ფრთიანი ჰუსარები
ფრთიანი ჰუსარები, ან უბრალოდ ჰუსარები (პოლ. husaria) — პოლონეთისა და რეჩ პოსპოლიტის ელიტური კავალერია. ბრძოლის ველზე იბრძოდნენ XVI საუკუნის დასაწყისიდან XVIII საუკუნის შუა წლებამდე.[1] სპეციალიზებული იყვნენ მოწინააღმდეგის ცხენოსანთა ან ქვეითთა საბრძოლო რიგების გარღვევაზე შუბიანი კავალერიული დარტყმით.[2][3] ჰუსარები შეიქმნენ XV–XVI საუკუნეების მიჯნაზე[4] და წარმოადგენდნენ მძიმე კავალერიის რაზმს სპეციფიკური საბრძოლო ტაქტიკით, შეიარაღებით, დაკომპლექტებით და იყენებდნენ ადვილად ამოსაცნობ გამორჩეულ ატრიბუტებს — ფრთებს (სხვადასხვა ხერხით იყო მიმაგრებული მებრძოლის ზურგზე), ძალიან გრძელ შუბებს წვერში ფლუგერით (პატარა ალამი) და მხეცების ტყავებს. ფრთიანი ჰუსარები მრავალი ათწლეულის განმავლობაში იყვნენ რეჩ პოსპოლიტის მთავარი დამრტყმელი ძალა ჩვეულებრივი ჰუსარებისაგან განსხვავებით, რომლებიც მსუბუქ კავალერიასა და დამხმარე ქვედანაყოფს წარმოადგენდნენ.
ჰუსარები იყვნენ სახალხო ავტორამენტის — პოლონეთის საბრძოლო ტრადიციის დაქირავებული მეომრების ქვედანაყოფი. პოლონეთ-ლიტვის სამხედრო ძალების ყველაზე მრავალრიცხოვანი და ბრძოლისუნარიანი ნაწილი იყო კავალერია, რომელშიც ჰუსარებს უდიდესი ნაწილი ეკავათ.[5] მეომართა დანარჩენი ძალები მათ დამხმარეების როლს თამაშობდნენ, ქვეითების, არტილერიისა და კავალერიის თანამოქმედება ციდად მოწესრიგებული იყო. აქედან გამომდინარე, კავალერია და განსაკუთრებით მისი ყველაზე ბრძოლისუნარიანი ნაწილი — ჰუსარები იყვნენ რეჩ პოსპოლიტის მთავარი სამხედრო ძალა. დიდი ხნის განმავლობაში მთელ ევროპაში არ არსებობდა მათი თანასწორი, დამპირისპირებელი ძალა, რამაც მრავალჯერ მიიყვანა პოლონეთის სამეფო და ლიტვის დიდი სამთავრო გამარჯვებამდე.[6]
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- Польские крылатые гусары 1576—1775 / под ред. В. И. Киселёва, ტ. № 142, Артёмовск: Новый солдат: военное-исторический альманах, 2002. 400 ეგზ.
- Сікора Р., З історії польських крилатих гусарів, Київ: Дух і літера, 2012, ISBN 978-966-378-260-7.(უკრ.)
- Солдатенко А., Польская гусария 1500—1776 гг, ტ. № 3, СПб.: Орел, 1993.
- Brzezinski R., Polish Armies 1569—1696, ტ. 1, Oxford: Osprey, 1987, ISBN 0-85045-736-X.(ინგლისური)
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ Сікора, 2012, გვ. 8
- ↑ Памятники культуры: Новые открытия = Monuments of culture: New discoveries, Академия наук СССР. Научный совет по истории мировой культуры, М.: Наука, 1985.
- ↑ Бегунова А., Повседневная жизнь русского гусара в царствование Александра I, 2-е изд, М.: Молодая гвардия, 2000. — გვ. 8. 383 გვ.
- ↑ Васильев 1998.
- ↑ Денисон Дж., История конницы: От вооружения конницы огнестрельным оружием до Фридриха Великого // История конницы = Denison G. Т. A History of Cavalry from the earliest times with lessons for the future. — London: McMillan, 1877, История конницы: В 2 кн. Кн. 1. — М.: ACT, 2001, ტ. 3. вып. 4, СПб.: Военно-историческая библиотека, 1897, ISBN 5-17-004683-9.
- ↑ Морихин В. Е., Традиции офицерского корпуса России, М.: Граница; Гала Пресс; Кучково поле. — გვ. 92. 431 გვ.