პეტრიწონის მონასტერი: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა

[შემოწმებული ვერსია]

← წინა ცვლილება შემდეგი ცვლილება →

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

ვიზუალურივიკიტექსტი

შიდახაზური

08:45, 17 ივლისი 2019-ის ვერსია

პეტრიწონის მონასტერი, აგრეთვე ცნობილი როგორც ბაჩკოვოს მონასტერი (ბულგ. Бачковски манастир) — ქართული ქრისტიანული ხუროთმოძღვრების მნიშვნელოვანი მონუმენტი ბულგარეთში, ერთ-ერთი უდიდესი და უძველესი მართლმადიდებლური მონასტერი აღმოსავლეთ ევროპაში. მდებარეობს მდ. ჩეპელარეს მარჯვენა სანაპიროზე, სოფიიდან 89 კმ-ში და ამჟამად ბულგარეთის მართლმადიდებლური ეკლესიის წმინდა სინოდის პირდაპირ დაქვემდებარებაშია.

მონასტრის არქიტექტურა გამოირჩევა საერთო რწმენით დაკავშირებული ბიზანტიური, ქართული და ბულგარული კულტურების უნიკალური კომბინაციით.

ისტორია

მონასტერი 1083 წელს დააფუძნა დიდებულმა გრიგოლ ბაკურიანის ძემ, რომელიც ცნობილი ქართველი სახელმწიფო მოღვაწე და სამხედრო მეთაური იყო ბიზანტიის კარზე. მანვე შეუდგინა მონასტერს ტიპიკონი ქართულ და ბერძნულ ენებზე.

კომპლექსში შედის ღვთისმშობლის (მთავარი ტაძარი), იოანე ნათლისმცემლისა და წმინდა გიორგის ეკლესიები, აგრეთვე საძვალე (საძვალეში დაკრძალული არიან ძმები აბაზ და გრიგოლ ბაკურიანის ძენი). პეტრიწონის მონასტრის ირგვლივ მდებარე მიწები და დასახლებები მის საკუთრებას შეადგენდნენ, რაც ხელს უწყობდა მონასტრის ეკონომიკურად გაძლიერებას და დაწინაურებას. მონასტერთან არსებობდა სემინარია. იქაურ მწიგნობრულ საქმიანობას, ტრადციული აზრით თითქმის ოცი წლის მანძილზე ხელმძღვანელობდა იოანე პეტრიწი, რომლის ლიტერატურულ-ფილოსოფიურმა სკოლამ კიდევ უფრო დაუახლოვა ქართული მწერლობა ბიზანტიურს. დოგმატური ფილოსოფიის წიგნების თარგმნითა და კომენტარებით დიდად შეუწყო ხელი ქართული ფილოსოფიური აზროვნების განვითარებას. 1204 წელს მონასტერი ჯვაროსნებმა დაარბიეს და გაძარცვეს.

ბულგარეთის მეორე იმპერიის პერიოდში მონასტერს მფარველობდა მეფე ივანე ალექსანდრე, რომელიც სამლოცველოს ერთ-ერთი არკის კედლის ფრესკაზეა გამოსახული. მე-11 საუკუნიდან მონასტერში სკოლა იყო განთავსებული.

მიუხედავად იმისა, რომ მონასტერი თურქების ბულგარეთში მრავალგზის შემოსევას გადაურჩა, ის საბოლოოდ მაინც გაძარცვულ და განადგურებულ იქნა, თუმცა XV საუკუნეში ისევ აღადგინეს. უცნობი ავტორის რეფექტორიის კედლებზე შესრულებული მიურალები განსაკუთრებული მხატვრული ღირებულებისაა, რომელიც 1601 წელს აღდგა, ხოლო ღვთისმშობლის ეკლესია, დღემდე შემორჩენილი, 1604 წელს დასრულდა.

