სარქისიანისა და კოჯოიანის სახლ-მუზეუმი

არა სარქისიანისა და აკოფ კოჯოიანის სახლ-მუზეუმი
	;
	40°11′09″ ჩ. გ. 44°30′31″ ა. გ. / 40.1860194° ჩ. გ. 44.5086722° ა. გ.
დაარსდა	1973
ქვეყანა	სომხეთი
მდებარეობა	ერევანი და კენტრონის რაიონი
სტატუსი	მემორიალური, ხელოვნების

არა სარქისიანისა და აკოფ კოჯოიანის სახლ-მუზეუმი - მოქანდაკე არა სარქისიანისა და მხატვარ აკოფ (იაკობ) კოჯოიანის ერთობლივი სახლ-მუზეუმი. დაარსდა ერევანში 1973 წელს სომხეთის სსრ მინისტრთა საბჭოს 1970 წლის 25 მაისის გადაწყვეტილებით და წარმოადგენს სომხეთის ეროვნული გალერეის ფილიალს.^[1]

1934 წლიდან მუზეუმის შექმნამდე აქ ცხოვრობდნენ და მოღვაწეობდნენ არა სარქისიანი და აკოფ კოჯოიანი.

სახლ-მუზეუმის კოლექციაში შედის როგორც მუზეუმის კუთვნილი ნამუშევრები, ასევე მხატვრების ოჯახთა საკუთრება.^[2]

ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ერევნის ცენტრში არის ორსართულიანი სასახლე, სადაც სომხური სახვითი ხელოვნების ორი დიდი ოსტატი ცხოვრობდა და მოღვაწეობდა ათეულობით წლის განმავლობაში ოჯახებთან ერთად: მოქანდაკე არა სარქისიანი (1902-1969) და მხატვარი აკოფ კოჯოიანი (1883-1959). 1973 წელს მემკვიდრეების თანხმობით გადაეცა სახელმწიფოს და შეიქმნა სახლ-მუზეუმი, როგორც ერევნის გალერეის ფილიალი.

სახლ-მუზეუმის შენობა 1936 წელს აშენდა, არქიტექტორ ვარაზდატ არევშატიანის პროექტის მიხედვით, იგი გადაკეთდა 1973 და 1981 წლებში.^[3]

არა სარქისიანის განყოფილება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მუზეუმის არა სარქისიანის ხელოვნების განყოფილებაში წარმოდგენილია ნამუშევრები ეროვნული გალერეისა და მოქანდაკის ოჯახის კოლექციიდან, სტუდენტური პერიოდის ნამუშევრების ფოტოები, სამახსოვრო ნივთები. აქ შეგიძლიათ გაეცნოთ მხატვრის თეატრალურ დიზაინებსა და გრაფიკულ ნამუშევრებს. არა სარქისიანის ნამუშევარი აერთიანებს ეროვნული და ევროპული ხელოვნების მიღწევებს, აერთიანებს ტრადიციულსა და ინოვაციურს უნიკალურ ოსტატობასთან, მონუმენტურ სიდიადესა და კამერულ ლირიკასთან, ფორმებისა და პერსონაჟების განზოგადებასთან და ფსიქოლოგიურ ემოციურობასთან. დიდია არა სარქისიანის წვლილი ახალი რეგიონის სომხური სკულპტურული სკოლის დაარსების საქმეში. ის იყო საბჭოთა სომხეთში მონუმენტური ქანდაკების ფუძემდებელი, ასევე სომხეთის მხატვართა კავშირის დამფუძნებელი და პირველი მდივანი, ერევნის სახვითი ხელოვნების ინსტიტუტის დამფუძნებელი და პირველი რექტორი.

აკოფ კოჯოიანის განყოფილება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

შენობის მეორე სართულზე განთავსებულია აკოფ კოჯოიანის ნამუშევრები, ხელნაწერი დოკუმენტები და პირადი ნივთები. წარმოდგენილი ნამუშევრების ერთი ნაწილი ერევნის გალერეის ფონდებიდანაა, მეორე კი - მხატვრის მემკვიდრეების შემოწირულობა. დიდია ოსტატის როლი სომხურ სახვით ხელოვნებაში. კოჯოიანის ნახატებს ახასიათებს ენის სიმკვეთრე, ლაკონური და ექსპრესიული ფორმები, ფერადი გადაწყვეტილებების დელიკატურობა და კომპოზიციური სტრუქტურის ოსტატობა. თავის ნახატებში მხატვარი ასახავს მშობლიური ქვეყნის ცხოვრებას, ადიდებს ბუნებას, ეხება ისტორიულ მოვლენებს. კიდევ უფრო მნიშვნელოვანია აკოფ კოჯოიანის წვლილი გრაფიკის სფეროში. შუა საუკუნეების სომხური მინიატურების აღიარებით, იგი შემოქმედებითად იყენებდა ორნამენტულ მოტივებს წიგნების ილუსტრაციებში, განსაკუთრებით ზღაპრებში. კოჯოიანი ახალი პერიოდის წიგნის ხელოვნების ერთ-ერთი უდიდესი ფიგურაა.

მუზეუმს აქვს კომფორტული ეზო ღონისძიებების ორგანიზებისთვის.