აზერბაიჯანის ენერგეტიკის სამინისტრო

აზერბაიჯანის ენერგეტიკის სამინისტრო
	აზერბაიჯანის ენერგეტიკის სამინისტრო; აზერ. Azərbaycan Respublikasının Energetika Nazirliyi
უწყების შესახებ
შეიქმნა	2001
მინისტრი	ფარვიზ შაჰბაზოვი
	საიტი
	minenergy.gov.az

აზერბაიჯანის ენერგეტიკის სამინისტრო (აზერ. Azərbaycan Respublikasının Energetika Nazirliyi) პასუხისმგებელია აზერბაიჯანის რესპუბლიკის მოპოვებითი ინდუსტრიასა და ენერგეტიკაში საქმიანობის რეგულირებაზე. სამინისტროს ხელმძღვანელობს ფარვიზ შაჰბაზოვი.

ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სამინისტრო შეიქმნა პრეზიდენტის 2001 წლის 18 აპრილის #458 ბრძანებულების შესაბამისად. მინისტრის ფუნქციები და მოვალეობები იყო გათვალისწინებული პრეზიდენტის 2001 წლის 6 სექტემბრის #575 ბრძანებულებით. სამინისტროს შესახებ წესდება დამტკიცდა აზერბაიჯანის პარლამენტის მიერ 2006 წლის 15 მაისს. მოგვიანებით, 2013 წლის 22 ოქტომბერს, ეს სამინისტრო იქნა ლიკვიდირებული, ხოლო მისი ფუნქცია ენერგეტიკის სამინისტროში გადავიდა, რომელიც დაარსებულია იმავე დღეს, საპრეზიდენტო დადგენილების შესაბამისად, აზერბაიჯანის ენერგეტიკის რეგლამენტი დამტკიცდა პრეზიდენტის 2014 წლის 11 აპრილის #149 დადგენილების შესაბამისად^[1].

სტრუქტურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სამინისტრო აწესრიგებს სამრეწველო და ენერგეტიკის სექტორების საქმიანობას. ეს საქმიანობა მოიცავს ველების შესწავლასა და განვითარებას, ნავთობისა და გაზის, ელექტროენერგიისა და სითბოს გადამამუშავებელ ოპერაციებს, მათ მიწოდებასა და განაწილებას ქსელში და ა.შ. სამინისტროს შემადგენლობაში შედიან აზერბაიჯანის სახელმწიფო ნავთობკომპანია (SOCAR), აზერბაიჯანის სახელმწიფო კომპანია, აზერბაიჯანის კომპანია, აზერნერჯი OJSC, აზნეფთქიმია. სამინისტროს ძირითადი ფუნქციებია პერსპექტიული ნიშების დადგენა მათი განვითარების სახელმწიფო და რეგიონალური პროგრამების მოსამზადებლად, მათი განხორციელების უზრუნველყოფა; სხვადასხვა ენერგორესურსების წარმოების პროგნოზირება, ენერგეტიკის სექტორის გარკვეულ სფეროებში თანამშრომლობის შესახებ საერთაშორისო ხელშეკრულებებში მონაწილეობის მიღება, ყველა სამრეწველო სექტორისთვის ენერგომომარაგების საქმიანობის მონიტორინგი ნორმებისა და კანონების შესაბამისად, ამ სექტორში გარე და საშინაო ინვესტიციებისათვის ხელსაყრელი პირობების შექმნა; ლიცენზიების გაცემა, საკმარისი ენერგიის უზრუნველყოფა შიდა ბაზარზე; ენერგეტიკის სფეროში კვლევა და განვითარება, ქვეყნის შიგნით საერთაშორისო სტანდარტებისა და გამოცდილების გამოყენება, ენერგორესურსების წარმოების, ტრანსპორტირების, განაწილებისა და გამოყენების პროცესში შესაძლო დანაკარგების შემცირებისკენ მიმართული ღონისძიებების მომზადება; აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ენერგეტიკული უსაფრთხოების პროგრამების მომზადება; გარემოსდაცვითი უსაფრთხოება და ა.შ. 2018 წლის 11 იანვარს, ენერგეტიკის სამინისტროში განხორციელდა სტრუქტურული ცვლილებები ადმინისტრაციის გამარტივებისთვის. შეიქმნა ახალი განყოფილებები, მათ შორის: ნავთობისა და ქიმიის სამმართველო, შიდა კონტროლის განყოფილება. გარდა ამისა, რეორგანიზებულ იქნა რამდენიმე სხვა განყოფილება^[2].

