პანჩენ ლამა
პანჩენ ლამა (ტიბ. པན་ཆེན་བླ་མ, ვაილი: Pan-chen Bla-ma პანჩენ ლამა, ჩინ.: 班禅喇嘛/班禅额尔德尼) არის ტიბეტური ბუდიზმის გელუგპას სექტის (სექტა, რომელიც XVI ს-დან ჩინეთის სუვერენიტეტის გამოცხადებამდე, 1951, მართავდა დასავლეთ ტიბეტს)დალაი-ლამას შემდეგ უმაღლესი ლამა. მიჩნეულია, რომ ტულკუს რეინკარნაციული ხაზით, პანჩენ ლამები ამიტაბჰას ინკარნაციები არიან. სახელი, მნიშვნელობა — „დიდი მეცნიერი“, სანსკრიტულ პანდიტასა (მეცნიერი) და ტიბეტურ ჩენპოს (დიდი) შეკუმშვაა.
პანჩენ ლამები ტრადიციისამებრ ცხოვრობდნენ შიგაძის ტაშილჰუნპოს მონასტერში.
პანჩენ ლამათა ხაზი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ტიბეტურ პანჩენ ლამათა ხაზში მიჩნეულია, რომ ქედრუპ გელეკ პელზანგამდე, რომელიც 1-ლ პანჩენ ლამად ითვლება, ამიტამჰას 4 ინდოელი და 3 ტიბეტელი ინკარნაცია იყო. ხაზი იწყება სუბჰუტიდან (სიდჰართა გაუტამას ერთ-ერთი მოსწავლეთაგანი). ამ ხაზში ამიტაბჰას პირველ ტიბეტელ ინკარნაციად ითვლება გო ლოცავა. [1][2]
პანჩენ ლამათა სია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
| სახელი | სიცოცხლე | ტიბეტური/ვაილი | ტიბეტური ფინ-ინი | სხვა ტრანსლიტერაციები | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1. | ქედრუპ ჯე | 1385–1438[3] | མཁས་གྲུབ་ Mkhas-grub Rje,་ གྲུབ་དགེལེགས་དཔལ་བཟང་པོ། Mkhas-grub Dge-legs Dpal-bzang-po |
Kaichub Gêlêg Baisangbo | Khädrup Je, Khedrup Gelek Pelsang, Kedrup Geleg Pelzang, Khedup Gelek Palsang, Khedrup Gelek Pal Sangpo |
| 2. | სონამ ჩოკლანგი | 1438–1505[3] | བསོད་ནམས་ཕྱོག་ཀྱི་གླང་པོ་་ Bsod-nams Phyogs-glang,་ བསོད་ནམས་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ་ Bsod-nams Phyogs-kyi Glang-po |
Soinam Qoilang, Soinam Qoigyi Langbo |
Sonam Choglang, Soenam Choklang |
| 3. | ენსაპა ლობსანგ დონდრუპი | 1505–1568[3] | དབེན་ས་པ་བློ་བཟང་དོན་དྲུཔ་་ Dben-sa-pa Blo-bzang Don-grub |
Wênsaba Lobsang Toinchub | Gyalwa Ensapa, Ensapa Lozang Döndrup, Ensapa Losang Dhodrub |
| 4. | ლობსანგ ჩოკი გიალსტენ | 1570–1662 | བློ་བཟང་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་་ Blo-bzang Chos-kyi Rgyal-mtshan |
Lobsang Qoigyi Gyaicain | Losang Chökyi Gyältsän, Lozang Chökyi Gyeltsen, Lobsang Chökyi Gyaltsen, Lobsang Choekyi Gyaltsen, Lobsang Choegyal, Losang Chögyan |
| 5. | ლობსანგ იეშე | 1663–1737 | བློ་བཟང་ཡེ་ཤེས་་ Blo-bzang Ye-shes |
Lobsang Yêxê | Lobsang Yeshi, Losang Yeshe |
| 6. | ლობსანგ პალდენ იეშე | 1738–1780 | བློ་བཟང་གྤལ་ལྡན་ཡེ་ཤེས་་ Blo-bzang Gpal-ldan Ye-shes |
Lobsang Baidain Yêxê | Palden Yeshe, Palden Yeshi |
| 7. | გედუნ ჩოკი ნიიმა | 1782–1853 | དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ། Gpal-ldan Bstan-pa'i Nyi-ma |
Dainbai Nyima | Tänpä Nyima, Tenpé Nyima, Tempai Nyima, Tenpey Nyima |
| 8. | ტენპაი ვანგჩუკი | 1855?–1882 | བསྟན་པའི་དབང་ཕྱུག་་ Bstan-pa'i Dbang-phyug |
Dainbai Wangqug | Tänpä Wangchug, Tenpé Wangchuk, Tempai Wangchuk, Tenpey Wangchuk |
| 9. | თუბტენ ჩოკი ნიიმა | 1883–1937 | ཐུབ་བསྟན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་་ Thub-bstan Chos-kyi Nyi-ma |
Tubdain Qoigyi Nyima | Choekyi Nyima, Thubtän Chökyi Nyima |
