მოსკოვის ისტორია

ამ სტატიას ამჟამად აქტიურად არედაქტირებს Fiqriasidamonize. გთხოვთ, ნუ შეიტანთ მასში ცვლილებებს, სანამ ეს განცხადება არ გაქრება. წინააღმდეგ შემთხვევაში, შესაძლოა, მოხდეს რედაქტირების კონფლიქტი. ეს შეტყობინება სტატიაში მხოლოდ ერთი კვირის განმავლობაში შეიძლება დარჩეს. თარგის ჩასმის თარიღი: იანვარი 17, 2021. სტატიის აქტიური დამუშავების დაწყების თარიღიდან გავიდა 1195 დღე. გთხოვთ ამოიღოთ ეს გამაფრთხილებელი თარგი სტატიიდან და შეატყობინოთ მომხმარებელს „Fiqriasidamonize.“ {{subst:მუშავდება/შეტყობინება|Fiqriasidamonize.|მოსკოვის ისტორია}}-~~~~ მომხმარებლის სახელის და თარიღის ავტომატურად მისათითებლად, გამოიყენეთ თარგი {{subst:მუშავდება}}

წითელი მოედანი (1801). ნახატი. თედორე იაკობის ძე ალექსეევი

მოსკოვის ისტორია - რუსეთის უდიდესი ქალაქის და დედაქალაქის - რუსეთის ისტორიას აქვს მინიმუმ 874 წლის ისტორია. პირველი წერილობითი წყაროები მოსკოვის შესახებ თარიღდება 1147 წლით. მოსკოვმა მდინარე მოსკოვთან სიახლოვის გამო მნიშვნელოვანი ისტორიული როლი შეასრულა როგორც ეკონომიკურმა და პოლიტიკურმა ცენტრმა.

არქეოლოგიური მონაცემები

სხოდნენსკის თავის ქალა, რომელიც 1939 წელს იქნა ნაპოვნი ქალაქ ტუშინოს მახლობლად მდინარე სხოდნიას (მოსკოვი (მდინარე)ს შესართავთან, მოსკოვის ტერიტორიაზე ადამიანის ცხოვრების ყველაზე ადრეული მტკიცებულებაა. მისი ასაკი დაახლოებით 16-10 ათასი წლისაა

მოსკოვში, პოკროვსკის ბულვარზე, ნაპოვნია მეზოლითური ხანის საფხეკი,ხოლო სრეტენკაზე ნეოლითის პერიოდის კაშკაშა ჭიქა.

ყოფილ ბავშვთა სახლის ტერიტორიაზე, კიტაიგოროდის გასასვლელში ნაპოვნია ჩამოსხმული კერამიკული ჭურჭლის ფრაგმენტები ლიალოვოს კულტურის გვიანი ეტაპისთვის დამახასიათებელი ნაპრალის ორნამენტებით.

ცარიცინის პარკში აღმოჩენილია ფატიანოვოს კულტურის შუა ბრინჯაოს ხანის ნამოსახლარი. ეს არის პირველი აღმოჩენილი ფატიანოვოს დასახლება ვოლგა-ოკას შესართავის ტერიტორიაზე. ფატიანოვოს კულტურის მატარებლები არიან ინდოევროპული მოსახლეობა, რომელმაც პირველას დაიწყო ამ ტერიტორიაზე მიწათმოქმედება და მეცხოველეობა. ფატიანოვოს კულტურის სამარხები, აგრეთვე, ნაპოვნია ყოფილი სოფლების სპას-ტუშინოსა და დავიდკოვოს მახლობლად, ხოლო ცალკეული ქვის იარაღები და იარაღი ნაპოვნია სოფლებში — კრილატსკოე, ზიუზინო, ჩერტანოვო.

მოსკოვის ტერიტორიაზე დაახლოებით ძვ.წ. VII საუკუნის დიაკოვის კულტურის რამდენიმე დასახლება აღმოაჩინეს: დიაკოვსკოეს დასახლება, სადაც პირველად იქნა ნაპოვნი ასეთი დასახლება ნესკუჩნი სადის რაიონში, ნიჟნიე კოტლოვის მიდამოებში, ქრისტეს მაცხოვრის ტაძრის ტერიტორიაზე, სამოტიოკის მიდამოში, პოტილიხაში, დიდი კრემლის პარკში. მრავალი დასახლებული პუნქტი მდებარეობდა მდინარეთა შორის მდებარე მაღლობებზე. ახ. წელთაღრ. I ათასწლეულში ქალაქის ტერიტორიაზე ცხოვრობდნენ ფინო-უგრული ტომები, ძირითადად დიაკოვცები.

საკუთრივ სლავური სოფლები მოსკოვის ტერიტორიაზე გამოჩნდა არა უგვიანეს IX საუკუნისა. ეს იყო ვიატიჩის დასახლების ჩრდილოეთი კიდე, კრივიჩების მიწების საზღვართან.