მიუხედავად ამისა, სამონასტრო ცხოვრება შემდგომ საუკუნეებშიც გრძელდებოდა. რუსეთ-თურქეთის ომის (1877-1878) დროს რუსეთის არმიის ნაწილმა კაპიტან ჯორჯაძის მეთაურობით თურქთაგან დარბევას გადაარჩინა.

შემონახულია 1311 წლის ქართულწარწერიანი ღვთისმშობლის ხატი. მთავარი ეკლესიის გუმბათის ჯვარს ქართული წარწერა აქვს.

რესურსები ინტერნეტში

@@ ხაზი 2: / ხაზი 2: @@
 [[სურათი:Enterance of the Petritsoni Monastery.jpg|მინი|300პქ|პეტრიწონის მონასტრის შესასვლელი]]
 [[ფაილი:Ermakov. 894. Bochkovo (petritsoni) monastery Virgin Mary Georgian Icon.jpg|მინიატიურა|პეტრიწონის ღვთისმშობლის ხატი 1900 წელს]]
-[[ფაილი:Bochkovi (Petritsoni) monastery tipikon (Sofia)-last page.jpg|მინიატიურა|ღვთისმშობლის ხატის ქართული წარწერის ასლი, პეტრიწონის ტიპიონის სოფიის ასლის ბოლო გვერდზე]]
+[[ფაილი:Bochkovi (Petritsoni) monastery tipikon (Sofia)-last page.jpg|მინიატიურა|ღვთისმშობლის ხატის ქართული წარწერის ასლი, პეტრიწონის ტიპიკონის სოფიის ასლის ბოლო გვერდზე.]]
 '''პეტრიწონის მონასტერი''', აგრეთვე ცნობილი როგორც '''ბაჩკოვოს მონასტერი''' ({{lang-bg|Бачковски манастир}}) — ქართული ქრისტიანული ხუროთმოძღვრების მნიშვნელოვანი მონუმენტი [[ბულგარეთი|ბულგარეთში]], ერთ-ერთი უდიდესი და უძველესი მართლმადიდებლური მონასტერი აღმოსავლეთ ევროპაში. მდებარეობს მდ. ჩეპელარეს მარჯვენა სანაპიროზე, [[სოფია|სოფიიდან]] 89 კმ-ში და ამჟამად [[ბულგარეთის მართლმადიდებლური ეკლესია|ბულგარეთის მართლმადიდებლური ეკლესიის]] წმინდა სინოდის პირდაპირ დაქვემდებარებაშია.
-მონასტრის არქიტექტურა გამოირჩევა საერთო რწმენით დაკავშირებული ბიზანტიური, ქართული და ბულგარული კულტურის უნიკალური კომბინაციით.
+მონასტრის არქიტექტურა გამოირჩევა საერთო რწმენით დაკავშირებული ბიზანტიური, ქართული და ბულგარული კულტურების უნიკალური კომბინაციით.
 == ისტორია ==
-მონასტერი [[1083]] წელს დააფუძნა უფლისწულმა [[გრიგოლ ბაკურიანის ძე]]მ, რომელიც ცნობილი ქართველი სახელმწიფო მოღვაწე და სამხედრო მეთაური იყო [[ბიზანტია|ბიზანტიის]] კარზე. მანვე შეუდგინა მონასტერს [[ტიპიკონი]] ქართულ და ბერძნულ ენებზე.
+მონასტერი [[1083]] წელს დააფუძნა დიდებულმა [[გრიგოლ ბაკურიანის ძე]]მ, რომელიც ცნობილი ქართველი სახელმწიფო მოღვაწე და სამხედრო მეთაური იყო [[ბიზანტია|ბიზანტიის]] კარზე. მანვე შეუდგინა მონასტერს [[ტიპიკონი]] ქართულ და ბერძნულ ენებზე.
