იხილეთ წყარო გვერდისთვის ჯაბა იოსელიანი

{{მმ*|იოსელიანი}}
{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ჯაბა იოსელიანი
| სურათი = jaba ioseliani.jpg
| სურათის ზომა = 230px
| წარწერა სურათის ქვეშ = 
| ხელმოწერა = 
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი|1926|7|10|df=y}}
| დაბადების ადგილი = [[ხაშური]], [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ]], [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა კავშირი]]
| გარდაცვალების თარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი|2003|3|4|df=y}}&nbsp;&nbsp;(76&nbsp;წ.)
| გარდაცვალების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]]
| მოქალაქეობა = [[ფაილი:Flag of Georgia (1990-2004).svg|25პქ]]&nbsp;[[საქართველო]]
| ეროვნება = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|25პქ]]&nbsp;[[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა = კონსტანტინე იოსელიანი
| დედა =
| მეუღლე =
| შვილები =
| განათლება = [[შოთა რუსთაველის თეატრისა და კინოს უნივერსიტეტი|თეატრისა და კინოს უნივერსიტეტი]]
| პროფესია = თეატრმცოდნე
| საქმიანობა = [[მწერალი]],&nbsp;[[პოლიტიკა|პოლიტიკოსი]], სამხედრო მეთაური
| რელიგია = 
| ჯილდოები =[[ფაილი:GEO Vakhtang Gorgasal Order 1rank BAR.svg|50px|link=ვახტანგ გორგასლის ორდენი|ვახტანგ გორგასლის I ხარისხის ორდენი]]
| პარტია = 
| საიტი =
| შენიშვნა =
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia (1990-2004).svg|left|25პქ]][[ფაილი:Coat of arms of the Democratic Republic of Georgia.svg|right|23პქ]][[საქართველო]]ს სამხედრო საბჭოს წევრი
| თანამდებობა დაიკავა = [[6 იანვარი]] [[1992]]
| თანამდებობა დატოვა = [[10 მარტი]] [[1992]]
| პრეზიდენტი =
| პრემიერ-მინისტრი = 
| წინამორბედი = [[ზვიად გამსახურდია]]<br /><small>(როგორც საქართველოს რესპუბლიკის პრეზიდენტი)</small>
| მემკვიდრე = [[ედუარდ შევარდნაძე]]<br /><small>(როგორც საქართველოს რესპუბლიკის სახელმწიფო საბჭოს თავმჯდომარე)</small>
}}
[[ფაილი:იოსელიანი და კიტოვანი.jpg|thumb|მარჯვნივ|255პქ|ჯაბა იოსელიანი და [[თენგიზ კიტოვანი]]]]
'''ჯაბა იოსელიანი''' (დ. [[10 ივლისი]], [[1926]], [[ხაშური]] — გ. [[4 მარტი]], [[2003]], [[თბილისი]]) — XX საუკუნის 80-იანი წლების ბოლოს და 90-იანი წლების პირველი ნახევრის ქართველი პოლიტიკოსი, [[კანონიერი ქურდი]], „[[საქართველოს რესპუბლიკის სამხედრო საბჭო]]ს“ წევრი 1992 წლის 6 იანვარიდან ამავე წლის 10 მარტამდე, სამხედრო მეთაური და შეიარაღებული ფორმირება „[[მხედრიონი|მხედრიონის]]“ დამაარსებელი და ლიდერი.

==ბიოგრაფია==
დაიბადა [[ხაშური|ხაშურში]]. სწავლობდა [[ლენინგრადის უნივერსიტეტი|ლენინგრადის უნივერსიტეტში]] აღმოსავლემცოდნეობის ფაკულტეტზე, რომელიც არ დაუმთავრებია. პირველად დააპატიმრეს 1942 წელს. 1948 წელს ლენინგრადში ბანკის ძარცვაში მონაწილეობის გამო 25 წელი მიესაჯა. 17 წელი ციხეში გაატარა.<ref>{{cite news | title=ჯაბა კონსტანტინოვიჩ იოსელიანი |publisher=მონაცემთა ბაზა "ლაბირინთი"| url=http://www.labyrinth.ru/content/card.asp?cardid=40706| | language = ენა: [[რუსული ენა|რუსული]]}}</ref> 1965 წელს ჯაბა იოსელიანი ისევ ციხეში მოხვდა, ამჯერად მკვლელობისთვის. ის წამყვანი ფიგურა გახდა რუსეთის კრიმინალურ სამყაროში, როგორც [[კანონიერი ქურდი]].  