ეტიმოლოგია

მსოფლიოს მრავალი ქალაქის სახელის მსგავსად, მოსკოვის სახელიც ასოცირდება მდინარე მოსკოვთან, რომელიც ამ სახელს აქდასახლების გაჩენამდე დიდი ხნით ადრე ატარებდა. მაგრამ ვინ დაარქვა მას სახელი ან რას ნიშნავს ეს, ზუსტად არ არის ცნობილი. დღეისათვის არსებობს სამი ძირითადი ვერსია: ბალტიური, სლავური და ფინო-უგრული.

ბალტიისპირული და სლავური ვერსიების თანახმად, ფესვი „მოსკი“ - შესაძლოა ნიშნავდეს "ბლანტს, ტალახიანს" ან "ჭაობს, ნესტს, ტენიანს, სითხეს". მდინარის ბალტიური სახელწოდება შეიძლება დაეტოვებინა ბალტიურენოვან გოლიადის ტომს, ხოლო სლავური სახელწოდება — აქ მცხოვრებ სლავურენოვან ტომებს, ვიატიჩებს.

ფინო-უგრული ვერსიით, სიტყვა მოსკოვი მოდის რომელიმე ვოლგა-ფინური ენადან და ნიშნავს "მდინარე-დათვს", ან "ძროხის მდინარეს".

ქალაქის სახელის წარმოშობის სხვა ვერსიებიც არსებობს, მაგრამ ისინი ნაკლებად თანმიმდევრული და დამაჯერებელია. კერძოდ, მოსკოვის სახელის პოპულარული შედარება მდინარე კამას ჰიდრონიმებთან (ბოლოსართი „–ვა“ — კოლვა, იაივა, სილვა და ა.შ.) დაუმტკიცებელია, რადგან სიტყვა ვა მნიშვნელობით "წყალი" მხოლოდ კომის ხალხთა ენაშია, რომელიც მოსკოვთან ახლოს არც არასდროს ცხოვრობდა. თუმცა, ამავე დროს, არ არის გამორიცხული, რომ კომი ენა მიეკუთვნება ფინურ-უგრულ ენათა ჯგუფს, რომელშიც "მოსკი" ნიშნავს "ძროხას", ხოლო "ვა" ნიშნავს წყალს, მდინარეს.

მოსკოვის წარმოქმნა და განვითარება

მოსკოვის ძველი ზონების რუკა. კრემლი, კიტაი-გოროდი, ბელი გოროდი, ზემლიანი გოროდი

რუსეთის იმპერია

კრემლის ხედი ზამოსკვორეჩიეს უკანა მხრიდან მე -18 საუკუნის შუა ხანებში.

ალექსეევი ფ. ია. წითელი მოედანი 1801 წელს

მოსკოვის ხანძარი (1812). ა. ს. სმირნოვის ტილოზე (1813)

საჭოთა მოსკოვი

ტერიტორიული ცვლილებები მოსკოვში 1922 წლიდან 1995 წლამდე

მოსკოვი სამამულო ომის წლებში

საზენიტო ეკიპაჟის ხელმძღვანელობის ჯგუფი მოსკოვის თავდაცვის დროს, 1941 წლის 1 ნოემბერი

სსრკ საფოსტო მარკა "Hero City Moscow" (1965)

მოსკოვი პოსტსაბჭოთა პერიოდში

სამშენებლო ბუმი

„მოსკოვი-სიტი“, 2010 წელი

დღეისათვის ქალაქი განიცდის მნიშვნელოვან არქიტექტურულ ტრანსფორმაციას. მიმდინარეობს მისი კაპიტალური რემონტი - შენდება მრავალსართულიანი საოფისე შენობები, თანამედროვე სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურა, ელიტური საცხოვრებელი სახლები. გამოჩნდა მოსახლეობის ფართო სპექტრისათვის ხელმისაწვდომი საცხოვრებელი სახლების მშენებლობის პროგრამები.

90-იანი წლების ბოლოს - XXI საუკუნის დასაწყისში ქალაქში მიმდინარე პროცესების აღსაწერად მედია ხშირად იყენებს ფრაზას ”სამშენებლო ბუმი”. ამავე დროს, ისინი ამჩნევენ, რომ ქალაქის ცენტრალურ ნაწილში მიწის ძალიან მაღალი ღირებულების გამო, „სამშენებლო ბუმი“ უარყოფითად მოქმედებს ქალაქის ისტორიული იერსახის შენარჩუნებაზე. ფულის დაზოგვის მიზნით, ინვესტორები ხშირად მიმართავენ ძველი შენობების დანგრევას და მათ ჩანაცვლებას თანამედროვე მაღლივი კორპუსებით.

90-იან წლებშივე ჩამოყალიბდა ფენომენი, სახელწოდებით "წერტილოვანი განვითარება", როდესაც ახალი მრავალსართულიანი საცხოვრებელი სახლები ამოიზარდა არსებული უბნების შუაგულში, მაგალითად, სათამაშო მოედნის ადგილზე. ამ პრაქტიკამ მოსკოველების პროტესტი გამოიწვია. 2008 წლიდან "წერტილოვანი განვითარება" აიკრძალა, თუმცა დეველოპერები მაინც წარმატებით პოულობენ გზებს აკრძალვების გადასალახად.

