ძველი შუამთა

ძველი შუამთის ტაძრები

შუაში VII საუკუნის დიდი გუმბათოვანი ეკლესია, გადაღებულია 1993

V საუკუნის ბაზილიკა, გადაღებულია 1993

VII საუკუნია მცირე გუმბათოვანი ეკლესია, გადაღებულია 1993

ძველი შუამთა — ქართული მართლმადიდებლური მონასტერი თელავის მუნიციპალიტეტში, მდებარეობს ტყეში, თელავიდან 7 კმ-ზე. სამონასტრო კომპლექსში შედის: V საუკუნის ბაზილიკა, ქრისტიანული არქიტექტურის ერთ-ერთი საყურადღებო ნიმუში საქართველოში; VII საუკუნის გუმბათოვანი ეკლესია, მცხეთის ჯვრის ტიპისა, თუმცა უფრო პატარა (შემცირებულია აფსიდებისა და ბემების სიღრმე, გუმბათის ყელის მნიშვნელობა გაზრდილია, ტრომპების კონსტრუქცია ნათლად არის გამოვლენილი); VII საუკუნის მცირე გუმბათოვანი ეკლესია. გეგმით ისიც ჯვრის ტიპისაა, მაგრამ აქ უკვე აღარ არის კუთხის ოთახები და ბემები. ორივე ღერძი ტოლია.

სამივე ეკლესია რიყის ქვით არის ნაგები, კუთხეებისათვის გამოყენებულია შირიმი. XVI საუკუნეში ძველი შუამთის მონასტერი დაცარიელდა. მის მახლობლად კახთა მეფის ლევან II-ის (1520-1570) მეუღლემ თინათინ გურიელის ასულმა დააარსა შუამთის ახალი მონასტერი. ახალი შუამთის მთავარი ტაძარი, აგურით ნაგები ეკლესია გეგმით ჯვაროვან-გუმბათოვანია, შიგნით — მოხატული. შემონახულია ქტიტორთა პორტრეტები. ეკლესია განაახლა ერეკლე II-მ. კომპლექსში შედის სამრეკლო და სხვა ნაგებობანი.

2006 წლის 7 ნოემბერს, საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებულების თანახმად მიენიჭა ეროვნული მნიშვნელობის კულტურის უძრავი ძეგლის კატეგორია.

იხილეთ აგრეთვე

• ახალი შუამთა

ლიტერატურა

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 11, თბ., 1987. — გვ. 50-51.

ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე: ძველი შუამთა

რესურსები ინტერნეტში

•  კულტურული მემკვიდრეობის პორტალი, № დიდი გუმბათოვანი ტაძარი № 11790

•  კულტურული მემკვიდრეობის პორტალი, № მცირე გუმბათოვანი ტაძარი № 18793

•  კულტურული მემკვიდრეობის პორტალი, № ბაზილიკა № 18794
• ძველი და ახალი შუამთა
• შუამთა (თელავის რ-ნი) | საქართველოს ისტორიულ ძეგლთა ბიბლიოგრაფიული ლექსიკონი
• ძველი შუამთა | ქართველოლოგიური წიგნებისა და კრებულების ფოტომასალის აღწერილობა