ედგარ დეგა: განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
[შემოწმებული ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
მომხმარებლის 95.137.193.28 ცვლილებების გაუქმება (№2986889)
No edit summary
ხაზი 1: ხაზი 1:
{{ინფოდაფა მხატვარი
{{ინფოდაფა მხატვარი
| ფონი =
| ფონი = გჰჯგჰჯგჰ
| სახელი = ედგარ დეგა
| სახელი = ედგარ დეგაგჯ
| მშობსახელი = Edgar Degas
| მშობსახელი = Edgar Degasჯგჰჯ
| სურათი = Edgar Germain Hilaire Degas 061.jpg
| სურათი = Edgar Germain Hilaire Degas 061.jpg
| სურათის ზომა =
| სურათის ზომა = გჰჯ
| სათაური = ედგარ დეგა, ავტოპორტრეტი, 1855
| სათაური = ედგარ დეგა, ავტოპორტრეტი, 1855გჰჯ
| სრული სახელი = ილერ ჟერმენ ედგარ დეგა
| სრული სახელი = ილერ ჟერმენ ედგარ დეგა
| დაბ. თარიღი = [[19 ივლისი]], [[1834]]
| დაბ. თარიღი = [[19 ივლისი]], [[1834]]გჯგჰჯგჰ
| დაბ. ადგილი =
| დაბ. ადგილი = ჯგჰჯგჰჯ]
| გარდაცვლილობის თარიღი = [[27 სექტემბერი]], [[1917]]
| გარდაცვლილობის ადგილი =
| გარდაცვლილობის ადგილი =
| ეროვნება = [[ფრანგები|ფრანგი]]
| ეროვნება = [[ფრანგები|ფრანგი]]გჰჯგჰ
| სფერო = [[ფერწერა]], [[სკულპტურა]]
| მომზადება =
| მომზადება =
| მიმდინარეობა = [[იმპრესიონიზმი]]
| მიმდინარეობა = [[იმპრესიონიზმი]]
| ცნობილი ნამუშევრები = ბელელიების ოჯახი, 1858–1867<br /> პატარა ბალერინა, (სკულპტურა)1879-1881
| ცნობილი ნამუშევრები = ბელელიების ოჯახგჰჯგჰჯჰგჯი, 1858–1867<br /> პატარა ბალერინა, (სკულპტურა)1879-1881
| პარტნიორები =
| პარტნიორები =
| მასზე გავლენა მოახდინა =
| მასზე გავლენა მოახდინა =
ხაზი 45: ხაზი 43:


დეგა იყო კონსერვატორი პირად ცხოვრებაში, მას ოჯახი არასდროს ჰყოლია. ის თავისი სურათების სიუჟეტების სცენაში დიდი გამომგონებელი იყო. ის იყენებდა მოულოდნელ რაკურსებს და განსხვავებულ კადრებს. დეგა ცნობილია როგორც მოცეკვავე ქალების მხატვარი და არც ერთი სიუჟეტი იზიდავდა მას ასე ძლიერ. მოცეკვავე ქალების თემამ მისცა საშუალება საკუთარი სტილის შექმნისა. ის საათობით აკვირდებოდა ოპერასა და საცეკვაო კლასებში ბალერინების უმძიმეს შრომას. [[ფაილი:Edgar Germain Hilaire Degas 021.jpg|thumb|left|საცეკვაო კლასი, 1875]]
დეგა იყო კონსერვატორი პირად ცხოვრებაში, მას ოჯახი არასდროს ჰყოლია. ის თავისი სურათების სიუჟეტების სცენაში დიდი გამომგონებელი იყო. ის იყენებდა მოულოდნელ რაკურსებს და განსხვავებულ კადრებს. დეგა ცნობილია როგორც მოცეკვავე ქალების მხატვარი და არც ერთი სიუჟეტი იზიდავდა მას ასე ძლიერ. მოცეკვავე ქალების თემამ მისცა საშუალება საკუთარი სტილის შექმნისა. ის საათობით აკვირდებოდა ოპერასა და საცეკვაო კლასებში ბალერინების უმძიმეს შრომას. [[ფაილი:Edgar Germain Hilaire Degas 021.jpg|thumb|left|საცეკვაო კლასი, 1875]]
ჰჯასეთივე ჭვრეტის შთაბეჭდილება გვიჩნდება დეგას მიერ შიშველი ნატურის გამოსახვისას. დეგას სიტყვებით მას უპირველეს ყოვლისა აინტერესებს ფერები, მოძრაობა და მათი სხეულის აგებულება. აი როგორი სათაური მიუძღვნა მან 1886 წელს თავის პასტელების სერიას: „ჩოჩქოლი შიშველი ქალებისა, რომლებიც ბანაობენ, წყალს ივლებენ, შრებიან ან ტანს იმშრალებენ, თმას ივარცხნიან ან ავარცხნინებენ სხვას“. მან რამდენიმე ასეული პასტელით დახატა ამ თემაზე, ერთერთია „ბანაობა ტაშტში“ (1886 წ.)
ბალერინების ჰაეროვანი ფიგურები მაყურებლის წინაშე გვევლინებიან ხან ნახევარ სიბნელეში, ხან განათებულ სცენაზე, დასვენების დროს და ა. შ. ამ თემატიკის სურათებია: „საცეკვაო კლასი“, „მოცეკვავეები სცენაზე“, „მოცეკვავეები ცისფრებში“, „ვარსკვლავი“, „რეპეტიცია ფოეში“ და ა. შ. [[ფაილი:Edgar Germain Hilaire Degas 032.jpg|thumb|ბანაობა ტაშტში, 1885—1886]]
ჯგჰგჰმგჰ

