarde French. Association des Amis de la Cappadoce. ციტირების თარიღი: 2014-08-31.
  3. 3.0 3.1 Red Church. World Monuments Fund. ციტირების თარიღი: 2014-09-02.
  4. 4.0 4.1 4.2 4.3 „Centuries-old church rescued in Cappadocia“. Hürriyet Daily News. 2012-06-10. ციტირების თარიღი: 2014-09-02.
  5. 5.0 5.1 Les Amis de Cappadoce. Kızıl Kilise - The Red Church. World Monuments Fund. ციტირების თარიღი: 8 October 2014.
  6. Ν. Κ. Μουτσόπουλος, Η Κόκκινη Εκκλησία (Kizil Kilise) κοντά στο Sivri Hisar της Καππαδοκίας. Παρατηρήσεις και προβληματισμοί, ΕΜΣ, Θεσσαλονίκη 2007, σελ. 26.
  7. 7.0 7.1 Κιτρομηλιδης, Πασχαλης Μ. (1982). Η Έξοδος. Τόμος Β'. Μαρτυρίες από τις επαρχίες της νότιας και κεντρικής Μικρασίας (Greek). Athens, Greece: Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, გვ. 19-21. 
  8. R. Krautheimer, "Early Christian and Byzantine Architecture", 1986, p164.
  9. „Cappadocia loving French association to save Red Church“. Hürriyet Daily News. 25 May 2007. ციტირების თარიღი: 14 October 2014.
  10. „In the footsteps of Gertrude Bell“. Today's Zaman. 2014-04-28. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2014-09-03. ციტირების თარიღი: 2014-09-02.