ქალკისი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ქალაქი
ქალკისი
ბერძ. Χαλκίδα
ქვეყანა საბერძნეთის დროშა საბერძნეთი
პერიფერია ცენტრალური საბერძნეთი
ნომი ევბეა
[[დიმი]] ქალკიდა
კოორდინატები 38°27′45″ ჩ. გ. 23°35′42″ ა. გ. / 38.46250° ჩ. გ. 23.59500° ა. გ. / 38.46250; 23.59500
ცენტრის სიმაღლე 5 მეტრი
მოსახლეობა 64 490 (2021)
სასაათო სარტყელი UTC+2 და UTC+3
სატელეფონო კოდი 22210
საფოსტო ინდექსი 34100
საავტომობილო კოდი XA
ოფიციალური საიტი https://dimoschalkideon.gr/
ქალკისი — საბერძნეთი
ქალკისი

ქალკისი[1][2] (ბერძ. Χαλκίς), ქალკიდა[2] (ბერძ. Χαλκίδα) — ქალაქი საბერძნეთში, კუნძულ ევბეაზე, ევროპოსის სრუტის სანაპიროზე. განლაგებულია ზღვის დონიდან 10 მეტრის სიმაღლეზე,[3] ათენიდან 78 კმ-ში. ამავე სახელწოდების დიმის (თემის) ადმინისტრაციული ცენტრი. მოსახლეობა — 59 125 ადამიანი (2011).[4] მნიშვნელოვანი პორტია. თუმცა აქ უფრო იმპორტი მიმდინარეობს, ვიდრე ექსპორტი. ყოველწლიურად შემოდის 1200–1300 ტონა ტვირთი და გადის მხოლოდ 70–80 ტონა.[5]

ეტიმოლოგია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ისტორიულად ცნობილია როგორც ქალკიდა. ამ სახელწოდებას უკავშირებენ სიტყვას χαλκός„სპილენძი“. სხვა მოსაზრებით ქალკიდა ფინიკიელთა კოლონიიდან წარმოდგება. ეს უკანასკნელნი მეწამულის (მარჯნის) რეწვას ეწეოდნენ და სახელწოდებაც აქედან მომდინარეობს: χαλκε-καλχε — „მეწამული ნიჟარა“.[2]

ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ქალკიდა ერთ-ერთი ძველი ბერძნული ქალაქი და კუნძულ ევბეის ეკონომიკურად დაწინაურებული ცენტრი იყო, რასაც ხელს უწყობდა ხელსაყრელი გეოგრაფიული მდებარეობა, ნოყიერი ნიადაგი; თბილის წყლები, რკინისა და სპილენძის მდიდარი საბადოები. ძვ. წ. VII საუკუნიდან ქალკიდამ დაიწყო თრაკიის, სიცილიის, სამხრეთი იტალიის კოლონიზაცია. სწორედ ქალკიდელებისაგან აითვისეს იტალიელებმა ბერძნული ანბანი. ძვ. წ. VI საუკუნის დასასრულიდან ძვ. წ. IV საუკუნის შუა წლებამდე (პელოპონესის ომის (431–404 წლები) გამოკლებით) ათენის გავლენის სფეროში იმყოფებოდა. ძვ. წ. 338 წლიდან ემორჩილებოდა მაკედონიას, ძვ. წ. 168 წლიდან — რომს. ძვ. წ. 146 წელს ანტირომაულ აჯანყებაში მონაწილეობის გამო რომაელებმა ქალაქი დაარბიეს და მისი ზღუდეები მოშალეს. მოგვიანებით აღადგინეს და იყენებდნენ როგორც სამხედრო ბაზას ჯერ რომაელები, შემდგომ ბიზანტიელები.[2]

1209 წელს ვენეციის რესპუბლიკა დაეპატრონა. 1470 წელს დაიპყრეს თურქებმა მეჰმედ II-ის ხელმძღვანელობით. 1833 წლიდან საბერძნეთის შემადგენლობაშია.[6]

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 8, თბ., 1984. — გვ. 592 (ჩანართი).
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 10, თბ., 1986. — გვ. 450.
  3. Απογραφή πληθυσμού - κατοικιών της 18ης μαρτίου 2001 (μόνιμος πληθυσμός) (ბერძნული). — Πειραιάς: Εθνική στατιστική υπηρεσία της Ελλάδας, 2009. — Τ. I. — Σ. 342. — ISSN 1106-5761.
  4. Πίνακας αποτελεσμάτων Μόνιμου Πληθυσμού-Απογραφής 2011. Ελληνική Στατιστική Αρχή (2014-03-20). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2015-11-13. ციტირების თარიღი: 2017-10-22.
  5. General Secretariat of the National Statistical Service. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2020-02-15. ციტირების თარიღი: 2019-05-02.
  6. Придик А. М. Халкида // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.