აზერბაიჯანის რესპუბლიკის მრეწველობისა და ენერგეტიკის სამინისტრო თანამშრომლობს ევროკავშირის ენერგეტიკულ ქარტიასთან, შავი ზღვის ეკონომიკური თანამშრომლობის ორგანიზაციასთან, დსთ-ს აღმასრულებელ კომიტეტთან, ენერგეტიკის საბჭოსთან, ეკონომიკური თანამშრომლობის ორგანიზაციასთან, აშშ-ს საერთაშორისო განვითარების სააგენტოსთან, ევროკავშირის ევროპულ კომისიასთან (INOGATE, TACIS, TRACECA), გაეროს ევროპის ეკონომიკურ კომისიასთან (UNECE), ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტოსთან, სუამში ნავთობის ტრანსპორტის დერეფნის განვითარების საკოორდინაციო საბჭოსთან, მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციასთან, ნატო-სთან თანამშრომლობის სამუშაო ჯგუფთან, საერთაშორისო სავალუტო ფონდთან, მსოფლიო ბანკთან, ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკთან, გერმანიის KfW ბანკთან, ისლამური განვითარების ბანკთან, აზიის განვითარების ბანკთან, იაპონიის საერთაშორისო ბანკთან.

სხვა ქვეყნებთან თანამშრომლობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

გერმანია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

აზერბაიჯანის ენერგეტიკის სამინისტრომ შეხვედრა გამართა გერმანიის ეკონომიკის აღმოსავლეთ კომიტეტის წარმომადგენლებთან, 2018 წლის 13 თებერვალს. ფარვიზ შაჰბაზოვმა აღნიშნა, რომ აზერბაიჯანსა და გერმანიას შორის ეკონომიკური და კულტურული თანამშრომლობის ისტორია 200 წლის წინ დაიწყო, როდესაც ვიურტემბერგიდან ჩამოსული გერმანელები აზერბაიჯანში გადავიდნენ. მან ასევე აღნიშნა, რომ აზერბაიჯანში 200 – ზე მეტი გერმანული ფირმა ფუნქციონირებს. Uniper ასევე თამაშობს როლს ამ თანამშრომლობის განვითარებაში. ის ასევე არის ერთ-ერთი კომპანია, რომელიც აპირებს გაზების მიღებას შაჰ-დენიზის 2 ველიდან. აზერბაიჯანი და გერმანია აპირებენ ალტერნატიული ენერგიის გამოყენებას ეკონომიკური ურთიერთობების გასაძლიერებლად^[3].

საუდის არაბეთი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

2018 წლის 16 იანვარს, აზერბაიჯანის დელეგაცია ფარვიზ შაჰბაზოვის ხელმძღვანელობით საუდის არაბეთს ეწვია. აზერბაიჯანის დელეგაცია შეხვდა სალმან იბნ აბდულაზიზ ალ საუდს. შეხვედრაზე განიხილეს ენერგეტიკის სფეროში თანამშრომლობა. ხალიდ აბდულაზიზ ალ ფალიჰმა, ენერგეტიკის, მრეწველობისა და ბუნებრივი რესურსების მინისტრმა აღნიშნა, რომ კომპანია Saudi Aramco იმოქმედებს აზერბაიჯანში^[3].

ჩეხეთის რესპუბლიკა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

აზერბაიჯანი და ჩეხეთი ამჟამად მუშაობენ ახალი უწყებათაშორისი ხელშეკრულების შესასრულებლად. ”დოკუმენტის არსია ხაზგასმით აღვნიშნოთ ჩეხეთის რესპუბლიკაში აზერბაიჯანული ნავთობის მიწოდების სტრატეგიული მნიშვნელობა, ასევე ალტერნატიული ენერგიის წყაროების (მაგალითად, ჰიდროენერგეტიკული და მწვანე ენერგიის სხვა წყაროების) განვითარებაში თანამშრომლობის ხელშესაწყობად და ორივე ქვეყნის ენერგეტიკულ პროექტებში ბიზნესის ერთეულების მონაწილეობის პირობების შექმნა”, თქვა თომას ჰანერმა, ჩეხეთის რესპუბლიკის მრეწველობისა და ვაჭრობის მინისტრმა. აზერბაიჯანული ნავთობი ჩეხეთის ნავთობის მოხმარების მესამედს შეადგენს^[4].

სამხრეთის გაზის დერეფანი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სამხრეთის გაზის დერეფნის წყალობით, გაზი ექსპორტირდება კასპიის რეგიონიდან ევროპაში. გაზის მთავარი წყარო იქნება შაჰ-დენიზის 2 ველი. აზერბაიჯანის ენერგეტიკის სამინისტრო თანამშრომლობს British Petroleum- სთან ამ პროექტის განხორციელებისთვის კასპიის რეგიონში. 2020 წელს მოსალოდნელია, რომ გაზი ევროპაში მიაწოდონ^[5].