ასეთივე ჭვრეტის შთაბეჭდილება გვიჩნდება დეგას მიერ შიშველი ნატურის გამოსახვისას. დეგას სიტყვებით მას უპირველეს ყოვლისა აინტერესებს ფერები, მოძრაობა და მათი სხეულის აგებულება. აი როგორი სათაური მიუძღვნა მან 1886 წელს თავის პასტელების სერიას: „ჩოჩქოლი შიშველი ქალებისა, რომლებიც ბანაობენ, წყალს ივლებენ, შრებიან ან ტანს იმშრალებენ, თმას ივარცხნიან ან ავარცხნინებენ სხვას“. მან რამდენიმე ასეული პასტელით დახატა ამ თემაზე, ერთერთია „ბანაობა ტაშტში“ (1886 წ.)

== გალერეა ==
<gallery>
<gallery>
სურათი:Young Spartans National Gallery NG3860.jpg|სპარტანელი გოგოები იწვევენ საბრძოლად სპარტანელ ბიჭებს, 1860–1862
სურათი:Young Spartans National Gallery NG3860.jpg|სპარტანელი გოგოები იწვევენ საბრძოლად ჯგჰჯბიჭებს, 1860–1862
სურათი:Edgar Germain Hilaire Degas 049.jpg|ბელელიების ოჯახი, 1858–1867
სურათი:Edgar Germain Hilaire Degas 049.jpg|ბელელიების ოჯახი, 1858–1867
სურათი:Edgar Germain Hilaire Degas 010.jpg|ორკესტრის მუსიკოსები, 1872
სურათი:Edgar Germain Hilaire Degas 010.jpg|ორკესტრის მუსიკოსები, 1872ჯჰგ
სურათი:Edgar Germain Hilaire Degas 012.jpg|აბსენტი, 1876
სურათი:Edgar Germain Hilaire Degas 012.jpg|აბსენტი, 1876
სურათი:Edgar Germain Hilaire Degas 019.jpg|კაფეში მომღერალი ქალი, 1878
სურათი:Edgar Germain Hilaire Degas 019.jpg|კაფეში მომღერალი ქალი, 1878

15:29, 18 ნოემბერი 2015-ის ვერსია

ედგარ დეგაგჯ
Edgar Degasჯგჰჯ

ედგარ დეგა, ავტოპორტრეტი, 1855გჰჯ
სრული სახელი ილერ ჟერმენ ედგარ დეგა
დაიბადა 19 ივლისი, 1834გჯგჰჯგჰ
დაბადების ადგილი ჯგჰჯგჰჯ]
გარდაიცვალა 27 სექტემბერი, 1917(1917-09-27)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13] [14] (83 წლის)
გარდაცვალების ადგილი პარიზი[15] [16]
ეროვნება ფრანგიგჰჯგჰ
მიმდინარეობა იმპრესიონიზმი
ჟანრი პორტრეტი[17] და საჟანრო ფერწერა[17]
ცნობილი ნამუშევრები ბელელიების ოჯახგჰჯგჰჯჰგჯი, 1858–1867
პატარა ბალერინა, (სკულპტურა)1879-1881

ედგარ დეგა (ფრანგ. Edgar Degas), სრული სახელი ილერ ჟერმენ ედგარ დეგა (Hilaire-Germain-Edgar Degas) (დ. 19 ივლისი, 1834, — გ. 27 სექტემბერი, 1917) — ცნობილი ფრანგი მხატვარი და სკულპტორი.

