არსენ ოქროჯანაშვილის მღვიმე

არსენ ოქროჯანაშვილის მღვიმე
	კოორდინატები: 42°28′03″ ჩ. გ. 42°27′03″ ა. გ. / 42.4675694° ჩ. გ. 42.4508750° ა. გ.
ქვეყანა	საქართველო
ტერიტორიული ერთეული	მარტვილის მუნიციპალიტეტი
აბსოლუტური სიმაღლე	790 მ
სიგრძე	1300 მ
ამგებელი ქანები	კირქვა

არსენ ოქროჯანაშვილის მღვიმე, ტობის II მღვიმე — კარსტული მღვიმე საქართველოში, მარტვილის მუნიციპალიტეტში. მდებარეობს ასხის კირქვული მასივის სამხრეთ ნაწილში, მდინარე ტობის აუზში, სოფელ მეორე ბალდის ჩრდილო-აღმოსავლეთით 5 კმ-ზე, ზღვის დონიდან 790 მ სიმაღლეზე. აქვს დერეფნის ფორმა.^[1]

შესასვლელი ქარაფის გასწვრივ იხსნება. ჯამური სიგრძე 1300 მ აღემატება. საშუალო სიმაღლე 9 მ, საშუალო სიგანე 5 მ. 100 მ-ზე აჩენს 550 მ სიგრძის მეანდრს, ხოლო 850 მ-ზე იკეტება სიფონური ტბით, რომლის ფართობია 150 მ². მღვიმის ჭერის სიმაღლე მერყეობს 8–30 მ ფარგლებში. მიემართება სამხრეთ-აღმოსავლეთისაკენ. ძირითადი მაგისტრალი ინვითარებს განშტოებებს. პირველი განშტოება შესასვლელიდან 100 მ-ზეა, მეორე პირველი განშტოებიდან 40 მ-ით მაღლაა.^[2]

გამომუშავებულია ზედაცარცულ შრეებიან კირქვებში. სამიარუსიან, მრავალგანშტოებიან მღვიმეში რამდენიმე დარბაზია, რომელთა შორის გამოირჩევა: „ნონას დარბაზი“, „სალონი“, „ნანას დარბაზი“, „უნივერსიტეტი-50“, „ტბიანი“ და სხვა დარბაზები.^[1] მღვიმიდან გამომავალი მდინარე საქართველოში ყველაზე მაღალ — 234 მ სიმაღლის ტობის ჩანჩქერს აჩენს.^[3]

არსენ ოქროჯანაშვილის მღვიმე მდიდარია ჰემოგენური ნალექებით. ქიმიური ნალექები მრავალფეროვანი ფორმებით არის წარმოდგენილი. გვხვდება სტალაქტიტები, სტალაგმიტები, სვეტები; მექანიკური ნალექებიდან ნგრევის ადგილობრივი მასალა — ლოდები და ალუვიონი. ჰავა დინამიკურია. ჰაერის ტემპერატურა შესასვლელთან 14,4°C, 1000 მ-ზე 13°C, 400 მ-ზე 12,4°C. მღვიმეში გაედინება მიწისქვეშა ნაკადი, რომლის დებიტია 0,276 მ³/წმ, ხოლო წყლის ტემპერატურა 10,2°C.^[2]

არსენ ოქროჯანაშვილის მღვიმე ძნელად მისადგომია და სპეციალური აღჭურვილობის გარეშე იქ ასვლა არ არის რეკომენდებული, ხოლო შიგნით სამოგზაუროდ საჭიროა რეზინის ნავი. შედგენილია გეგმა. ბუნების ძეგლია.^[4]

მღვიმეს სახელი ეწოდა ქართველი სპელეოლოგის არსენ ოქროჯანაშვილის სახელი, რომელიც 1965 წელს ტრაგიკულად დაიღუპა ამ მღვიმის გამოკვლევის დროს. 1966 წლის სამეცნიერო ნაშრომში — „საქართველოს კარსტული მღვიმეების კადასტრი“, აღნიშნული მღვიმე რეგისტრირებულია არსენ ოქროჯანაშვილის მღვიმის სახელით.^[2]

2023 წელს დაცული ტერიტორიების სააგენტომ ჩეხეთის განვითარების სააგენტოს დახმარებით მღვიმის მდგრადი განვითარების პროექტის განხორციელება დაიწყო.^[5]