ოპერაცია ტრაირა
| ოპერაცია ტრაირა | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| კოლუმბიის კონფლიქტიის ნაწილი | |||||
 FARC-ის შემცველი ტერიტორიები. | |||||
| თარიღი | თებერვალი-მარტი, 1991 წელი | ||||
| მდებარეობა | ამაზონასი, მდინარე ტარაირა, ბრაზილია-კოლუმბიის საზღვარზე | ||||
| შედეგი |
პარტიზანული თავდასხმა ბრაზილიის არმიის სასაზღვრო პუნქტზე 26 თებერვალს. ბრაზილიის მთავრობის მყისიერი და გადამწყვეტი პასუხი.
| ||||
| მხარეები | |||||
| |||||
| მეთაურები | |||||
| |||||
| ძალები | |||||
| |||||
| დანაკარგები | |||||
| |||||
ოპერაცია ტრაირა-ეს იყო ბრაზილიის შეიარაღებული ძალების საპასუხო შეტევა, კოლუმბიის არმიის მხარდაჭერით, 1991 წლის თებერვალში FARC-ის წინააღმდეგ, მდინარე ტრაირას ნაპირზე.[1][2]
წინაპირობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ტრაირას რაზმი შეიქმნა 1990 წლის მაისში, ტაბატინგას ჩრდილოეთით 300 მილის დაშორებით მდინარე ტრაირაზე, რომელიც წარმოადგენს ბრაზილიასა და კოლუმბიას შორის საზღვრის ნაწილს.[2] მისი მიზანი იყო რეგიონში უკანონო ვითარებასთან დაპირისპირება, რომელიც გამოწვეული იყო არალეგალური ბრაზილიელი და კოლუმბიელი ოქროს მაღაროების არსებობით. ის ექვემდებარებოდა 1-ლი სპეციალური სასაზღვრო ბატალიონის, ტაბინგას, მაშინდელი 1-ლი სასაზღვრო სარდლობას. მათი მისია იყო კანონისა და წესრიგის დაცვა კოლუმბიელი მაღაროელების დეპორტირებით და ბრაზილიელი მაღაროელების ტერიტორიაზე შესვლის შეჩერებით.[1]
პარტიზანული შეჭრა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
1991 წლის 26 თებერვალს, კოლუმბიის რევოლუციური შეიარაღებული ძალების 40-კაციანი პარტიზანის ჯგუფმა, რომელიც საკუთარ თავს "სიმონ ბოლივარის სარდლობას" უწოდებდა, გადაკვეთა საზღვარი კოლუმბიიდან ბრაზილიაში და დაარბია ბრაზილიის არმიის ტრაირას რაზმი, რომელიც ნახევრად იყო.მათ ჰყავდა მხოლოდ 17 ჯარისკაცი. ეს მოქმედება განიხილება, როგორც პირველი თავდასხმა ბრაზილიის მიწაზე 1864 წელს პარაგვაის ომის დურადოსზე შეჭრის შემდეგ.[3]
თავდასხმა დაიწყო ლანჩის დროს, როდესაც პარტიზანებმა პირველად მოკლეს ორი მორიგე შეიარაღებული მესაზღვრე, რომლებიც ერთდროულად მოკლეს სნაიპერული სროლით. შემდეგ თავდამსხმელთა ორი განსხვავებული ჯგუფი წინ მიიწევდა ნაერთზე, ხოლო მესამე ჯგუფმა უზრუნველყო ცეცხლი. მოგვიანებით გაირკვა, რომ პარტიზანებს ჰქონდათ კონტაქტი ორ ქალთან, რომლებიც მანამდე გარნიზონმა დააკავა გამოძიებისთვის, მაგრამ შემდეგ გაათავისუფლეს.ორი ქალი, რომლებიც იმყოფებოდნენ თავდასხმის დროს, დაეხმარნენ პარტიზანებს კომპლექსის ძირითადი სამიზნეების იდენტიფიცირებაში, რის შედეგადაც მოხდა ძალიან ეფექტური შეტევა.[3]
სადაზვერვო ოპერაციები ირწმუნებიან, რომ თავდასხმა მოტივირებული იყო რეგიონში არალეგალური მაღაროების სასაზღვრო რაზმის რეპრესიებით.თავდასხმის დროს სამი ბრაზილიელი ჯარისკაცი დაიღუპა და ცხრა დაშავდა. ასევე გარდაიცვალა ორი არალეგალური კოლუმბიელი მაღაროელი, რომლებიც ბანაკში იყვნენ მუშაობით დაკავებული.[1] მოიპარეს სხვადასხვა იარაღი, საბრძოლო მასალა და აღჭურვილობა, განადგურდა კომუნიკაციებისთვის გამოყენებული რადიოსადგურები.
