ვალერი ბრიუსოვი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ვალერი ბრიუსოვი
დაბადების თარიღი 1 (13) დეკემბერი, 1873[1] [2] [3] [4] ან 13 დეკემბერი, 1873(1873-12-13)[5] [6]
დაბადების ადგილი მოსკოვი[1] [7] [8] [9] [10]
გარდაცვალების თარიღი 9 ოქტომბერი, 1924(1924-10-09)[1] [7] [11] [2] [12] [13] [14] [15] [16] [17] [18] [19] [5] [6] (50 წლის)
გარდაცვალების ადგილი მოსკოვი, რსფსრ, სსრკ[1] [7] [9] [10] [8]
დასაფლავებულია ნოვოდევიჩიეს სასაფლაო
ფსევდონიმი Валерий Маслов, Аврелий[20] [21] , В. Бакулин[22] [21] , Нелли[23] [21] , В. А. Маслов[24] , Даров[21] , 3. Фукс[21] , Ptyx[21] და К. Веригин
საქმიანობა პოეტი[5] , მწერალი[25] [1] , მთარგმნელი, ლიტერატურული კრიტიკოსი, სამეცნიერო ფანტასტიკოსი მწერალი, ლიტერატურის ისტორიკოსი, ფილოსოფოსი, პროზაიკოსი[5] , დრამატურგი, ისტორიკოსი და ლიტერატურათმცოდნე[5]
ენა რუსული ენა
მოქალაქეობა რუსეთის იმპერია
 სსრკ
ალმა-მატერი მოსკოვის სახელმწიფო უნივერსიტეტი, Q4138504? და პოლივანოვის გიმნაზია
ჟანრი ლირიკა
Magnum opus Q4373758?
მეუღლე იოანა ბრიუსოვა
ხელმოწერა

ვალერი ბრიუსოვი (რუს. Валерий Яковлевич Брюсов; დ. 13 დეკემბერი [ძვ. სტ. 1 დეკემბერი], 1873, მოსკოვი — გ. 9 ოქტომბერი, 1924, იქვე) — რუსი პოეტი და კრიტიკოსი, რუსული სიმბოლისტური მოძრაობის დამაარსებელი.

ბიოგრაფია და კარიერა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ბრიუსოვი დაიბადა მოსკოვში შეძლებული ვაჭრის ოჯახში და ადრეული ასაკიდანვე მოქცა ედგარ ალან პოს, შარლ ბოდლერისა და იორის-კარლ ჰიუსმანსის გავლენის ქვეშ. ლიტერატურულ კარიერას მოსკოვის უნივერსიტეტის სტუდენტობიდანვე იწყებს 1890-იან წლებში პოლ ვერლენის, მორის მეტერლინკის, სტეფან მალარმესა და პოს ნაწარმოებების თარგმნით, საკუთარი ლექსების გამოქვეყნებასთან ერთად.

რუსეთში სიმბოლისტური მოძრაობის პოპულარიზაციის მიზნით ბრიუსოვი მრავალი ფსევდონიმით აქვეყნებს საკუთარი ნაშრომებს და მასვე ეკუთვნის ანთოლოგიური კრებულები ძირითადად საკუთარი ლექსებისა სამ ტომად სახელწოდებით „რუსი სიმბოლისტები“ (1894-1895). 1900-იანი წლებიდან ის უკვე გავლენიანი მწერალი და გვიანდელი რუსი სიმბოლისტებისთვის მნიშვნელოვანი ავტორიტეტი ხდება ხელოვნებასთან დაკავშირებულ ნებისმიერ საკითხში. 1904 წელს ბრიულოვი ხდება გავლენიანი ლიტერატურული ჟურნალის „ვესი“ (სასწორი) რედაქტორი, რაც კიდევ უფრო ამყარებს მის რეპუტაციას ლიტერატურულ სამყაროში. ის გააფრთებით ეწინააღმდეგებოდა გეორგი ჩულკოვისა და ვიაჩესლავ ივანოვის მცდელობებს სიმბოლისტთა მოძრაობა მისტიური ანარქიზმისკენ გადაეწონათ 1906-1908 წლებში.

ვალერი ბრიულოვს ასევე ეკუთვნის სამი სიმბოლიზმის გავლენის მეცნიერული ფანტასტიკის ჟანრის მოთხრობა. მათ შორის ალბათ ყველაზე მნიშვნელოვანია „სამხრეთის ჯვრის რესპუბლიკა“, რომელსაც განვითარებული ქალაქი ჰქონდა ანტარქტიკაში. დანარჩენ ორ მოთხრობაში მან კომპიუტერები და გარემოს გლობალური კატასტროფული ცვლილებები იწინასწარმეტყველა.

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 Громова А. Г. Брюсов // Краткая литературная энциклопедияМосква: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 1.
  2. 2.0 2.1 SNAC — 2010.
  3. Find a Grave — 1996.
  4. IMSLP — 2006.
  5. 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 The Fine Art Archive — 2003.
  6. 6.0 6.1 Русская литература XX века. Прозаики, поэты, драматурги / под ред. Н. Н. Скатов — 2005. — С. 281–287. — ISBN 5-94848-245-6
  7. 7.0 7.1 7.2 Громова А. Г. Брюсов Валерий Яковлевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1971. — Т. 4: Брасос — Веш. — С. 72–73.
  8. 8.0 8.1 http://www.poemhunter.com/poem/saint-sebastian-3/
  9. 9.0 9.1 http://www.poemhunter.com/poem/to-a-young-poet-2/
  10. 10.0 10.1 http://www.poemhunter.com/valery-yaklovich-bryusov/
  11. Encyclopædia Britannica
  12. http://www.imdb.com/name/nm0110242/bio
  13. http://www.jstor.org/stable/23345084
  14. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/82596/Valery-Yakovlevich-Bryusov
  15. Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  16. ბროკჰაუზის ენციკლოპედია / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  17. Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
  18. Vegetti Catalog of Fantastic Literature
  19. Cooke C. Bryusov, Valery // Grove Art Online / J. Turner[Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — ISBN 978-1-884446-05-4doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T011941
  20. Масанов И. Ф. Словарь псевдонимов русских писателей, ученых и общественных деятелейРоссийская книжная палата, 1956. — Т. 1. — С. 86. — 442 с.
  21. 21.0 21.1 21.2 21.3 21.4 21.5 Брюсов, Валерий Яковлевич // Писатели современной эпохи: Био-библиографический словарь русских писателей XX века / под ред. Б. П. КозьминМосква: 1928. — Т. 1. — С. 54–59. — 287 с.
  22. Масанов И. Ф. Словарь псевдонимов русских писателей, ученых и общественных деятелейРоссийская книжная палата, 1956. — Т. 1. — С. 144. — 442 с.
  23. Словарь псевдонимов русских писателей, ученых и общественных деятелейРоссийская книжная палата, 1957. — Т. 2. — С. 260. — 387 с.
  24. Словарь псевдонимов русских писателей, ученых и общественных деятелейРоссийская книжная палата, 1957. — Т. 2. — С. 181. — 387 с.
  25. Deutsche Nationalbibliothek Record #118515543 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.