-კომპლექსში შედიოდა ღვთისმშობლის (მთავარი ტაძარი), იოანე ნათლისმცემლისა და [[წმინდა გიორგი]]ს ეკლესიები, აგრეთვე საძვალე (საძვალეში დაკრძალული არიან ძმები აბაზ და გრიგოლ ბაკურიანის ძენი). პეტრიწონის მონასტრის ირგვლივ მდებარე მიწები და დასახლებები მის საკუთრებას შეადგენდნენ, რაც ხელს უწყობდა მონასტრის ეკონომიკურად გაძლიერებას და დაწინაურებას. მონასტერთან არსებობდა [[პეტრიწონის სემინარია|სემინარია]]. იქაურ მწიგნობრულ საქმიანობას, ტრადციული აზრით თითქმის ოცი წლის მანძილზე ხელმძღვანელობდა [[იოანე პეტრიწი]], რომლის ლიტერატურულ-ფილოსოფიურმა სკოლამ კიდევ უფრო დაუახლოვა ქართული მწერლობა ბიზანტიურს. დოგმატური ფილოსოფიის წიგნების თარგმნითა და კომენტარებით დიდად შეუწყო ხელი ქართული ფილოსოფიური აზროვნების განვითარებას [[1204]] წელს მონასტერი [[ჯვაროსნული ომები|ჯვაროსნებმა]] დაარბიეს და გაძარცვეს.
+კომპლექსში შედის ღვთისმშობლის (მთავარი ტაძარი), იოანე ნათლისმცემლისა და [[წმინდა გიორგი]]ს ეკლესიები, აგრეთვე საძვალე (საძვალეში დაკრძალული არიან ძმები აბაზ და გრიგოლ ბაკურიანის ძენი). პეტრიწონის მონასტრის ირგვლივ მდებარე მიწები და დასახლებები მის საკუთრებას შეადგენდნენ, რაც ხელს უწყობდა მონასტრის ეკონომიკურად გაძლიერებას და დაწინაურებას. მონასტერთან არსებობდა [[პეტრიწონის სემინარია|სემინარია]]. იქაურ მწიგნობრულ საქმიანობას, ტრადციული აზრით თითქმის ოცი წლის მანძილზე ხელმძღვანელობდა [[იოანე პეტრიწი]], რომლის ლიტერატურულ-ფილოსოფიურმა სკოლამ კიდევ უფრო დაუახლოვა ქართული მწერლობა ბიზანტიურს. დოგმატური ფილოსოფიის წიგნების თარგმნითა და კომენტარებით დიდად შეუწყო ხელი ქართული ფილოსოფიური აზროვნების განვითარებას. [[1204]] წელს მონასტერი [[ჯვაროსნული ომები|ჯვაროსნებმა]] დაარბიეს და გაძარცვეს.
-ბულგარეთის მეორე იმპერიის პერიოდში მონასტერს მფარველობდა მეფე [[ივანე ალექსანდრე]], რაც სამლოცველოს ერთ-ერთი არკის კედლის ფრესკაზეა გამოსახული. მე-11 საუკუნიდან მონასტერში სკოლა იყო განთავსებული.
+ბულგარეთის მეორე იმპერიის პერიოდში მონასტერს მფარველობდა მეფე [[ივანე ალექსანდრე]], რომელიც სამლოცველოს ერთ-ერთი არკის კედლის ფრესკაზეა გამოსახული. მე-11 საუკუნიდან მონასტერში სკოლა იყო განთავსებული.
 მიუხედავად იმისა, რომ მონასტერი [[ოსმალეთის იმპერია|თურქების]] ბულგარეთში მრავალგზის შემოსევას გადაურჩა, ის საბოლოოდ მაინც გაძარცვულ და განადგურებულ იქნა, თუმცა XV საუკუნეში ისევ აღადგინეს. უცნობი ავტორის რეფექტორიის კედლებზე შესრულებული მიურალები განსაკუთრებული მხატვრული ღირებულებისაა, რომელიც 1601 წელს აღდგა, ხოლო ღვთისმშობლის ეკლესია, დღემდე შემორჩენილი, 1604 წელს დასრულდა.