დოდი სმითი
| დოდი სმითი | |
|---|---|
| ინგლ. Dodie Smith | |
| დაბადების თარიღი | 3 მაისი, 1896[1] [2] [3] [4] [4] [5] [6] [7] [8] |
| დაბადების ადგილი | Whitefield |
| გარდაცვალების თარიღი | 24 ნოემბერი, 1990[1] [2] [3] [4] [4] [5] [6] [7] (94 წლის) |
| გარდაცვალების ადგილი | Finchingfield[9] |
| ფსევდონიმი | C. L. Anthony[10] |
| საქმიანობა | მწერალი[11] , ავტობიოგრაფი[12] , რომანისტი[11] , დრამატურგი[11] , სცენარისტი და საბავშვო მწერალი |
| მოქალაქეობა |
.svg){kind=small} გაერთიანებული სამეფო |
| ალმა-მატერი | St Paul's Girls' School[9] |
| Magnum opus | The Hundred and One Dalmatians[11] , I Capture the Castle[11] , The Starlight Barking, Dear Octopus[11] და Autumn Crocus[11] |
| მეუღლე | Alec Beesley |
დოროთი გლედისი „დოდი“ სმითი (დ. 3 მაისი, 1896 - 24 ნოემბერი, 1990) — ინგლისელი რომანისტი და დრამატურგი . იგი ცნობილია წიგნებით I Capture the Castle (1948) და საბავშვო რომანი ას ერთი დალმაციელი (1956). სხვა ნამუშევრებია Dear Octopus (1938) და Starlight Barking (1967). ას ერთი დალმაციელი ადაპტირებულია 1961 წლის ანიმაციურ ფილმად და 1996 წლის ცოცხალი მოქმედების ფილმად, ორივეს პროდიუსერი დისნეის კომპანია . მისი რომანი I Capture the Castle გადაკეთდა 2003 წელს ფილმად. ბრიტანელმა საზოგადოებამ შეიტანა ეს წიგნი „ერის 100 საუკეთესო რომანში". [13] [14]
ბიოგრაფია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ცხოვრების ადრეული წლები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]სმითი დაიბადა 1896 წლის 3 მაისს სახლში, უაიტფილდში, ბურისთან ახლოს, ლანკაშირში, ინგლისი. ერთადერთი შვილი იყო. მისი მშობლები იყვნენ ერნესტი და ელა სმიტები (გვარად ფურბერი). ერნესტი ბანკის მენეჯერი იყო; ის გარდაიცვალა 1898 წელს, როდესაც დოდი ორი წლის იყო. დოდი და დედამისი ოლდ ტრაფორდში გადავიდნენ საცხოვრებლად ბებიასთან და ბაბუასთან, უილიამ და მარგარეტ ფურბერებთან. [15] დოდის ბავშვობის სახლი, კინგსტონ ჰაუსი [16] . [13] ცხოვრობდა დედასთან, ბებია-ბაბუასთან, ორ დეიდასთან და სამ ბიძასთან ერთად. [16]
სმითის ავტობიოგრაფიაში, "უკან სიყვარულით" (1974) იგი ასახელებს თავის ბაბუას უილიამს, როგორც ერთ-ერთ სამ მიზეზს, რის გამოც იგი გახდა დრამატურგი. ის იყო თეატრის მოყვარული და დიდი ხნის განმავლობაში ლაპარაკობდნენ შექსპირსა და მელოდრამაზე . მეორე მიზეზი ის იყო, რომ ბიძა ჰაროლდ ფურბერი, მოყვარული მსახიობი, უკითხავდა მას პიესებს და გააცნო თანამედროვე დრამა. მესამე, დედას სურდა მსახიობი გამხდარიყო, ამბიცია ჩაშლილი იყო, გარდა სასეირნო ნაწილებისა, ერთხელ სარა ბერნჰარდტის კომპანიაში. სმიტმა დაწერა თავისი პირველი პიესა ათი წლის ასაკში და მან თინეიჯერობის პერიოდში დაიწყო მცირე როლების შესრულება მანჩესტერ ათენაუმის დრამატულ საზოგადოებაში. [15] მის სახლზე არის ლურჯი დაფა, სადაც დოროთი გაიზარდა. [17] დოროთიმ ბავშვობის წლები ამ სახლში გაატარა.
ლონდონში გადასვლა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
1910 წელს ელა ხელახლა დაქორწინდა და გადავიდა ლონდონში თავის მეორე ქმართან და 14 წლის დოდისთან ერთად, რომელიც სწავლობდა მანჩესტერის, ასევე ლონდონის სენტ-პოლის გოგონების სკოლებში . 1914 წელს დოდი შევიდა დრამატული ხელოვნების სამეფო აკადემიაში (RADA). მისი პირველი როლი შედგა არტურ უინგ პინეროს პიესაში Playgoers .
