იხილეთ წყარო გვერდისთვის ვედები

{{მმ*|ვედები (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინდუიზმის თემები}}
'''ვედები''' ([[სანსკრ.]] वेद „ცოდნა“) — უძველესი ინდური სიბრძნისმეტყველების წიგნები, რელიგიურ-ლიტერატურული ძეგლები, მორალისა და სამართლის კოდექსები, ფილოსოფიური, მხატვრული, მითოლოგიური შინაარსების შემცველნი, რომელთა შექმნის საიდუმლო [[ძვ. წ. II ათასწლეული|ძვ. წ. მეორე ათასწლეულის]] მიღმა იკარგება.    
[[ფაილი:Rigveda MS2097.jpg|მინი|მარცხნივ|[[რიგვედა]], [[დევანაგარი|დავანაგარზე]] შესრულებული მანუსკრიპტი, ადრეული მეცხრამეტე საუკუნე]]
სულ ოთხი მთავარი წიგნია (ჩაწერა უფრო მოგვიანებით მოხდა, [[ძვ. წ. 1500]]-[[ძვ. წ. 1000|1000]] წლებში): 3 წოდების ცოდნა: [[რიგვედა]] (ანუ ჰიმნების ვედა), [[იაჯურვედა]] (ეს არის მსხვერპლის შეწირვასთან დაკავშირებული ვედა), [[სამავედა]], [[ათარვავედა]] (მოგვთა ვედას) მათ მიეკუთვნება და მათგან გამომდინარეობს [[ბრაჰმანა]] (ე. ი. ვედების კომენტარები), [[სუტრა]], ეროვნული [[ეპოსი|ეპოსების]] — [[მაჰაბჰარატა]]ს და [[რამაიანა]]ს ძირები და სხვა, შემდეგ მოდის [[გვიანი ვედის ლიტერატურა]] (დაახ. [[ძვ. წ. 500]] წელი). ათარვავედა შეიცავდა ცეცხლის [[ქურუმი|ქურუმთა]] [[მაგიური ფორმულები|მაგიურ ფორმულებს]], [[ავსული|ავსულთა]] განმარიდებელ [[შელოცვა|შელოცვებს]], სამავედა — სამსხვერპლო გალობას და მისთ.

ვედები დაედო საფუძვლად [[ვედური რელიგია|ვედური რელიგიის]] შექმნას. ვედური ღმერთებიდან ცნობილია: ცის ღმერთი [[დიაუსი]], ცეცხლის ღმერთი [[აგნი]], წვიმის და მეხისა — [[ინდრა]], მზის ღმერთი — [[სურია]] (ინდრას ორეულია [[რუდრა]]). ვედები ცნობენ ბოროტ [[დემონი|დემონებს]]. მთავარი დემონი იყო წყლის გამტაცებელი [[ვრიტრა]], [[გვალვა|გვალვის]] განსახიერება. დედამიწას აქაც ქალღმერთი ჰყავს — [[პრითხივი]], განთიადს — [[უშასი]] (ინდოელთა [[ეოსი]]), ღმერთების დედა იყო [[ადითი]]. ვედური რელიგიის კულტი ითხოვდა [[მსხვერპლთშეწირვა]]ს, მაგიური ადათ-წესების დაცვას. მისი შემდგომი განვითარების შედეგად შეიქმნა [[ბრაჰმანიზმი]], რაც უკვე ცნობს უზენაეს ღმერთს — [[ბრაჰმა]]ს და წმინდა სამებას, [[ტრიმურტი|ტრიმურტს]]: [[ბრაჰმა]]-[[ვიშნუ]]-[[შივა]]. ხელოვნების ძეგლებში სამთავიანი ელდის მომგვრელი ღვთაებაა.

ვედების კრებული ხალხთა ერთ-ერთი მთავარი რელიგიის თავისებური „კოდექსია“, „ინდუიზმის ბიბლია“. [[ქრისტიანობა]] თავიდანვე მტრულად შეხვდა, სხვა [[ინდური რელიგიები|ინდურ რელიგიებთან]] ერთად, [[წარმართობა|წარმართულ]] [[მწვალებლობა]]დ გამოაცხადა., „უაზრო სიგიჟე“ და „ღვთის გარეგანი“ უწოდა. [[ვედიზმი]] — ხალხური რელიგია (მთავარი ღმერთი — [[ინდრა]]). სამსხვერპლო კულტი, მითური სიმბოლიკა, მისნობა — მთავარი მოტივებია.

== ლიტერატურა ==
* [[აკაკი გელოვანი]] „მითოლოგიური ლექსიკონი“
* {{citation |last=Apte |first=Vaman Shivram |authorlink= |coauthors= |title=The Practical Sanskrit Dictionary |year=1965 | edition=4th revised & enlarged |publisher=Motilal Banarsidass |location=Delhi |isbn=81-208-0567-4 }}.
* {{citation |last=Avari |first=Burjor |authorlink= |coauthors= |title=India: The Ancient Past|year=2007 |publisher=Routledge|location=London |isbn= 978-0-415-35616-9}}
* {{citation |last=Flood |first=Gavin |authorlink= |coauthors= |title=An Introduction to Hinduism |year=1996 |publisher=Cambridge University Press |location= |isbn= 0-521-43878-0}}
* {{citation |editor-last=Flood |editor-first=Gavin |authorlink= |coauthors= |title=The Blackwell Companion to Hinduism|year=2003 |publisher=Blackwell|location=Malden, MA|isbn=1-4051-3251-5 }}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons category|Vedas}}
* [http://www.aryasamajjamnagar.org/veda.htm Veda In Hindi & Sanskrit]
* [http://www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil.htm#Veda GRETIL etexts]
* [http://www.sacred-texts.com/hin/index.htm#vedas The Vedas at sacred-texts.com]
* [http://www.comparative-religion.com/hinduism/vedas/ Vedas: Rig, Sama, Yajur, and Atharva] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504160357/http://www.comparative-religion.com/hinduism/vedas/ |date=2008-05-04 }}
* [http://www.gayathrimanthra.com/Library.html Vedas and Upanishads Complete set] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090828134133/http://www.gayathrimanthra.com/Library.html |date=2009-08-28 }}

{{ინდუიზმი}}

[[კატეგორია:ინდუისტური ტექსტები]]
[[კატეგორია:სანსკრიტული ტექსტები]]
[[კატეგორია:ვედები| ]]