ღერძი ბერლინი-რომი-ტოკიო
ღერძის სახელმწიფოები, ასევე ფაშისტური ქვეყნების ალიანსი — იმ ქვეყნების გაერთიანება, რომლებიც მოკავშირეთა წინააღმდეგ გამოდიოდნენ მეორე მსოფლიო ომში. ღერძის სამი წამყვანი ძალა იყო ნაცისტური გერმანია, იაპონიის იმპერია და ფაშისტური იტალია. ეს სამი ქვეყანა საკუთარ ალიანსს „რომი-ბერლინი-ტოკიოს ღერძს“ უწოდებდა. საკუთარი ძლიერების ზენიტში ღერძის სახელმწიფოები მართავდნენ იმპერიებს, რომლებიც დომინირებდნენ ევროპის, აზიის, აფრიკისა და წყნარი ოკეანის დიდ ნაწილზე, მაგრამ მეორე მსოფლიო ომი მათი ტოტალური დამარცხებით დასრულდა. ისევე როგორც მოკავშირეების, ღერძის წევრობა ცვალებადი იყო – ზოგიერთი ქვეყანა თავდაპირველად მათ შეუერთდა, თუმცა ომის მსვლელობის პერიოდში მოკავშირეთა მხარეზე გადავიდა.
ღერძის ქვეყნები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ძირითადი ბირთვი (სამმაგი პაქტის ხელმომწერი ქვეყნები):
მეორეხარისხოვანი წევრები (ქვეყნები, რომლებიც მოგვიანებით შუერთდნენ სამმაგ პაქტს):
- სლოვაკეთის პირველი რესპუბლიკა
- უნგრეთის სამეფო (1941-1944)
- ბულგარეთის სამეფო
- ხორვატიის დამოუკიდებელი სახელმწიფო
- რუმინეთის სამეფო
ღერძის ქვეყნების მოკავშირეები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]კოლაბორაციონისტული მთავრობები და ადმინისტრაციები ნაცისტური გერმანიის მიერ დაპყრობილ ტერიტორიებზე
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ვიშის რეჟიმი
- ელინისტური სახელმწიფო
- ნედიჩის რეჟიმი
- ქვისლინგის რეჟიმი
- ნიდერლანდების რეიხკომისარიატი (მიუსერტას რეჟიმი)
- სალაშის რეჟიმი (1944-1945)
- ბელორუსიის ცენტრალური რადა
ლიტერატურა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- Dear, Ian C. B. (2005). The Oxford Companion to World War II. Oxford University Press. ISBN 0-19-280670-X.
- Kirschbaum, Stanislav (1995). A History of Slovakia: The Struggle for Survival. New York: St. Martin's Press. ISBN 0-312-10403-0.
- Roberts, Geoffrey (1992). „Infamous Encounter? The Merekalov-Weizsacker Meeting of 17 April 1939“. The Historical Journal. Cambridge University Press. 35 (4): 921–926. doi:10.1017/S0018246X00026224. ISSN 0018-246X. JSTOR 2639445.
- Weinberg, Gerhard L. (2005). A World at Arms: A Global History of World War II, 2nd, NY: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-85316-3.