| 10. | ლობსანგ ლჰუნდრუბ ჩოკი გიალცენი | 1938–1989 | བློབཟང་ཕྲིན་ལས་ལྷུན་གྲུབ་ ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་་ Blo-bzang Phrin-las Lhun-grub Chos-kyi Rgyal-mtshan |
Lobsang Chinlai Lhünchub Qoigyi Gyaicain | Choekyi Gyaltsen, Chökyi Gyeltsen, Choekyi Gyaltse, Trinley Choekyi Gyaltsen, Lozang Trinlä Lhündrup Chökyi Gyältsän |
| 11. | გენდუნ ჩოკი ნიიმა[4] | 1989– | དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་་ Dge-'dun Chos-kyi Nyi-ma |
Gêdün Qoigyi Nyima | Gendün Chökyi Nyima, Gendhun Choekyi Nyima |
| გიანჩაინ ნორბუ[4] | 1990– | ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་་ Chos-kyi Rgyal-po |
Qoigyijabu | Choekyi Gyalpo, Chökyi Gyälbo, Gyaincain Norbu, Gyaltsen Norbu |
იხილეთ აგრეთვე[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ Stein 1972, p. 84
- ↑ Das, Sarat Chandra. Contributions on the Religion and History of Tibet (1970), p. 82. Manjushri Publishing House, New Delhi. First published in the Journal of the Asiatic Society of Bengal, Vol. LI (1882).
- ↑ 3.0 3.1 3.2 The title Panchen Lama was conferred posthumously on the first two Panchen Lamas.
- ↑ 4.0 4.1 The Tibetan government-in-exile under the 14th Dalai Lama recognizes Gedhun Choekyi Nyima as the 11th Panchen Lama; the government of the People's Republic of China recognizes Qoigyijabu as the 11th Panchen Lama.
რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:
- Tibet Society UK - The Background To The Panchen Lama დაარქივებული 2016-03-29 საიტზე Wayback Machine. from http://www.tibet-society.org.uk/
- China Tibetology No. 03[მკვდარი ბმული], a series of articles from http://www.tibet.cn/ explaining in detail the Chinese government's position on the search of reincarnations of the Panchen Lama:
- Preface დაარქივებული 2007-09-30 საიტზე Wayback Machine.
- The reincarnation of Living Buddhas of Tibetan Buddhism and the administration over Living Buddhas exercised by central governments დაარქივებული 2007-09-27 საიტზე Wayback Machine.
- The Grand Living Buddha Reincarnation System in the dGe-lugs-pa Sect and the Central Government Strengthening the Governing of the Reincarnation of Living Buddhas დაარქივებული 2007-09-30 საიტზე Wayback Machine.
- A Successful Example in Searching and Confirming the Eleventh Panchen Lama Set for the Reincarnation of Grand Living Buddhas of Tibetan Buddhism in a New Historical Condition დაარქივებული 2007-09-27 საიტზე Wayback Machine.
- Tibet's missing spiritual guide, a May 2005 article from BBC News
- 11th Panchen Lama of Tibet დაარქივებული 2009-10-05 საიტზე Wayback Machine. , a website about Gedhun Choekyi Nyima
- The Search for the Panchen Lama, The non-fictional story of the Panchen Lama's disappearance, written by Isabel Hilton.
- The Dharma King დაარქივებული 2008-07-14 საიტზე Wayback Machine. , The Dharma King is a novel, written by Bradford Stroh, about one man's quest to find the reincarnated Panchen Lama.