ნაერთი ძალიან იზოლირებული იყო და ახლა მთლიანად მოწყვეტილი გახდა შტაბის კომუნიკაციები. მხოლოდ სამი დღის შემდეგ, როდესაც ახალი რაზმი მოვიდა მორიგე პერსონალის გასათავისუფლებლად, თავდასხმა ცნობილი გახდა ბრაზილიის არმიისთვის.[3]
სამხედრო პასუხი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
დაუყოვნებლივ, ბრაზილიის შეიარაღებულმა ძალებმა, პრეზიდენტ ფერნანდო კოლორ დე მელოს მიერ უფლებამოსილმა და კოლუმბიის პრეზიდენტის სეზარ გავირიას ცოდნითა და მხარდაჭერით, ფარულად გააჩაღეს ოპერაცია ტრაირა, რათა დაებრუნებინათ მოპარული იარაღი და ხელი შეეშალათ შემდგომი თავდასხმებისთვის.
ბრაზილიის საჰაერო ძალები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ბრაზილიის საჰაერო ძალებმა მხარი დაუჭირეს ოპერაციას Traíra-ს ექვსი სატრანსპორტო ვერტმფრენით H-1H, ექვსი სახმელეთო თავდასხმის თვითმფრინავით AT-27 Tucano და C-130 Hercules და C-115 Buffalo ლოჯისტიკური მხარდაჭერის თვითმფრინავით.
ბრაზილიის საზღვაო ძალები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ბრაზილიის საზღვაო ძალებმა მხარი დაუჭირეს ტრაირას ოპერაციას მდინარის საპატრულო გემით, რომელიც დაფუძნებული იყო ვილა ბიტენკურში, თანამშრომლობდა ლოჯისტიკურ მხარდაჭერასთან და უზრუნველყოფდა რეგიონის უსაფრთხოებას.
ბრაზილიის არმია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ბრაზილიის არმიამ გაგზავნა თავისი მთავარი ელიტარული ჯარები, სპეცდანიშნულების რაზმები და სპეცდანიშნულების ბატალიონის კომანდოსები (სპეცდანიშნულების რაზმის ამჟამინდელი 1-ლი ბატალიონი და 1-ლი სარდლობის სამოქმედო ბატალიონი), ასევე ჯუნგლების მეომრები 1-ლი სპეციალური ბატალიონის საზღვრამდე, პარტიზანებზე თავდასხმისთვის. ბაზა, რომელიც კოლუმბიის ტერიტორიაზე, საზღვართან ახლოს იყო.არმიის საავიაციო სარდლობა იმყოფებოდა მისიაში დასაქმებული მებრძოლების მიერ გამოყენებული სატრანსპორტო საშუალებებით, ოთხი მანევრირების შვეულმფრენი Eurocopter AS565 Panther, 2 ამომცნობი ვერტმფრენი და Eurocopter AS350 Écureuil თავდასხმა.
კოლუმბიის არმია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
კოლუმბიის არმიამ მხარი დაუჭირა ტრაირას ოპერაციას ბატალიონ ბეჯარანო მუნიოსთან ერთად, რომელმაც, სავარაუდოდ, გადაკეტა პარტიზანების გაქცევის გზა იმ შემთხვევისთვის, თუ ისინი ეცდებოდნენ გაქცევას ბრაზილიის არმიის თავდასხმისგან.
შემდგომი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ტრაირას ოპერაციის ბალანსი იყო სამოცდათორმეტი პარტიზანი მოკლული, ასზე მეტი ტყვედ ჩავარდნილი და იარაღისა და აღჭურვილობის უმეტესობა ამოღებული იყო. მას შემდეგ ბრაზილიაში არც FARC-ის დარბევა მოხდა და არც ბრაზილიელ სამხედროებზე თავდასხმები.[3]
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 Álvaro de Souza Pinheiro. (July 1995)Guerrilla in The Brazilian Amazon. Foreign Military Studies Office. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 28 June 2017. ციტირების თარიღი: 21 September 2015.
- ↑ 2.0 2.1 Brooke, James (March 7, 1991). „Brazilian Troops Kill 3 Colombian Guerrillas“. The New York Times. ციტირების თარიღი: 21 September 2015.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 „28 Anos do ataque à base de Selva do Traíra“. Defesanet. February 28, 2019. ციტირების თარიღი: 4 August 2020.