მურატ გასაევი
მურატ გასაევი (ასევე ითარგმნება როგორც მურად გაზაევი) — ეთნიკურად ჩეჩენი, რუსეთის ინგუშეთის რესპუბლიკიდან ლტოლვილი იყო ესპანეთში. 2008 წლის დეკემბერში ის გადაეცა რუსეთის ხელისუფლებას მიუხედავად უფლებადამცველი ორგანიზაციების, მათს შორის Amnesty International-ისა და Human Rights Watch- ის პროტესტის მიუხედავად. გასაევს წამებისა და არასათანადო მოპყრობის საფრთხე ემუქრებოდა, ისევე როგორც სამართლიანი სასამართლოს უარყოფა რუსეთში წამების დროს მოპოვებული მტკიცებულებების პოტენციური გამოყენების საფუძველზე.[1] [2]
რუსეთის ექსტრადიციის მოთხოვნა, როგორც ჩანს, ეყრდნობოდა რუსეთში პატიმრობაში მყოფი პირის განცხადებებს, რომელმაც გასაევი 2004 წლის ივნისის მოვლენებში (2004 წლის ნაზრანის დარბევა ინგუშეთის სამთავრობო შენობებში) მონაწილეობაზე დაადანაშაულა, უშიშროების ფედერალური სამსახურის მიერ დაკითხვის დროს. დაკავებულმა, იდრის მატიევმა, მოგვიანებით უარყო განცხადება იმის მტკიცებით, რომ მას სცემდნენ, აწამებდნენ ელექტროშოკით და ოჯახით ემუქრებოდნენ. [2] გასაევი ამტკიცებდა, რომ ის ინგუშეთში 2004 წლის აგვისტოში დააკავა ხუთმა ნიღბიანმა ოფიცერმა, რომლებმაც იგი ინგუშეთში FSB-ის ცენტრალურ ოფისში მიიყვანეს, აწამეს და დაკითხეს თავდასხმის შესახებ. მისთვის ბრალი არ წაუყენებიათ და სამდღიანი წამების შემდეგ გაათავისუფლეს.[1]
გასაევი რუსეთიდან გაიქცა და საბოლოოდ 2005 წელს ესპანეთს შეაფარა თავი. თუმცა, მისი მოთხოვნა თავშესაფრის თაობაზე უარყვეს „ესპანეთის ხელისუფლების მიერ მიღებული კონფიდენციალური ინფორმაციის“ საფუძველზე.[3] 2006 წლის დეკემბერში იგი ესპანეთის ხელისუფლებამ რუსეთის მოთხოვნით დააკავა, როგორც დარბევაში ეჭვმიტანილი. ევროპის საბჭოს წამების პრევენციის კომიტეტისთვის ცნობილი არ ყოფილა კონსულტაციები რუსეთის პროკურორის მიერ მიცემული „დიპლომატიური გარანტიების“ შესახებ მანამ, სანამ ესპანეთის სასამართლომ არ დააკმაყოფილა ექსტრადიციის მოთხოვნა.[1] ექსპერტების აზრით, „გარანტით თუ მის გარეშე, ჩეჩენი, რომელსაც ბრალად ედება პოლიციელების მკვლელობა, დიდხანს არ რჩება ცოცხალი რუსულ ციხეში“.
2008 წლის 31 დეკემბერს გასაევი წამების საწინააღმდეგო გარანტიების გარეშე გაგზავნეს რუსეთში..[4] Amnesty International-მა განაცხადა, რომ ექსტრადიციით ესპანეთმა დაარღვია თავისი ვალდებულებები ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო კანონმდებლობით, მათ შორის, წამების წინააღმდეგ გაეროს კონვენციით . [1]
2009 წლის 30 ივნისს, საქმეზე პასუხისმგებელმა უფროსმა რუსმა გამომძიებელმა დაადგინა, რომ ყველა ბრალდება უნდა მოხსნოდა გასაევს, რომლის ალიბიც ხუთმა მოწმემ დაადასტურა. ის 28 აგვისტოს, რუსეთში 10 თვიანი პატიმრობის შემდეგ გაათავისუფლეს. „დიდი შვებაა, რომ გასაევი პატიმრობიდან გავიდა, მაგრამ პირველ რიგში ის იქ არასოდეს უნდა ყოფილიყო“, - თქვა ტანია ლოკშინამ, HRW-ის მოსკოვის დირექტორის მოადგილემ. [5]
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 Document - Spain: Fear of forcible return/Fear of torture or other ill-treatment: Murad Gasayev (m), Amnesty International, 11 December 2008
- ↑ 2.0 2.1 Spain: Halt Extradition to Russia Spain: Halt Extradition to Russia, Human Rights Watch, December 16, 2008 (UNHCR)
- ↑ Spain Prepares To Extradite Chechen To Russia, Radio Free Europe, December 15, 2008
- ↑ Spain sends 'militant' to Russia, BBC News, 31 December 2008
- ↑ Russia: Extradited Chechen Terrorism Suspect Freed, Human Rights Watch, September 1, 2009