დირიჟორი
 |
ამ სტატიაში არ არის მითითებული სანდო და გადამოწმებადი წყარო. ენციკლოპედიური სტატია უნდა იყოს გამყარებული სანდო და გადამოწმებადი წყაროებით - გთხოვთ გამართოთ ეს სტატია შესაბამისი წყაროების მითითებით. მასალა გადამოწმებადი წყაროების გარეშე ითვლება საეჭვოდ და შეიძლება წაიშალოს. იმ შემთხვევაში, თუ არ იცით, როგორ ჩასვათ წყარო, იხ. დახმარების გვერდი. სასურველია ამის შესახებ აცნობოთ იმ მომხმარებლებსაც, რომელთაც მნიშვნელოვანი წვლილი მიუძღვით სტატიის შექმნაში. გამოიყენეთ: {{subst:წყაროს მითითება|დირიჟორი}} |
დირიჟორი — ორკესტრის ხელმძღვანელი. იგი დგება შემსრულებელთა პირისპირ და ჯოხით ხელში (ზოგჯერ უჯოხოთაც) განაგებს მთელ ორკესტრს. თანამედროვე მუსიკალური აზრისათვის სავსებით მიუღებელია ორკესტრის მართვის წესი, რომელსაც იცავდნენ XVII-XVIII საუკუნეების საორკესტრო კოლექტივთა ხელმძღვანელები. მაგალითად, იმ დროს ინგლისში დირიჟორები ორკესტრის ხელმძღვანელობისას ცდილობდნენ ფეხის ბრახუნით ან თავის ქნევით, ფრანგი დირიჟორები კი - იატაკზე ჯოხის დარტყმით, ან - ვიოლინოთი ხელში. კერძოდ, მევიოლინე საჭირო ადგილებს დირიჟორობდა ხემით (ამგვარად მევიოლინეები ახლაც დირიჟორობენ კამერულ ორკესტრს, მაგ: ლიანა ისაკაძე) დირიჟორი ორკესტრთან ყოველთვის სახით დგას. დირიჟორზეა დამოკიდებული, თუ რა ტემპში შესრულდება ნაწარმოები. თავის დირიჟორობით განთქმულია დიდი გერმანელი კომპოზიტორი ლუდვიგ ვან ბეთჰოვენი, რომელმაც თავისი მე-9 სიმფონია აბსოლუტურად ყრუმ შეასრულა. განთქმული ქართველი დირიჟორები არიან: ივანე ფალიაშვილი (ზ. ფალიაშვილის ძმა), ევგენი მიქელაძე, ჯანსუღ კახიძე და სხვები.