ლეგირება: განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
Bot: 1 ენათაშორისი ბმული გადატანილია Wikidata-ზე, d:q37756
Robot: de:Legierung is a good article; cosmetic changes
ხაზი 1: ხაზი 1:
[[ფაილი:Steel wire rope.png|მინი|[[ფოლადი]] არის ლეგირებული [[ლითონი]], რომლის ძირითადი შემადგენლებიცაა [[რკინა]] და [[კარბონი]]]]
[[ფაილი:Steel wire rope.png|მინი|[[ფოლადი]] არის ლეგირებული [[ლითონი]], რომლის ძირითადი შემადგენლებიცაა [[რკინა]] და [[კარბონი]]]]
'''ლეგირება''', ({{lang-de|Legierung}} - შედნობა; [[ლათინური ენა|ლათ.]]: ligo - ვაკავშირებ), რაიმე [[ლითონები|ლითონში]] სხვა ლითონის შეყვანა. ლითონების ან ლითინური შენადნობების შედგენილობისათვის მელეგირებელი ელემენტების დამატება განსაზღვრულ ფიზიკურ, ქიმიურ ან მექანიკურ თვისებათა მისანიჭებლად. ლეგირების გზით შესაძლებელია სუფთა ლითონებისაგან მნიშვნელოვნად განსხვავებული თვისებების მქონე შენადნობთა მიღება. მალეგირებელი და ძირითადი ელემენტების ([[გამხსნელი]]ს) ურთიერთქმედებისას წარმოიქმნება ახ. ფაზები - მყარი ხსნარები, შუალედური ლითონური ნაერთები, ქიმიური ნაერთები, რომელთა კრისტალური სტრუქტურა და ზოგიერთი თვისება მორეაგირე ელემენტების [[ატომი|ატომთა]] ურთიერთქმედების ბუნებაზეა დამოკიდებული. [[ფოლადი|ფოლადებში]] Ni, Si, Co, N, Cu [[რკინა|რკინასთან]] ერთად მყარ ხსნარებს ქმნიან, ხოლო კარბიდების წარმომქმნელი ელემენტები - Cr, Mn, Mo, W, Ti, Zr, Nb ნაწილდებიან ქიმიურ ნაერთებსა და მყარ ხსნარებში.
'''ლეგირება''', ({{lang-de|Legierung}} - შედნობა; [[ლათინური ენა|ლათ.]]: ligo - ვაკავშირებ), რაიმე [[ლითონები|ლითონში]] სხვა ლითონის შეყვანა. ლითონების ან ლითინური შენადნობების შედგენილობისათვის მელეგირებელი ელემენტების დამატება განსაზღვრულ ფიზიკურ, ქიმიურ ან მექანიკურ თვისებათა მისანიჭებლად. ლეგირების გზით შესაძლებელია სუფთა ლითონებისაგან მნიშვნელოვნად განსხვავებული თვისებების მქონე შენადნობთა მიღება. მალეგირებელი და ძირითადი ელემენტების ([[გამხსნელი]]ს) ურთიერთქმედებისას წარმოიქმნება ახ. ფაზები - მყარი ხსნარები, შუალედური ლითონური ნაერთები, ქიმიური ნაერთები, რომელთა კრისტალური სტრუქტურა და ზოგიერთი თვისება მორეაგირე ელემენტების [[ატომი|ატომთა]] ურთიერთქმედების ბუნებაზეა დამოკიდებული. [[ფოლადი|ფოლადებში]] Ni, Si, Co, N, Cu [[რკინა]]სთან ერთად მყარ ხსნარებს ქმნიან, ხოლო კარბიდების წარმომქმნელი ელემენტები - Cr, Mn, Mo, W, Ti, Zr, Nb ნაწილდებიან ქიმიურ ნაერთებსა და მყარ ხსნარებში.
მალეგირებელი ელემენტები მოქმედებს ლითინთა კრიზისულ წერტილებზე, ფაზური გარდაქმნების კინეტიკაზე. ამასთან მნიშვნელოვნად ამცირებს მყარი ხსნარების დაშლის სიჩქარეს, მათივე ზემოქმედებით ფოლადებში მცირდება [[აუსტენიტი|აუსტენიტის]] დაშლის სიჩქარე, ხოლო [[მარტენსიტი|მარტენსიტისა]] - მოშვებისას. ნელდება [[რეკლისტალიზაცია|რეკლისტალიზაციის]] პროცესი. ლეგირებას უწოდებენ აგრეთვე მყარ სხეულში უცხო ატომების შერევას, რაც მისი ზედაპირის ატომებით დაბომბვის მეშვეობით ხორციელდება. მალეგირებელი ელემენტების ჯამური შემცველობის მიხედვით განასხვავებენ მცირედ ლეგირებულ (2,5%-ზე ნაკლები), საშუალოდ ლეგირებულ ( 2,5-10%) და უხვად ლეგირებულ (10%-ზე მეტი) ფოლადებს.
მალეგირებელი ელემენტები მოქმედებს ლითინთა კრიზისულ წერტილებზე, ფაზური გარდაქმნების კინეტიკაზე. ამასთან მნიშვნელოვნად ამცირებს მყარი ხსნარების დაშლის სიჩქარეს, მათივე ზემოქმედებით ფოლადებში მცირდება [[აუსტენიტი]] დაშლის სიჩქარე, ხოლო [[მარტენსიტი]]სა - მოშვებისას. ნელდება [[რეკლისტალიზაცია|რეკლისტალიზაციის]] პროცესი. ლეგირებას უწოდებენ აგრეთვე მყარ სხეულში უცხო ატომების შერევას, რაც მისი ზედაპირის ატომებით დაბომბვის მეშვეობით ხორციელდება. მალეგირებელი ელემენტების ჯამური შემცველობის მიხედვით განასხვავებენ მცირედ ლეგირებულ (2,5%-ზე ნაკლები), საშუალოდ ლეგირებულ ( 2,5-10%) და უხვად ლეგირებულ (10%-ზე მეტი) ფოლადებს.


