კევინ ტუიტი

კევინ ჯ. ტუიტი (ინგლ. Kevin J. Tuite; დ. 3 აპრილი, 1954, საუთ-ბენდი) — ამერიკელი, კანადელი ენათმეცნიერი, ანთროპოლოგი, ქართველოლოგი, მონრეალის უნივერსიტეტის (კანადა) პროფესორი.

ბიოგრაფია

კევინ ტუიტი დაიბადა 1954 წელს აშშ-ში, ინდიანას შტატის ქალაქ საუთ-ბენდში. 1972-1976 წლებში სწავლობდა ჩრდილო-დასავლეთის უნივერსიტეტის საინჟინრო ფაკულტეტზე. 1980 წელს ჩაირიცხა ჩიკაგოს უნივერსიტეტის ენათმეცნიერების ფაკულტეტზე. ქართულ ენას სწავლობდა ჯერ ჩიკაგოს უნივერსიტეტში პროფესორ ჰოვარდ არონსონთან, შემდეგ, 1985-1986 წლებში, თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში. დოქტორის სამეცნიერო ხარისხი მიენიჭა 1988 წელს.

1991 წლიდან მონრეალის უნივერსიტეტის ანთროპოლოგიის განყოფილების სრული პროფესორია. იგი არის კანადისა და ირლანდიის მოქალაქე. 2010-2014 წლებში იყო ფრიდრიხ შილერის სახელობის იენის უნივერსიტეტის კავკასიოლოგიის კათედრის ხელმძღვანელი.

კევინ ტუიტი მრავალი წელია აქტიურად მოღვაწეობს ქართველოლოგიაში. მისი ნაშრომებია: მონოგრაფია – "Kartvelian Morphosyntax. Number agreement and morphosyntactic orientation in the South Caucasian languages" (ქართველური მორფოსინტაქსი. შეთანხმება რიცხვში და მორფოსინტაქსური ორიენტაცია სამხრეთ კავკასიურ ენებში) (1998); სტატიები: „ირიბი გარდამავალი ზმნები ქართულში“ (1987), „ქართული ყე–ს გეოგრაფია“ (1989), „პრეფიქსი ს ძველ ქართულში“ (1990), „რიცხვის კატეგორია საერთო ქართველურში“ (1992), „პარადიგმების აღდგენა ქართულში“ (1996), „სვანური ენა“ (1997), „შენიშვნები სვანურ ზმნაზე“ (1998), „დეპონენსური ზმნები ქართულში“ (2002), „ქართველური სერიების ნიშნები“ (2003) და სხვ.

კევინ ტუიტი დაინტერესდა ქართული ფოლკლორითაც. მან 1994 წელს გამოსცა "An Anthology of Georgian Folk Poetry" (ქართული ხალხური პოეზიის ანთოლოგია), რომელშიც შესულია 70-მდე ნიმუში ქართული ტექსტის ინგლისური ტრანსლიტერაციითურთ.

კევინ ტუიტი აქტიურად თანამშრომლობს ქართველ მეცნიერებთან. 1985 წლიდან ხელმძღვანელობს საქართველოში ეთნოლოგიურ და ლინგვისტურ საველე კვლევებს. იგი არის კავკასიოლოგიის საერთაშორისო სამეცნიერო-კვლევითი საზოგადოებრივი ინსტიტუტის მოამბის – "ამირანი" – მთავარი რედაქტორი.

კევინ ტუიტი დაქორწინებული იყო ენათმეცნიერ ამბაკო ჭკადუას ქალიშვილზე, მხატვარ ეთერ ჭკადუაზე. წყვილი ექვსწლიანი თანაცხოვრების შემდეგ ერთმანეთს დაშორდა.

ლიტერატურა

• ქართული ენა: ენციკლოპედია. – თბ. 2008. – გვ.461-462.
• ფეიქრიშვილი ჟ., მასალები საზღვარგარეთული ქართველოლოგიის ისტორიისათვის. – თბ., 2012. – გვ. 291-292.

რესურსები ინტერნეტში

• კევინ ტუიტი — საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონი
• კევინ ტუიტი | უცხოელი ქართველოლოგები
• კევინ ტუიტის ვებ-გვერდი
• Kevin Tuite | Scientific Network for the Caucasus Mountain Region