მშენებლობის ბუმის სხვა უარყოფითი ნხარეა დიდი რაოდენობით მამაკაცი მუსახელის შემოდინებას დედაქალაქში რუსეთის სხვადასხვა რეგიონებიდან და დსთ-ის სამხრეთ ქვეყნებიდან.ანალიტიკოსების პროგნოზით, უმუშევრებმა, რომლებმაც დაკარგეს სამუშაო სამშენებლო ობიექტებზე ეკონომიკური კრიზისის გამო, გააუარესეს ქუჩის დანაშაულის სტატისტიკა, რაც იწვევს სოციალური დაძაბულობის ზრდას.

სატრანსპორტო პრობლემები

მოსკოვის წრიული საავტომობილო გზა ბიტცის რაიონში

ზრდასთან ერთად ქალაქი განიცდის სერიოზულ სატრანსპორტო პრობლემებს, რაც, პირველ რიგში, დაკავშირებულია მანქანების რაოდენობის ზრდის აფეთქებასთან (2009 წლისთვის ქალაქში მანქანების რაოდენობამ 3,5 მილიონი ერთეული მიაღწია) და მნიშვნელოვნად ჩამორჩა გზების მშენებლობის ტემპს. მოსკოვის გენერალური გეგმის კვლევისა და განვითარების ინსტიტუტის დირექტორი სერგეი ტკაჩენკო აღნიშნავს, რომ ამ პრობლემის მიზეზია ქალაქის ქუჩების ტრადიციული წრიული და რადიალური სტრუქტურა და მრავალსართულიანი მაგისტრალების. მის პოზიციას იზიარებს ტრანსპორტისა და გზების კვლევითი ინსტიტუტის სამეცნიერო დირექტორი მიხეილ ბლინკინი. იგი პრობლემის კიდევ ერთ მიზეზად მიუთითებს მსხვილი სავაჭრო ცენტრების მშენებლობა ისეთ ადგილებში, სადაც ისედაც გადატვირთულია ქუჩები. მაგალითად, მეტრო „იუგო-ზაპადნაიასა“ და „რეჩნოი ვოკზალის“ მახლობლად.

ამავე დროს, XXI საუკუნის დასაწყისში ქალაქის ხელისუფლებამ მიიღო გადაწყვეტილება რიგი მარშრუტების ტრამვაის ხაზების დემონტაჟის შესახებ. ლენინგრადის პროსპექტზე ტრამვაის მოძრაობის ლიკვიდაციამ აგისტრალის მასშტაბური რეკონსტრუქციის მიზნით, 2006 წელს მოქალაქეთა ჯგუფის პროტესტიც კი გამოიწვია.

მეტროს ახალი ხაზების მშენებლობა არ ჩატარებულა 1990-იანი წლების დასაწყისიდან, ამ მხრივ გარკვეული აღორძინება მოხდა XXI საუკუნის დასაწყისში, თუმცა 2009 წლისთვის ახალი სადგურების მშენებლობა და ექსპლუატაციაში შესვლა მნიშვნელოვნად გადაიდო დაფინანსების პრობლემების გამო.

იხილეთ აგრეთვე

ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:

მოსკოვის ისტორიული ფოტოები

მსოფლიო მემკვიდრეობა UNESCO, ობიექტი № 545 ინგლ. • რუს. • ფრ.

პორტალი მოსკოვი

ლიტერატურა

• მოსკოვი. ალექსანდრე თედორეს ძე სელივანოვი, ივანე იგორის ძე ზაბელინი.
• 1147-1913 წლების მოსკოვის ისტორიიდან. ვ.ვ. ნაზარევსკის ილუსტრირებული ესეები.
• მოსკოვი, 1147—1947 (სლავური ქალაქი IV). // The Slavonic and East European Review. — April 1947. — Vol. 25 — No. 65.
• მოსკოვი : ენციკლოპედია / მთ. რედ. ალექსანდრე ლეონტის ძე ნაროჩნიცკი,  — მ. : დიდი საბჭოთა ენციკლოპედია, 1980. 688 გვ. :ილ
• მოსკოვი : ენციკლოპედია / მთ. რედ. ს. ო. შმიდტი. შემ. : მ.ი.ანდრეევი, ვ. მ. კარევი. — მ. : დიდი საბჭოთა ენციკლოპედია, 1997—976 გვ. : ილ.

რესურსები ინტერნეტში

• მოსკოვის ისტორიის ყველაზე მნიშვნელოვანი ეტაპები ვებსაიტზე www.marshrut-turista.ru
• მოსკოვის ზრდა მე -15 საუკუნიდან დღემდე, ინფოგრაფია
• მოსკოვის ისტორიის რუსული მასალები ამერიკის ციფრული საჯარო ბიბლიოთეკის გვერდზე
• მოსკოვის ისტორია