ის ასევე იყო პორტსმუთის რეპერტუარის თეატრში, იმოგზაურა YMCA კომპანიასთან ერთად ჯარების გასართობად საფრანგეთში მსოფლიო ომის დროს. [15] სანამ ელა მკერდის კიბოს ებრძოდა, ის და დოდი გახდნენ ქრისტიანული მეცნიერების ერთგულები. [18]
კარიერა მსახიობობის შემდეგ
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]მიუხედავად იმისა, რომ სმითმა გაყიდა ფილმის სცენარი „ Schoolgirl Rebels“ ფსევდონიმით ჩარლზ ჰენრი პერსი [13] და დაწერა ერთმოქმედებიანი პიესა „British Talent“, რომლის პრემიერა შედგა სამი ხელოვნების კლუბში 1924 წელს, მას მაინც უჭირდა პოვნა სტაბილური სამსახურის პოვნა. [15] 1923 წელს მან მიიღო სამუშაო Heal and Son 's ავეჯის მაღაზიაში ლონდონში და გახდა სათამაშოების მყიდველი . მან დაწერა თავისი პირველი პიესა, Autumn Crocus, 1931 წელს ფსევდონიმით CL Anthony. მისმა წარმატებამ და ჟურნალისტების მიერ მისი ვინაობის აღმოჩენამ შთააგონა გაზეთის სათაური "Shopgirl Writes Play". [19] შოუში მონაწილეობდნენ ფეი კომპტონი და ფრენსის ლედერერი. [15]
სმითის მეოთხე სპექტაკლი Call It a Day დაიდგა თეატრის გილდიის მიერ 1936 წლის 28 იანვარს და შესრულდა 194-ჯერ. [15]
სმითი მრავალი წლის განმავლობაში ცხოვრობდა დორსეტის მოედანზე, მერილბონში, ლონდონი, სადაც ლურჯი დაფა ახლა აღნიშნავს მის ღვაწლს; მისი დაბადების თარიღი არაზუსტად არის ნაჩვენები - 1896 წლის ნაცვლად უნდა იყოს 1895. [20]
ცხოვრების მეორე ნაწილი
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]1940-იანი წლების განმავლობაში სმითი და ბიზლი გადავიდნენ საცხოვრებლად შეერთებულ შტატებში, რათა თავიდან აეცილებინათ სირთულეები. [19] მან დიდი ბრიტანეთის მონატრება იგრძნო, რამაც შთააგონა მისი პირველი რომანი, რომელიც დაიწერა დოილსთაუნში, პენსილვანია, სახელწოდებით I Capture the Castle (1948). მან და ბიზლიმ ასევე გაატარეს დრო ბევერლი ჰილზში, მალიბუში და ვილტონში, კონექტიკუტი . [15]
მათი ამერიკული მოგზაურობის დროს წყვილი დაუმეგობრდა მწერლებს კრისტოფერ იშერვუდს, ჩარლზ ბრეკეტს და ჯონ ვან დრუტენს . თავის მემუარებში სმითი აღიარებს, რომ მან მიიღო წერილობითი რჩევა მისი მეგობრისგან, რომანისტი ეიჯ კრონინისაგან .
სმითის პირველი პიესა ლონდონში, წერილი პარიზიდან, იყო ჰენრი ჯეიმზის მოკლე რომანის The Reverberator- ის ადაპტაცია. მან გამოიყენა უილიამ არჩიბალდის პიესის „უდანაშაულოების“ ადაპტაციის სტილი (ადაპტირებული მარწუხებში ) და რუთ და ავგუსტუს გოტცების პიესა „მემკვიდრე“ (ადაპტირებული ვაშინგტონის მოედანზე ). [15]
1970-იან წლებში ის ცხოვრობდა სტამბურნში, ესექსი.
გარდაცვალება
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]სმითი გარდაიცვალა 1990 წელს უტლსფორდში, ჩრდილოეთ ესექსში, ინგლისი. იგი კრემირებული იყო და მისი ფერფლი ქარში მიმოფანტეს. მან დაასახელა ჯულიან ბარნსი თავის ლიტერატურულ წარმომადგენლად. სმითის აზრით, მას არ ექნებოდა ბევრი სამუშაო, თუმცა ბარნსი წერს რთულ ამოცანის შესახებ თავის ესეში „ლიტერატურული სიკვდილით დასჯა“, რომელიც სხვა საკითხებთან ერთად ავლენს იმას, თუ როგორ უზრუნველყო მან ფილმის უფლებების დაბრუნება I Capture the Castle- ზე, რომელიც დისნეის საკუთრებაში იყო 1949 წლიდან [21] სმითის პირადი ნაშრომები ინახება ბოსტონის უნივერსიტეტის ჰოვარდ გოთლიბის საარქივო კვლევით ცენტრში და მოიცავს ხელნაწერებს, ფოტოებს, ნამუშევრებს და მიმოწერას ( კრისტოფერ იშერვუდისა და ჯონ გილგუდის წერილების ჩათვლით).
