ჩარლზ ბებიჯი

ჩარლზ ბებიჯი
	ინგლ. Charles Babbage
დაბ. თარიღი	26 დეკემბერი, 1791
დაბ. ადგილი	ლონდონი ან Walworth
გარდ. თარიღი	18 ოქტომბერი, 1871 (79 წლის)
გარდ. ადგილი	მარლიბონი
დასაფლავებულია	კენსალ-გრინის სასაფლაო
მოქალაქეობა	დიდი ბრიტანეთის და ირლანდიის გაერთიანებული სამეფო
საქმიანობა	მათემატიკა, ანალიტიკური ფილოსოფია და ინფორმატიკა
მუშაობის ადგილი	კემბრიჯის უნივერსიტეტი
ალმა-მატერი	პიტერჰაუზი, ტრინიტის კოლეჯი , Totnes Grammar School და King Edward VI Community College
სამეცნიერო ხარისხი	ხელოვნების ბაკალავრი და ხელოვნების მაგისტრი
მეუღლე	Georgiana Whitmore
შვილ(ებ)ი	ბენჯამინ ჰერშელ ბებიჯი და ჰენრი ბებიჯი
ჯილდოები	სამეფო საზოგადოების წევრი, ასტრონომიის სამეფო საზოგადოების ოქროს მედალი, ედინბურგის სამეფო საზოგადოების წევრი, ამერიკის ხელოვნებისა და მეცნიერების აკადემიის წევრი და Knight of the Royal Guelphic Order
	გავლენა მოახდინეს
ხელმოწერა
	ჩარლზ ბებიჯი ვიკისაწყობში

ჩარლზ ბებიჯი (ინგლ. Charles Babbage, დ. 26 დეკემბერი, 1791 — გ. 18 ოქტომბერი, 1871) — ინგლისელი მეცნიერი.^[15] ბებიჯმა, რომელიც აგრეთვე გამომგონებელი, ფილოსოფოსი, მათემატიკოსი და ინჟინერი იყო, პირველმა შეიმუშავა ციფრული პროგრამირებადი კომპიუტერის კონცეფცია.^[16] ამასთან, მისი წამოწყება წარუმატებელი იყო, ვინაიდან მანქანა ტექნიკურად ძალიან რთული აღმოჩნდა.

1834 წელს ბებიჯმა დაიწყო მუშაობა მანქანაზე, რომელიც „ანალიტიკური მექანიზმი“ უწოდა. მოწყობილობას ჰქონდა ცენტრალური პროცესორული მოწყობილობა, მეხსიერება და პერფობარათები, რომლებზეც პროგრამები იწერებოდა. ბებიჯის მანქანა ოცნიშნა რიცხვებზე ოპერირებდა.

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

შეგიძლიათ იხილოთ მედიაფაილები თემაზე „ჩარლზ ბებიჯი“ ვიკისაწყობში.
ჩარლზ ბებიჯი — ნამუშევრები პროექტ „გუტენბერგზე“
ჩარლზ ბებიჯი — ნამუშევრები საიტზე Internet Archive

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

↑ Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ ^2.0 ^2.1 Баббидж, Чарльз // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1891. — Т. IIa. — С. 592.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23892890"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q656"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q602358"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4065721"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19908137"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24340781"></a>
↑ ^3.0 ^3.1 MacTutor History of Mathematics archive
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>
↑ ^4.0 ^4.1 Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
↑ ^5.0 ^5.1 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>
↑ ^6.0 ^6.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q464633"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2586178"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ ^7.0 ^7.1 Czech National Authority Database
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>
↑ ^8.0 ^8.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a>
↑ ^9.0 ^9.1 Internet Philosophy Ontology project
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6023365"></a>
↑ ^10.0 ^10.1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3407324"></a>
↑ https://www.britannica.com/biography/Charles-Babbage
↑ http://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/babbage_charles.shtml
↑ ^13.0 ^13.1 www.accademiadellescienze.it
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107212659"></a>
↑ ^14.0 ^14.1 ^14.2 ^14.3 http://venn.lib.cam.ac.uk/cgi-bin/search-2016.pl?sur=&suro=w&fir=&firo=c&cit=&cito=c&c=all&z=all&tex=BBG810C&sye=&eye=&col=all&maxcount=50
↑ Terence Whalen (1999). Edgar Allan Poe and the masses: the political economy of literature in antebellum America. Princeton University Press, გვ. 254. ISBN 978-0-691-00199-9. ციტირების თარიღი: 18 April 2013.
↑ Copeland, B. Jack. (Dec 18, 2000) The Modern History of Computing (Stanford Encyclopedia of Philosophy). Stanford Encyclopedia of Philosophy. ციტირების თარიღი: 1 March 2017.