საქართველოში დაბრუნების შემდეგ თეატრალური ხელოვნების ინსტიტუტში ჩააბარა, რომლის დამთავრების შემდეგ ამავე ინსტიტუტის კათედრაზე დაიწყო მუშაობა. დაწერილი აქვს რამდენიმე სცენარი თეატრალური სპექტაკლისთვის. მიიღო [[პროფესორი]]ს წოდება თეატრალური ხელოვნების სფეროში საქმიანობისთვის.

1989 წლის აგვისტოში დააარსა შეიარაღებული არაფორმალური დაჯგუფება [[მხედრიონი]]ს. დაჯგუფების გაცხადებული მიზანი იყო [[აფხაზეთი]]სა და [[სამხრეთ ოსეთი]]ს რეგიონების დაცვა სეპარატისტული ელემენტებისგან. 1991 წლის თებერვალში მისი ორგანიზაცია პრეზიდენტმა [[ზვიად გამსახურდია]]მ უკანონოდ გამოაცხადა, ხოლო თავად იოსელიანი მხედრიონის წევრებთან ერთად დააპატიმრეს.<ref>[http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=370013 მეცნიერი, ქურდი და ზოგადი]. გაზეთი: კომერსანტი. ავტორი: ვლადიმირ ნოვიკოვი. გამოცემა: № 9 (512). თარიღი: 10 მარტი 2003</ref> 

1991 წლის 27 დეკემბერს იოსელიანი ციხიდან გაიქცა და მონაწილეობა მიიღო [[საქართველოს სამოქალაქო ომი|გამსახურდიას ჩამოგდებაში]]. იოსელიანი გახდა 1992 წლის იანვარ-მარტში [[საქართველოს რესპუბლიკის სამხედრო საბჭო]]ს ერთ-ერთი ლიდერი.<ref>{{cite news | title=ჯაბა იოსელიანის ცხოვრება| author=ავტორები: ივან დროზდოვი, ვლადიმირ მირაშნიჩენკო |publisher=გამომცემელი: ჟურნალი კომერსანტი| url=http://www.kommersant.ru/doc.aspx?fromsearch=2b3282e2-ce05-405f-ad61-f670f79ed903&docsid=5668| date=თარიღი: 13 ივლისი 1992| language=ენა: [[რუსული ენა|რუსული]]}}</ref><ref>[http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=370014 მე სხვა გზა არ მქონდა - ან ციხეში ან კომკავშირში (ინტერვიუ)]. გაზეთი: კომერსანტი. გამოცემა:№ 9 (512). თარიღი: 10 მარტი 2003</ref> ხოლო მოგვიანებით [[საქართველოს რესპუბლიკის სახელმწიფო საბჭო]]ს ერთ-ერთი წევრი. იგი გავლენიანი ფიგურა ხდება პრეზიდენტ [[ედუარდ შევარდნაძე|ედუარდ შევარდნაძის]] პერიოდშიც, რომელიც იძულებული იყო მხედრიონის შეიარაღებულ დაჯგუფებას დაყრდნობოდა სახელმწიფო თავდაცვის ძალების უსუსურობის გამო. იოსელიანის უპირატესობა ქვეყნის მმართველობაში იმითაც გამოიხატებოდა, რომ მისი ოფისი [[საქართველოს პარლამენტი|პარლამენტის შენობაში]] ზუსტად შევარდნაძის ოფისის თავზე იყო და ის მუდამ გარშემორტყმული იყო შეიარაღებული მცველებით. [[1992]]-[[1995]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მესამე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-3 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] (თბილისი, ნაძალადევის მაჟორიტარი). იოსელიანი მონაწილეობდა და მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა [[აფხაზეთის შეიარაღებული კონფლიქტი (1992-93)|აფხაზეთის ომში]], რომელიც საქართველოს დამარცხებით დამთავრდა 1993 წლის აგვისტო-სექტემბერში. 1995 წლის აგვისტოში შევარდნაძეზე მოწყობილი ტერაქტის გამო იოსელიანი დააპატიმრეს, მხედრიონი კი დაშალეს და აკრძალეს.

დაკრძალულია [[თბილისი|თბილისში]], [[დიდუბის პანთეონი|დიდუბის საზოგადო მოღვაწეთა პანთეონში]].

