უიღურები
| უიღურები ئۇيغۇر | |
|---|---|
 | |
| საერთო მოსახლეობა | |
| 11 000 000 (დაახ.) | |
| რეგიონები მნიშვნელოვანი მოსახლეობით | |
 ჩინეთი სინძიანი |
10 019 758[1] |
 ყაზახეთი |
223 100[2] |
 უზბეკეთი |
55 220 |
 ყირგიზეთი |
49 000[3] |
 თურქეთი |
19 300 |
 რუსეთი |
3 696[4] |
 უკრაინა |
197[5] |
| ენები | უიღურული |
| რელიგიები | სუნიზმი |
უიღურები (უიღ:ئۇيغۇر; [6] ჩინ. 维 [吾] — „尔“) — ცენტრალური და აღმოსავლეთ აზიაში მცხოვრები თურქული ეთნოსი. დღეისთვის უიღურების უმეტესობა ცხოვრობს ჩინეთში, სინძიანის პროვინციაში. უიღურების დაახლოებით 80%-ცხოვრობს სინძიანის სამხრეთ ნაწილში - ტარიმის დაბლობში.[7] უიღურები ჩინეთში სიძიანის გარდა ცხოვრობენ ტაოიანში, სამხრეთ-ცენტრალურ ხუნანიში.[8] ჩინეთის გარდა უიღურები ასევე ცხოვრობენ: ყაზახეთში, ყირგიზეთსა და უზბეკეთში. ასევე მცირე დიასპორებია: ავღანეთში, პაკისტანში, გერმანიაში, ნიდერლანდში, რუსეთში, აშშ-სა და თურქეთში.[9]
სექციების სია
სახელი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
სახელ უიღურის მნიშვნელობა უცნობია. ყველაზე ახლოს დგას სიტყვა uyushmaq-თან რომელიც აღნიშნავს გაერთიანებულ ხალხს. ორხონ-ენისეის ძეგლებზე უიღურები მოხსენებულია როგორც uyɣur[10] რაც ჩინურში ტანის დინასტიის ანალებში გადავიდა როგორც -Huí Hé (回紇).[11] მოგვიანებით 788 - 809 წლებში უიღურების მოთხოვნით დასახელება შეიცვალა Huí Hú (回鶻)-ით. ხუთი დინასტიის ისტორიაში ტერმინი განმარტებულია როგორც „არწივის ირაო“.[12]
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- Hessler, Peter. Oracle Bones: A Journey Through Time in China. New York: Harper Perennial, 2006.
- Hierman, Brent. "The Pacification of Xinjiang: Uighur Protest and the Chinese State, 1988-2002." Problems of Post-Communism, May/Jun2007, Vol. 54 Issue 3, pp 48–62
- Human Rights in China: China, Minority Exclusion, Marginalization and Rising Tensions, London, Minority Rights Group International, 2007
რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ Xinjiang 新疆. The China Story.
- ↑ Агентство Республики Казахстан по статистике :Итоги переписи населения Республики Казахстан 2009 года
- ↑ 3.1. Численность постоянного населения по национальностям
- ↑ Перепись населения России 2010 года
- ↑ State statistics committee of Ukraine - National composition of population, 2001 census
- ↑ Mair, Victor. (13 July 2009) A Little Primer of Xinjiang Proper Nouns. Language Log. წაკითხვის თარიღი: 30 July 2009.
- ↑ Dillon, Michael (2004). Xinjiang: China's Muslim far northwest. Routledge. ISBN 978-0-415-32051-1. p.24
- ↑ “Ethnic Uygurs in Hunan Live in Harmony with Han Chinese“, 29 December 2000.
- ↑ Ethno-Diplomacy: The Uyghur Hitch in Sino-Turkish Relations (PDF). წაკითხვის თარიღი: 2011-08-28.
- ↑ Lilla Russell-Smith (2005). Uygur Patronage In Dunhuang: Regional Art Centres On The Northern Silk Road. Brill, გვ. 33. ISBN 978-9004142411.
- ↑ Colin MacKerras, The Uighur Empire According to the T'ang Dynasty Histories, Australian National University, 1972, p. 224.
- ↑ 舊五代史 Jiu Wudai Shi, Chapter 138. Original text: 回鶻，其先匈奴之種也。後魏時，號爲鐵勒，亦名回紇。唐元和四年，本國可汗遣使上言，改爲回鶻，義取迴旋搏擊，如鶻之迅捷也。]
