შაჰის მეჩეთი

შაჰის მეჩეთი ან ქეი-კუდაბის მეჩეთი (აზერ. Şah məscidi və ya Keyqubad məscidi) — მეჩეთი აზერბაიჯანში. მდებარეობს შირვანშაჰების სასახლის ძველი სასახლის ზემო ეზოში ქალაქ ბაქოში. შირვანშაჰების სასახლის შენობის უკან, სეიდ იაჰია ბაკუვის მავზოლეუმის წინ. შენობას სახელი ეწოდა დამკვეთის შირვანშაჰ შეიჰ-კუდაბის (1317-1348) პატივსაცემად.

მეჩეთი შედგება მართკუთხა დარბაზისგან და პატარა დერეფნისგან მის წინ. დარბაზის ცენტრში ოთხი სვეტია. მართკუთხა გეგმის მეჩეთი გაერთიანებულია მისაღებთან.

ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

შენობის ზუსტი ისტორია და ფუნქცია საკამათოა. ქამილ ფარხადოღლუ თავის წიგნში „იჩერი შეჰერ-“ში წერს, რომ შეიჰ ქეი-კუდაბის მეჩეთში ასევე ფუნქციონირებდა მედრესე, რომელიც დერვიშის აკლდამის მიმდებარედაა.^[1] მეჩეთს ასევე სეიდ იაჰია ბაკუვიც იყენებდა როგორც მედრესეს. სეიდ იაჰია ბაკუვის მასწავლებლობის შესახებ ასევე ა. ბაქიხანოვიც წერდა: მეჩეთის ოთახში, სადაც იგი ლოცულობდა, მისი სკოლა და მისი საფლავი არის.^[2]

მეჩეთი სომხების მიერ იქნა გადამწვარი 1918 წლის ინციდენტის დროს.^[3]

არქიტექტურული თვისებები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მეჩეთის სამხრეთ ნაწილში არის საფლავი. მეჩეთი შედგება მართკუთხა დარბაზისგან და მის წინ არსებული პატარა დერეფნისგან. ცენტრში არსებობს ოთხი სვეტი. მართკუთხა გეგმის მეჩეთი გაერთიანებულია შესასვლელთან.