== ლიტერატურული საქმიანობა ==
ჯაბა იოსელიანი ავტორია სამი მონოგრაფიის, 100-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომის, ოთხი რომანის და ექვსი სპექტაკლის, რომლებიც [[საქართველო]]ს სხვადასხვა თეატრებში დაიდგა. საქართველოს [[შოთა რუსთაველის თეატრისა და კინოს უნივერსიტეტი]]ს პროფესორი. გამოიცა [[რუსული ენა|რუსულ ენაზე]] ნათარგმნი მისი ორი წიგნი „ლიმონათის ქვეყანა“ და „სამი განზომილება“. საკუთარ წიგნში „ლიმონათის ქვეყანა“ იგი მოგვითხრობს საკუთარ ცხოვრებაზე, 2002 წელს ასევე დაესწრო წიგნის პრეზენტაციას [[მოსკოვი|მოსკოვში]].<ref>[http://euro.svoboda.org/programs/rtl/2002/RTL.012302.asp კავკასიური ქრონიკები]. გამოაქვეყნა: [[რადიო თავისუფლება]]. თარიღი: 2 იანვარი 2002</ref> ლევ ანინსკის ჟურნალში „ხალხთა მეგობრობა“ („Дружба народов“) აღწერა რომანი „ლიმონათის ქვეყანა“ საკუთარ ესეში.<ref>ლევ ანინსკი. [http://magazines.russ.ru/druzhba/2001/12/limon.html ლიმონების ჯოჯოხეთი] ჟურნალი: ხალხთა მეგობრობა. გამოცემა:№ 12. თარიღი: 2001</ref> [[რუსეთი]]ს ელჩმა [[საქართველო]]ში [[ვიაჩესლავ კოვალენკო]]მ რომანის გამოსვლის შემდეგ განაცხადა: როგორც ჩანს, ის იყო საინტერესო ადამიანი, კაცი დიდი ვნებებით, წინააღმდეგობებით და საუცხოო პიროვნებით.<ref>[https://web.archive.org/web/20070510184224/http://www.georgia.mid.ru/interv/34.html ვფიქრობ, თბილსში, საქართველოში, ბევრ შთაბეჭდილებას მივიღებ - კოვალენკო]. გამოაქყვეყნა: [[რუსეთი]]ს საელჩო [[საქართველო]]ში. თარიღი: 10 მარტი 2007</ref>

== მოღვაწეობა ==
* მაშველთა კორპუსის საპატიო თავმჯდომარე (1989-1995)
* საგანგებო მდგომარეობის დროებითი კომიტეტის თავმჯდომარე (1993-1994)
* საქართველოს პარლამენტის წევრი (1992-1995)
* საქართველოს სამხედრო საბჭოს წევრი (1992-1992)

== ნაწარმოებები ==
* ლიმონათის ქვეყანა - თბილისი, აზრი, 2001. - 496გვ.  2000 ეგზემპლარი. - ISBN: 99928-70-47-8.
* სამი განზომილება - თბილისი, აზრი, 1999. - 511გვ. 2000 ეგზემპლარი. - ISBN: 99928-70-12-5

==ლიტერატურა==
*{{წიგნი|ავტორი=[[სტივენ ჯონსი|ჯონსი ს.]]|სათაური=„საქართველო: პოლიტიკური ისტორია დამოუკიდებლობის გამოცხადების შემდეგ“|გამომცემლობა=სოციალური მეცნიერებების ცენტრი|ორიგინალი=Georgia: A Political History of Independence|ადგილი=თბილისი|წელი=2013 [2012]|isbn=978-9941-0-5972-8|ბმული=http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/79960|გვერდები=}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{nplg ბიოგრაფია|00000088}}
*[http://www.parliament.ge/ge/parlamentarebi/wina-mowvevis-parlamentebi/saqartvelos-parlamenti-1992-1995-ww/jaba-ioseliani-45164.page   ჯაბა იოსელიანი  — საქართველოს პარლამენტის ოფიციალური საიტი]
* [http://www.useug.com/cnobk/llcnobili/4905.html მოკლე ბიოგრაფია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140126052230/http://www.useug.com/cnobk/llcnobili/4905.html |date=2014-01-26 }}
* [http://criminalnaya.ru/publ/73-1-0-1277 კანონიერი ქურდები და ჯაბა იოსელიანი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100825223250/http://www.criminalnaya.ru/publ/73-1-0-1277 |date=2010-08-25 }}
* [http://www.kommersant.ru/doc/369449 საქართველო კონცეფციების გარეშე დარჩა]
* [http://www.novopol.ru/-zabyityie-uroki-djabyi-ioseliani-text6645.html ჯაბა იოსელიანი დავიწყებული გაკვეთილები] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130825133547/http://novopol.ru/-zabyityie-uroki-djabyi-ioseliani-text6645.html |date=2013-08-25 }}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{საქართველოს მე-3 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} 
{{DEFAULTSORT:იოსელიანი, ჯაბა}}
[[კატეგორია:ქართველი სამხედრო მოღვაწეები]]
[[კატეგორია:ხაშურში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 10 ივლისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1926]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 4 მარტი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2003]]
[[კატეგორია:დიდუბის პანთეონში დაკრძალულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს III მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:ვახტანგ გორგასლის I ხარისხის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:იოსელიანები|ჯაბა]]
[[კატეგორია:კრიმინალები]]
[[კატეგორია:ქართველი მწერლები]]