სპარსული დამწერლობა
სპარსული ან სპარსულ-არაბული დამწერლობა (სპარს. الفبای فارسی) — არაბულზე დაფუძნებული დამწერლობა, რომელიც გამოიყენება სპარსული ენის საწერად. სპარსულ ენაზე მოსარგებად მოხდა 4 ასოს დამატება. ესენია: پ - ფ, چ - ჩ, ژ - ჟ და گ - გ. ენების უმეტესობამ რომლებიც იყენებენ სპარსულ-არაბულ დამწერლობას ასევე დაუმატეს ასოები. სპარსული ანბანი ასევე გამოიყენება ბევრ სხვა და სხვა დამწერლობაში.
არა-არაბული ხმების გადმოსაცემად ახალი ასოები იქმნებოდა არსებულებზე წერტილებისა და ხაზების დამატებით. მაგალითად ურდუში რეტროფლექსური თანხმოვნების გადმოსაცემად არა რეტროფლექსურ იგივე თანხმოვანზე ემატება ნიშანი ط: د [d̪] და ڈ [ɖ], ხოლო პუშტუში ყრუ სისინა რეტროფლექსის გადმოსაცემარ გამოიყენება س [s] ასოზე წერტილის დამატება: ښ.
ანბანი
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]| # | ცალკე მდგომი |
კიდურა | შუაში მდგომი |
დამწყები | სახელი | ლათ. ტრანსლიტ. |
IPA |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | ا | ـا | ـا | ا | ალეფ | ā, a, ʼ | [ɒ], [æ], [ʔ] |
| 2 | ب | ـب | ـبـ | بـ | ბე | b | [b] |
| 3 | پ | ـپ | ـپـ | پـ | ფე | p | [p] |
| 4 | ت | ـت | ـتـ | تـ | თე | t | [t] |
| 5 | ث | ـث | ـثـ | ثـ | სე | s̱ / s̄ / s | [s] |
| 6 | ج | ـج | ـجـ | جـ | ჯიმ | ǧ / j / ǰ | [ʤ] |
| 7 | چ | ـچ | ـچـ | چـ | ჩე | č / ch | [ʧ] |
| 8 | ح | ـح | ـحـ | حـ | ჰაიე ჰოთთი | ḥ / ḩ / h | [h] |
| 9 | خ | ـخ | ـخـ | خـ | ხე | ḫ / kh / x | [χ] |
| 10 | د | ـد | ـد | د | დალ | d | [d] |
| 11 | ذ | ـذ | ـذ | ذ | ზალ | ẕ / z̄ / z | [z] |
| 12 | ر | ـر | ـر | ر | რე | r | [ɾ] |
| 13 | ز | ـز | ـز | ز | ზე | z | [z] |
| 14 | ژ | ـژ | ـژ | ژ | ჟე | ž / zh | [ʒ] |
| 15 | س | ـس | ـسـ | سـ | სინ | s | [s] |
| 16 | ش | ـش | ـشـ | شـ | შინ | š / sh | [ʃ] |
| 17 | ص | ـص | ـصـ | صـ | სად | ṣ / s | [s] |
| 18 | ض | ـض | ـضـ | ضـ | ზად | ż / ẕ / z̤ / z | [z] |
| 19 | ط | ـط | ـطـ | طـ | თა | t | [t] |
| 20 | ظ | ـظ | ـظـ | ظـ | ზა | z̧ / ẓ / z | [z] |
| 21 | ع | ـع | ـعـ | عـ | ეინ | ‘ | [ʔ] |
| 22 | غ | ـغ | ـغـ | غـ | ყეინ | ġ / gh, q- | [ɣ], [ɢ/ʁ-] |
| 23 | ف | ـف | ـفـ | فـ | Фე | f | [f] |
| 24 | ق | ـق | ـقـ | قـ | ყაФ | ġ / gh, q- | [ɣ], [ɢ/q-] |
| 25 | ک | ـک | ـکـ | کـ | ქაФ | k | [k] |
| 26 | گ | ـگ | ـگـ | گـ | გაФ | g | [g] |
| 27 | ل | ـل | ـلـ | لـ | ლამ | l | [l] |
| 28 | م | ـم | ـمـ | مـ | მიმ | m | [m] |
| 29 | ن | ـن | ـنـ | نـ | ნუნ | n | [n] |
| 30 | و | ـو | ـو | و | ვავ | v, u , ū, aw, ow | [v], [u], [ow] |
| 31 | ه | ـه | ـهـ | هـ | ჰაიე ჰავვაზ | h | [h] |
| 32 | ی | ـی | ـیـ | یـ | ია/იე | y, i, ī, ay, ey | [j] , [i], [ej] |