პროტექტორატი

პროტექტორატი დაფუძნებულია ორ სახელმწიფოს შორის ხელშეკრულებაზე, რომლის თანახმადაც ერთი მხარე თავის თავზე იღებს ვალდებულებას, რომ დაიცავს მეორე მხარეს საგარეო თავდასხმის შემთხვევაში. ამის საპასუხოდ, პროტექტორატში მყოფი სახელმწიფო ვალდებულებას იღებს არ იმოქმედოს პროტექტორის წინააღმდეგ და მესამე სახელმწიფოსთან ურთიერთობაში გაითვალისწინოს პროტექტორი სახელმწიფოს ინტერესები. სახელმწიფო, რომლის მიმართაც ხორციელდება პროტექტორატი, არ კარგავს თავის სახელმწიფოებრიობას.

იტალიის ყოფილი პროტექტორატები

ევროპაში:

• ალბანეთი, 1917-1920, 1939-1940.
• ხორვატიის დამოუკიდებელი სახელმწიფო, 1941-1943.
• მონაკო 20 ნოემბერი 1815 - 1860.

კოლონიალური იმპერია:

• ეთიოპია: 2 მაისი, 1889 - 1896.
• ლიბია: 15 ოქტომბერი, 1912 – 17 მაისი, 1919.
• სომალი: 3 აგვისტო 1889 - 16 მარტი 1905.
  • მაჯერტინის სასულთნო: 7 აპრილი 1889 - 1927, შემდეგ გახდა იტალიის კოლონია.
  • ჰობიოს სასულთნო: 1888 წლის დეკემბრიდან - 1925 წლის ოქტომბრამდე. შემდეგ გახდა იტალიის კოლონია.

იაპონიის ყოფილი პროტექტორატები

• კორეა იაპონიის გავლენის ქვეშ (1905–1910)

პორტუგალიის ყოფილი პროტექტორატები

• კონგოს სამეფო (1390-1914)
• კაბინდა (1885–1974)
• გაზას იმპერია (1824-1895)
• ანგოჩის სასულთნო (1903-1910)

რუსეთის ყოფილი პროტექტორატები

• ქართლ-კახეთის სამეფო (1783–1801)
• იმერეთის სამეფო (1804–1810)
• ორგანული რეგლამენტი (1834–1858)
• ბუხარის საამირო (1873–1920)
• ხივის სახანო (1873–1920)

ლიტერატურა

• ხუბუა, გიორგი. ფედერალიზმი როგორც ნორმატიული პრინციპი და პოლიტიკური წესრიგი: - თბ., 2000
• Larousse, Pierre; Paul Augé, Claude Augé (1925). Nouveau Petit Larousse Illustré: Dictionnaire Encyclopédique. Larousse.