ას ერთი დალმაციელი
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]სმიტს და ბიზლის უყვარდათ ძაღლები. მათ ჰყავდათ დალმაციელის ჯიშის შინაური ძაღლები; წყვილს ცხრა ძაღლი ჰყავდა. პირველს ერქვა პონგო. მან ეს სახელი გამოიყენა წიგნში „ას ერთი დალმაციელი“ ძაღლის გმირის სახელად. სმიტს რომანის იდეა გაუჩნდა, როდესაც მისი ერთ-ერთი მეგობარი დააკვირდა დოდის დალმაციელების ჯგუფს და თქვა: „ეს ძაღლები მშვენიერ ბეწვის ქურთუკს შექმნიდნენ“. [22] [23]
რომანი ორჯერ იქნა ადაპტირებული დისნეის მიერ, ანიმაციური ფილმი 1961 წელს სახელწოდებით 101 დალმაციელი და 1996 წელს ცოცხალი მოქმედების ფილმი სახელწოდებით 101 დალმაციელი . მიუხედავად იმისა, რომ დისნეის ორივე ფილმს ჰქონდა გაგრძელება, არცერთ გაგრძელებას არ აქვს კავშირი სმითის მიერ დაწერილ გაგრძელებასთან, The Starlight Barking .
ლიტერატურა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- Grove, Valerie (1996). Dear Dodie: the life of Dodie Smith. London: Chatto & Windus. ISBN 0-7011-5753-4.
- Hadsel, Martha (1982). Modern British Dramatists, 1900–1945. Detroit: Gale. ISBN 978-0-8103-0937-1.
- Hile, Kevin S. (2004). Contemporary Authors Online. Detroit: Gale. ISBN 978-0-7876-3995-2.
- Smith, Dodie (1985). Look Back With Gratitude. London: Muller, Blond & White. ISBN 0-584-11124-X.
- Smith, Dodie (1978). Look Back With Mixed Feelings. London: W.H. Allen. ISBN 0-491-02073-2.
რესურსები ინტერნეტში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- Library resources in your library and in other libraries about Dodie Smith
- Library resources in your library and in other libraries by Dodie Smith
- The Dodie Smith Information Site (archived 2006-04-30)
- დოდი სმითი საიტზე Internet Speculative Fiction Database
- Dodie Smith at Library of Congress, with 69 library catalogue records
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ 1.0 1.1 Deutsche Nationalbibliothek Record #119438461 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
- ↑ 3.0 3.1 SNAC — 2010.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 ბროდვეის ინტერნეტ მონაცემთა ბაზა — 2000.
- ↑ 5.0 5.1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
- ↑ 6.0 6.1 Find a Grave — 1996.
- ↑ 7.0 7.1 filmportal.de — 2005.
- ↑ FemBio database
- ↑ 9.0 9.1 Oxford Dictionary of National Biography / C. Matthew — Oxford: OUP, 2004.
- ↑ Who's who — (untranslated), 1849. — ISSN 0083-937X
- ↑ 11.0 11.1 11.2 11.3 11.4 11.5 11.6 Blain V., Grundy I., Clements P. The Feminist Companion to Literature in English: Women Writers from the Middle Ages to the Present — 1990. — P. 996.
- ↑ Blain V., Grundy I., Clements P. The Feminist Companion to Literature in English: Women Writers from the Middle Ages to the Present — 1990. — P. 997.
- ↑ 13.0 13.1 13.2 Hile 2004
- ↑ What Dodie Smith did first: the story behind Dear Octopus.
- ↑ 15.0 15.1 15.2 15.3 15.4 15.5 15.6 15.7 Hadsel 1982
- ↑ 16.0 16.1 Grove 2004
- ↑ Scheerhout, John (12 September 2002), Honour for 'Dalmatians' Dodie, http://www.manchestereveningnews.co.uk/news/s/19/19193_honour_for_dalmatians_dodie.html. წაკითხვის თარიღი: 14 January 2010
- ↑ Smith 1974
- ↑ 19.0 19.1 Smith 1979
- ↑ შეცდომა თარგის გამოძახებისას: cite web: პარამეტრები url და title აუცილებელად უნდა მიეთითოს..
- ↑ Barnes 2003
- ↑ (2018) The Hundred and One Dalmatians & The Starlight Barking – Modern Classics. About The Author.
- ↑ 10 Things You Didn't Know About 101 Dalmatians (c. 2015). ციტირების თარიღი: 7 December 2019