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827"_data-entity-id="Q19938912"><i_class="wef_low_priority_links">[[:საფრანგეთის_ეროვნული_ბიბლიოთეკა|Bibliothèque_nationale_de_France]]</i>_[http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12124143j_BnF_authorities]:_პლატფორმა_ღია_მონაცემები<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a></div>-1] Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13433827"_data-entity-id="Q24340781">[[:ru:s:ЭСБЕ/Баббидж,_Чарльз|Баббидж,_Чарльз]]_//_''[[:d:Q23892890|Энциклопедический_словарь]]''<span_class="wef_low_priority_links">_/_под_ред._[[:ru:Андреевский,_Иван_Ефимович|И.&nbsp;Е.&nbsp;Андреевский]]_—_[[:სანქტ-პეტერბურგი|СПб]]:_[[:ru:Брокгауз_—_Ефрон_(издательство)|Брокгауз_—_Ефрон]],_1891._—_Т.&nbsp;IIa._—_С.&nbsp;592.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23892890"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q656"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q602358"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4065721"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19908137"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24340781"></a></div>-2] 2.0 ^2.1 Баббидж, Чарльз // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1891. — Т. IIa. — С. 592.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23892890"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q656"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q602358"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4065721"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19908137"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24340781"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q35127"_data-entity-id="Q547473">MacTutor_History_of_Mathematics_archive<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a></div>-3] 3.0 ^3.1 MacTutor History of Mathematics archive
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189_citetype_Q615699"_data-entity-id="Q5375741">[http://global.britannica.com/biography/Charles-Babbage_Encyclopædia_Britannica]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a></div>-4] 4.0 ^4.1 Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q8513_citetype_Q35127_citetype_Q36524_citetype_Q194166"_data-entity-id="Q29861311">SNAC<span_class="wef_low_priority_links">_—_2010.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a></div>-5] 5.0 ^5.1 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13136"_data-entity-id="Q237227">[[:de:s:Brockhaus_Enzyklopädie|ბროკჰაუზის_ენციკლოპედია]]<span_class="wef_low_priority_links">_/_Hrsg.:_[[:ბროკჰაუზი|Bibliographisches_Institut_&_F._A._Brockhaus]],_[[:de:Wissen_Media_Verlag|Wissen_Media_Verlag]]</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q464633"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2586178"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a></div>-6] 6.0 ^6.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q464633"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2586178"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q856638_citetype_Q1982918_citetype_Q36524"_data-entity-id="Q13550863">Czech_National_Authority_Database<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a></div>-7] 7.0 ^7.1 Czech National Authority Database
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q47461344"_data-entity-id="Q2664168">[http://www.enciclopedia.cat/enciclop%25C3%25A8dies/gran-enciclop%25C3%25A8dia-catalana/EC-GEC-0006459.xml_Gran_Enciclopèdia_Catalana]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ca:Grup_Enciclopèdia|Grup_Enciclopèdia]],_1968.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a></div>-8] 8.0 ^8.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q6423319"_data-entity-id="Q6023365">[[:en:The_Internet_Philosophy_Ontology_Project|Internet_Philosophy_Ontology_project]]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6023365"></a></div>-9] 9.0 ^9.1 Internet Philosophy Ontology project
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6023365"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q615699"_data-entity-id="Q3407324">[[:hr:Opća_i_nacionalna_enciklopedija|Proleksis_enciklopedija]],_[[:hr:Opća_i_nacionalna_enciklopedija|Opća_i_nacionalna_enciklopedija]]<span_class="wef_low_priority_links">_—_2009.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3407324"></a></div>-10] 10.0 ^10.1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3407324"></a>

[[https://www.britannica.com/biography/Charles-Babbage_https://www.britannica.com/biography/Charles-Babbage]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-11] ttps://www.britannica.com/biography/Charles-Babbage

[[http://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/babbage_charles.shtml_http://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/babbage_charles.shtml]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-12] ttp://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/babbage_charles.shtml

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q35127"_data-entity-id="Q107212659">www.accademiadellescienze.it<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107212659"></a></div>-13] 13.0 ^13.1 www.accademiadellescienze.it
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107212659"></a>

[[http://venn.lib.cam.ac.uk/cgi-bin/search-2016.pl?sur=&suro=w&fir=&firo=c&cit=&cito=c&c=all&z=all&tex=BBG810C&sye=&eye=&col=all&maxcount=50_http://venn.lib.cam.ac.uk/cgi-bin/search-2016.pl?sur=&suro=w&fir=&firo=c&cit=&cito=c&c=all&z=all&tex=BBG810C&sye=&eye=&col=all&maxcount=50]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-14] 14.0 ^14.1 ^14.2 ^14.3 http://venn.lib.cam.ac.uk/cgi-bin/search-2016.pl?sur=&suro=w&fir=&firo=c&cit=&cito=c&c=all&z=all&tex=BBG810C&sye=&eye=&col=all&maxcount=50

[Whalen1999-15] Terence Whalen (1999). Edgar Allan Poe and the masses: the political economy of literature in antebellum America. Princeton University Press, გვ. 254. ISBN 978-0-691-00199-9. ციტირების თარიღი: 18 April 2013.

[babb-16] Copeland, B. Jack. (Dec 18, 2000) The Modern History of Computing (Stanford Encyclopedia of Philosophy). Stanford Encyclopedia of Philosophy. ციტირების თარიღი: 1 March 2017.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]