მწერიჭამიები

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
მწერიჭამიები
Talpa europaea
ჩვეულებრივი თხუნელა (Talpa europaea)
მეცნიერული კლასიფიკაცია
სამეფო:  ცხოველები
ტიპი:  ქორდიანები
კლასი:  ძუძუმწოვრები
რიგი:  მწერიჭამიები
ლათინური სახელი
Eulipotyphla (Waddell, Okada & Hasegawa, 1999)

მწერიჭამიები (ლათ. Eulipotyphla ან Lipotyphla, ძველად Insectivora) — ძუძუმწოვრების რიგი. მათი სხეულის სიგრძე 3-იდან (მცირე თეთრკბილა) 39 სმ (ტანრეკი) აღწევს. აქვთ წაგრძელებული თავი, რომელიც მეტწილად მოძრავი სხეული შემოსილია ნაზი ბალნით (თხუნელა, მთიხვი, ბიგა და სხვა), ზოგისა — ჯაგრით (ტანრეკი) ან რქოვანი ეკლებით (ზღარბი). ზოგს (ზღარბი) ძალზე მოკლე კუდი აქვს, ხოლო ზოგის (მთიხვი) კუდი თითქმის სხეულის საერთო სიგრძის ტოლია. ცნობილია ყოფილი მწერიჭამიების 9 ოჯახი: კბილნაპრალასებრნი, ტანრეკისებრნი, წავისებრი ბიგები, ოქროს თხუნელასებრნი, ზღარბისებრნი, ხტუნიები, ბიგასებრნი, თხუნელასებრნი, მთიხვისებრნი (დღეს აღარ არსებობს), რომლებშიც გაერთიანებულია 300-მდე სახეობა, დღეისათვის აერთიანებს 4 თანამედროვე ოჯახს (იხ. კლასიფიკაცია).[1] გავრცელებული არიან თითქმის მთელ მსოფლიოში, გარდა ავსტრალიისა, სამხრეთ ამერიკის უმეტესი ნაწილისა და ანტრაქტიდისა. იკვებებიან მწერებით, პატარ-პატარა ხერხემლიანი ცხოველებით. მრავლდებიან წელიწადში 2—3 ჯერ. სარგებლობა მოაქვთ მავნე მწერების განადგურებით. არიან ტკიპების — საში დაავადებათა გადამტანების — შუამავალი მასპინძლები. ზოგიერთის (მთიხვი, თხუნელა და სხვა) ბეწვი ძვირფასია. ზოგი სახეობის (მთიხვი, კბილნაპრალა) რაოდენობა ძალზე შემცირებულია, რის გამოც მათ ყველგან იცავენ.

კლასიფიკაცია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  • ჯანაშვილი ა., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 7, თბ., 1984. — გვ. 263.
  • Дзержинский Ф. Я., Васильев Б. Д., Малахов В. В. , Зоология позвоночных. 2-е изд, М.: Издат. центр «Академия», 2014. — 464 გვ, ISBN 978-5-4468-0459-7.

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. Дзержинский, Васильев, Малахов 2014.