იხილეთ წყარო გვერდისთვის სოხუმის დაცემა

{{ინფოდაფა სამხედრო კონფლიქტი
|კონფლიქტი=სოხუმის ბრძოლა
|ნაწილი=[[აფხაზეთის ომი]]
|სურათი=[[ფაილი:Sukhumiciviliance.jpg|300px]]
|სათაური=სოხუმის დამცველები
|თარიღი=16—27 სექტემბერი, 1993
|მდებარეობა=[[სოხუმი]], [[აფხაზეთი]]
|კოორდინატები=
|მიზეზი=
|casus=
|შედეგი=აფხაზი სეპარატისტების გამარჯვება
* აფხაზების მიერ მდინარე ენგურზე ''დე ფაქტო'' საზღვრის გავლება
|სტატუსი=
|ტერიტორია=
|მხარე1=[[ფაილი:Flag of the Republic of Abkhazia.svg|22px]] [[აფხაზეთის რესპუბლიკა|აფხაზი სეპარატისტები]]<br />[[ფაილი:Flag of the Confederation of Caucasian Mountain People.svg|22px]] [[კავკასიის მთიელ ხალხთა კონფედერაცია|მთიელ ხალხთა კონფედერაცია]]<br />[[ბაგრამიანის ბატალიონი]]
|მხარე2={{flagicon|Georgia|1990}} [[საქართველო]]
|მეთაური1=
|მეთაური2=
|ძალა1=
|ძალა2=
|დანაკარგები1=
|დანაკარგები2=
|შენიშვნა=
}}
{{აფხაზეთის შეიარაღებული კონფლიქტის ბრძოლები}}
'''სოხუმის დაცემა''', '''სოხუმის ბრძოლა''' — [[აფხაზეთის შეიარაღებული კონფლიქტი (1992-93)|აფხაზეთის ომის (1992-93)]] ბოლო, გადამწყვეტი ბრძოლა, რომელსაც შედეგად [[საქართველოს ისტორია|საქართველოს უახლეს ისტორიაში]] ქართველთა ერთ-ერთი უდიდესი დამარცხება და აფხაზეთიდან ქართველების ეთნიკური წმენდა მოყვა. 

[[სოხუმი]]სთვის გადამწყვეტ ბრძოლას წინ უძღოდა შეთანხმება ცეცხლის შეწყვეტისა და სამხედრო ტექნიკის კონფლიქტის ზონიდან გაყვანის შესახებ, რომელიც [[სოჭი (ქალაქი)|სოჭში]] რუსეთის გარანტიებით ორ მხარეს შორის [[27 ივლისი|27 ივლისს]] დაიდო. შეთანხმება [[16 სექტემბერი|16 სექტემბრამდე]] გაგრძელდა, როდესაც სეპარატისტებმა შეთანხმება დაარღვიეს და ფართომასშტაბიანი იერიში მიიტანეს სოხუმზე ზღვიდან, ჰაერიდან და ხმელეთის მისადგომებიდან. შეთანხმების მიხედვით,  [[საქართველო]]ს ამ დროისთვის მძიმე შეიარაღების დიდი ნაწილი კონფლიქტის ზონიდან უკვე გაყვანილი ყავდა. გააფრთებული ბრძოლები გრძელდებოდა [[27 სექტემბერი|27 სექტემბრამდე]], თუმცა მასიურ შეტევას სუსტი შეიარაღებით ქართულმა ნაწილებმა ვერ გაუძლეს და ქალაქი საბოლოოდ დაეცა.

ქალაქის აღების შემდეგ შემოსულმა სეპარატისტთა მებრძოლებმა დარჩენილი მოსახლეობის არნახული ხოცვა მოაწყვეს. ადგილობრივი მთავრობის წევრები, [[შარტავა, ჟიული|ჟიული შარტავა]], [[გურამ გაბესკირია]] და [[ეშბა, რაულ|რაულ ეშბა]] რომლებმაც გაქცევაზე უარი თქვეს, მთავრობის სახლის წინ დახვრიტეს, ხოლო [[ბერულავა, ალექსანდრე|ალექსანდრე ბერულავა]] უგზო-უკვლოდ დაიკარგა. რამდენიმე დღეში სეპარატისტთა ძალებმა [[აფხაზეთი]]ს თითქმის მთელი ტერიტორია დაიკავეს ([[კოდორის ხეობა|კოდორის ხეობის]] გარდა).

საქართველოს შეიარაღებული ძალების სრულ დამარცხებას რეგიონში ქართული მოსახლეობის ეთნიკური წმენდა მოჰყვა. გადარჩენილი 250 000-ზე მეტი ეთნიკურად ქართველი, ბერძენი თუ სხვა უმცირესობები აფხაზეთიდან ლტოლვილ-დევნილი გახდა.

== იხილეთ აგრეთვე ==
*[[აფხაზეთი]]

== ლიტერატურა ==
* Andersen, Andrew. [http://www.conflicts.rem33.com/images/Georgia/RUSSIA%20VERSUS%20GEORGIA.htm "Russia Versus Georgia: One Undeclared War in the Caucasus."] Published October 2001.
* Chervonnaia, Svetlana Mikhailovna. ''Conflict in the Caucasus: Georgia, Abkhazia, and the Russian Shadow.'' Gothic Image Publications, 1994.
* Human Rights Watch. [http://www.hrw.org/reports/1995/Georgia2.htm "Georgia/Abkhazia: Violations of the Laws of War and Russia's Role in the Conflict."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200116100659/https://www.hrw.org/reports/1995/Georgia2.htm |date=2020-01-16 }} Published on hrw.org, March 1995.
* Lynch, Dov.  ''The Conflict in Abkhazia: Dilemmas in Russian 'Peacekeeping' Policy.'' Royal Institute of International Affairs, February 1998.
*Marshania L. ''Tragedy of Abkhazia'' Moscow, 1996
*''White Book of Abkhazia.'' 1992-1993 Documents, Materials, Evidences. Moscow, 1993.
*Dmitry Kholodov, Moscow journalist covering the Conflict, 1992.

== რესურსები ინტერნეტში ==
*[http://www.hrw.org/reports/pdfs/g/georgia/georgia953.pdf Report by Human Rights Watch Helsinki about ethnic cleansing committed in Abkhazia]
*[https://web.archive.org/web/20070705173138/http://abkhazeti.ru/video/sukhumi93.avi Video file, capture of Zhuili Shartava, Guram Gabiskiria, Raul Eshba, etc and their execution] 
*[https://web.archive.org/web/20070629161445/http://abkhazeti.ru/video/KLIP.WMV Video file, ethnic cleansing of Georgians in Abkhazia]
*[http://www.conflicts.rem33.com/abkhazia.htm "Abkhazia: An Open Wound in Georgia" by Dr. Andrew Andersen]

{{სოხუმის დაცემა (1993)}}

[[კატეგორია:აფხაზეთის კონფლიქტი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრძოლები]]