ბელოსტოკი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
Luckas-bot (განხილვა | წვლილი) მ ბოტის დამატება: el:Μπιάλιστοκ |
Luckas-bot (განხილვა | წვლილი) მ ბოტის დამატება: vi:Białystok |
||
| ხაზი 172: | ხაზი 172: | ||
[[szl:Bjołystok]] |
[[szl:Bjołystok]] |
||
[[uk:Білосток]] |
[[uk:Білосток]] |
||
[[vi:Białystok]] |
|||
[[vo:Białystok]] |
[[vo:Białystok]] |
||
[[war:Białystok]] |
[[war:Białystok]] |
||
15:50, 18 აგვისტო 2010-ის ვერსია
.jpg)
ბელოსტოკი (პოლ. Białystok, ბელარ. Беласток, ლიეტ. Balstogė) - არის უდიდესი ქალაქი ჩრდილოაღმოსავლეთ პოლონეთში და მეორე ქალაქი მოსახლეობის სიმჭიდროვით მთელს ქვეყანაში, საშუალო სიმჭიდროვე კმ²-ზე შეადგენს 2,882.9 ადამიანს. ეს ადგილი მდებარეობს პოლონეთ-ბელორუსიის და პოლონეთ-ლტვის ოფიციალური საზღვრების საიხლოვეს და შენის პოდლასის სავოევოდოს შემადგენლობაში. 2009 წლის ივნისში ჩატარებული აღწერის შედეგად აქ სახლობს 294,399 ადამიანი.[1] 1921 წლიდან 1998 წლამდე, ეს ქალაქი შედიოდა ბელოსტოკის სავოევოდოს შემადგენლობაში, 1999 წლიდან კი შევიდა პოდლასის შემადგენლობაში.
ქალაქში მიედინება მდინარე ბიალა, აქ კლიმატი კონტინენტურია. იანვრის საშუალო ტემპერატურა შეადგენს -5 °C, ხოლო საშუალო წლიური ტემპერატურა შეადგენს 7 °C. ქალაქი ბელოსტოკი იყოფა 28 ადმინისტრაციულ ერთეულდა.
ისტორია
ეს ადგილი პირველად იხსენიება 1437 წლიდან. ამ პერიოდში განსაკუთრებით ძლიერია ლიტვის დიდი სამთავრო, სწორედ მის შემადგენლობაში შედიოდა ეს ტერიტორიაც. ამ პერიოდში, აქ აიგო პირველი ხიდი და ეკლესია. უკვე იწყება ამ ტერიტორიაზე მოსახლეობის დასახლებაც და უკვე 1692 წლიდან ეს ადგილი ქალაქად იხსენიება.
1795 წლიდან უკვე ეს ქალაქი ექცევა რუსეთის იმპერიის შემადგენლობაში. ამ ქალაქში საკმაოდ ბერვი ებრაელი ცხოვრობდა, 1897 წელს ჩატარებული რუსული აღწრის შედეგად, ბელოსტოკში ცხოვრობდა 66,000 ადამიანი, აქედან 41,900 ებრაელი[2] (მთელი ქალაქის მოსახლეობის 63%).
მირველი მსოფლიო ომის დაწყებიდან რამდენიმე თვის შემდეგ, განხორციელდა ბელოსტოკზე მძიმე დაბომბვები. 1915 წლის 31 აგვისტოს გერმანელმა სარდლებმა აიღეს ეს ქალაქი. ამ ომში გერმანიის დამარცხების შემდეგ, ეს ქალაქი სხვა ტერიტორიებთა ერთად შევიდა ბელორუსიის სახალხო რესპუბლის შემადგენლობაში. 1919 წლის 19 თებერვალს უკვე ეს ტერიტორია უბრუნდება პოლონეთს. 1920 წელს დაწყებული პოლონეთ-საბჭოთა კავშირის ომის დროს, ამ ქალაქზე განხორციელდა დაბომბვები, საბჭოელების მიერ. ომში პოლონეთის გამარჯვებით ეს ქალაქი კვლავ პოლონეთს დარჩა.
1939 წელს დაწყებული მეორე მსოფლიო ომის დროს აღმოსავლეთი პოლონეთი, მოლოტოვ-რიბენტროპის პაქტის საფუძველზე ოკუპირებული იქნა საბჭოთა კავშირის მიერ. ბელოსტოკი სხვა პოლონურ ქალქებთან ერთან სსრკ-ს შემადგენლობაში მოექცა. 1941 წლის 27 ივნისს გერმანიამ დაიპყრო აღმოსავლეთი პოლონეთი, ქალაქ ბელოსტოკის უკვე გერმანელები სამხედროები აკონტროლებდნენ, აქ მცხოვრები 56,000 ებრაელი უმძიმეს მდგომარეობაში აღმოჩნდა. 1944 წელს ეს ტერიტორიები საბჭოთა რმიის მეშვეობით გათავისუფლებული იქნა გერმანელებისაგან.
დაძმობილებული ქალაქები
გალერეა
ქალაქ ბელოსტოკში მრავალ ისტორიული შენობა და მუზუმი მდებარეობს. ქალაქში კულტურის განვითარება ჯერ კიდევ პოლონეთ-ლიტვის სახელმწიფოდან იწყბა. აქ არის მრავალი ბაღი და ეკლესია-მონასტერი.
-
ბრინიცკის სასახლე, აიგო 1726 წელს -
როკოკო, ჰერკულესის ქანდაკება, 1758 -
ქალაქის ცენტრი, ეს შენობა აიგო 1745-1761 წლებში -
სხვა არქიტექურული ძგლები
-
საკათედრო ტაძარი, აიგო XVII საუკუნეში -
ტაძარი -
ტაძარი -
სახლი, აიგო 1880 წელს -
ბელოსტოკის რკინიზგზს სადგური -
წმინდა ნიკოლოზის მართლმადიდებლური ტაძარი, აიგო 1843-1846 წლებში -
მართლმადიდებლური ტაძარი
ინტერნეტ რესურსები
- History of Bialystok
- We Remember Jewish Bialystok!
- Giga-Catholic
- [1]
- Catholic Encyclopaedia- Vilna
- VisitBiałystok.com
- (პოლონური) Archdiocesan website
- (ინგლისური)(პოლონური) Bialystok's official website
- Historic images of Bialystok
- Polish Skyscrapers - Bialystok
- Podlasie & Białystok Transport
- Official Site Białystok City Transport
- Google Transit in Białystok
- (ინგლისური) Transit Trip Planner in Bialystok using Google Transit algorithm
- Jewish Heritage Trail in Bialystok
სქოლიო
- ↑ Central Statistical Office, Warsaw 2009, Population. Size and Structure by Territorial Division, as of June 30, 2009 (PDF). ციტირების თარიღი: 2009-12-31.
- ↑ Joshua D. Zimmerman, Poles, Jews, and the politics of nationality, Univ of Wisconsin Press, 2004, ISBN 0-299-19464-7, Google Print, p.16
- ↑ Kaliningrad - Partner Cities. © 2000-2006 Kaliningrad City Hall. ციტირების თარიღი: 2008-12-08.