== იხილეთ აგრეთვე ==
== იხილეთ აგრეთვე ==
*[[ლეგირებული ფოლადი]]
* [[ლეგირებული ფოლადი]]
==ლირტერატურა==
== ლირტერატურა ==
*ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია. ტ.6, გვ 155.
* ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია. ტ.6, გვ 155.


[[კატეგორია:მეტალურგია]]
[[კატეგორია:მეტალურგია]]

{{Link GA|de}}

02:29, 4 თებერვალი 2014-ის ვერსია

ფოლადი არის ლეგირებული ლითონი, რომლის ძირითადი შემადგენლებიცაა რკინა და კარბონი

ლეგირება, (გერმ. Legierung - შედნობა; ლათ.: ligo - ვაკავშირებ), რაიმე ლითონში სხვა ლითონის შეყვანა. ლითონების ან ლითინური შენადნობების შედგენილობისათვის მელეგირებელი ელემენტების დამატება განსაზღვრულ ფიზიკურ, ქიმიურ ან მექანიკურ თვისებათა მისანიჭებლად. ლეგირების გზით შესაძლებელია სუფთა ლითონებისაგან მნიშვნელოვნად განსხვავებული თვისებების მქონე შენადნობთა მიღება. მალეგირებელი და ძირითადი ელემენტების (გამხსნელის) ურთიერთქმედებისას წარმოიქმნება ახ. ფაზები - მყარი ხსნარები, შუალედური ლითონური ნაერთები, ქიმიური ნაერთები, რომელთა კრისტალური სტრუქტურა და ზოგიერთი თვისება მორეაგირე ელემენტების ატომთა ურთიერთქმედების ბუნებაზეა დამოკიდებული. ფოლადებში Ni, Si, Co, N, Cu რკინასთან ერთად მყარ ხსნარებს ქმნიან, ხოლო კარბიდების წარმომქმნელი ელემენტები - Cr, Mn, Mo, W, Ti, Zr, Nb ნაწილდებიან ქიმიურ ნაერთებსა და მყარ ხსნარებში. მალეგირებელი ელემენტები მოქმედებს ლითინთა კრიზისულ წერტილებზე, ფაზური გარდაქმნების კინეტიკაზე. ამასთან მნიშვნელოვნად ამცირებს მყარი ხსნარების დაშლის სიჩქარეს, მათივე ზემოქმედებით ფოლადებში მცირდება აუსტენიტის დაშლის სიჩქარე, ხოლო მარტენსიტისა - მოშვებისას. ნელდება რეკლისტალიზაციის პროცესი. ლეგირებას უწოდებენ აგრეთვე მყარ სხეულში უცხო ატომების შერევას, რაც მისი ზედაპირის ატომებით დაბომბვის მეშვეობით ხორციელდება. მალეგირებელი ელემენტების ჯამური შემცველობის მიხედვით განასხვავებენ მცირედ ლეგირებულ (2,5%-ზე ნაკლები), საშუალოდ ლეგირებულ ( 2,5-10%) და უხვად ლეგირებულ (10%-ზე მეტი) ფოლადებს.

იხილეთ აგრეთვე

ლირტერატურა

  • ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია. ტ.6, გვ 155.

თარგი:Link GA