ბიოგრაფია

დეგა დაიბადა ბანკირის ოჯახში, ის იზრდებოდა ისეთ გარემოში, სადაც ხელოვნებას დიდად აფასებდნენ. ლიცეუმი რომ დაამთავრა ჩაირიცხა „ნატიფი ხელოვნების სკოლაში“. ამასთან ლუი-ლამოტის სახელოსნოში მუშაობს, რომელიც ენგრის ერთერთი საუკეთესო მოწაფე იყო. დეგა იტალიის ხშირი სტუმარი იყო, რაც ენგრის გავლენას მოწმობს, ამასთან ნეაპოლში ცხოვრობდა დეგას ბევრი ნათესავი. 1857—1858 წლებში მან იტალიის XV—XVI საუკუნის სურათების ასლები გადმოიღო. მისი კუმირები გახდნენ მანტენია და ვერონეზე.

საფრანგეთში იგი უკვე ნახატის გაწაფულ ოსტატად დაბრუნდა. მისი ადრეული პერიოდის პორტრეტები გამოირჩევა რეალიზმით. (მაგ. „ბელელების ოჯახი“, რომელზეც გამოსახულია მამიდა, ბიძა და ორი მამიდაშვილი). 1867 წელს მან დახატა თავისი დისა და ძიძის პორტრეტები — „ცოლ-ქმარი მორბილი“, ნახატი „ენგრისტულია.“ ენგრის ტრადიციებს მიეკუთვნება მისი ისტორიული სურათები. სალონური მხატვერბისგან განსხვავებით იგი უარს ამბობს ანტიკური ცხოვრების იდეალიზაციაზე. დეგა გამოხატავს სურათებს ისე, როგორც ის შეიძლება ყოფილიყო რეალურად. (მაგ. „დედოფალი სემირამიდა ჩამოდის ბაბილონში“ და „სპარტანელი გოგოები იწვევენ შეჯიბრებაში სპარტანელ ბიჭებს“).

1860 წელს ის ლუვრში აკეთებდა ძველი მხატვრების ასლებს და გაიცნო ედუარ მანე, ის კაფე „გერბუას“ ხშირი სტუმარი ხდება. 1873 წლის შემდეგ დეგას შემოქმედებაში ახალი სტილი ჩამოყალიბდა. მას აინტერესებდა თანამედროვე ცხოვრება ყველა მის გამოვლინებაში. ის პლენერზე არ მუშაობდა და არ უყვარდა პეიზაჟები.

1862 წლიდან დეგა დაინტერესდა დოღით და ამ თემაზე უამრავი სურათი შექმნა.

დოღზე, 1877—1880

1880 წლიდან დეგა იწყებს ხატვას პასტელში, ამის მიზეზი გახდა მისი პროგრესირებადი კონუქტივიდი, რომლითაც ის საფრანგეთ-პრუსიის ომში დაავადდა.

1886 წლიდან იმპრესიონისტების უკანასკნელი გამოფენის შემდეგ სიკვდილამდე, მისი სურათები აღარსად გამოფენილა. ის ძალიან კარჩაკეტილი ხდება და მცირერიცხოვანი მეგობრების ვიზიტით კმაყოფილდება.

პატარა ბალერინა, დეგას ცნობილი სკულპტურა

სიბერეში დეგამ დაკარგა მხედველობა და იძულებული შეიქმნა უარი ეთქვა ფერწერაზე. იგი ქმნის პატარა ზომის თიხისა და ცვილის ქანდაკებებს და მათ „ბრმის ხელობას“ უწოდებს. მისი სიკვდილის შემდეგ ისინი ბრინჯაოში ჩამოასხეს და 1918 წელს გაიტანეს გამოფენაზე. დეგა გარდაიცვალა 1917 წლის 27 სექტემბერს.

შემოქმედება და ტექნიკა

დეგა იყო კონსერვატორი პირად ცხოვრებაში, მას ოჯახი არასდროს ჰყოლია. ის თავისი სურათების სიუჟეტების სცენაში დიდი გამომგონებელი იყო. ის იყენებდა მოულოდნელ რაკურსებს და განსხვავებულ კადრებს. დეგა ცნობილია როგორც მოცეკვავე ქალების მხატვარი და არც ერთი სიუჟეტი იზიდავდა მას ასე ძლიერ. მოცეკვავე ქალების თემამ მისცა საშუალება საკუთარი სტილის შექმნისა. ის საათობით აკვირდებოდა ოპერასა და საცეკვაო კლასებში ბალერინების უმძიმეს შრომას.

საცეკვაო კლასი, 1875

ჰჯასეთივე ჭვრეტის შთაბეჭდილება გვიჩნდება დეგას მიერ შიშველი ნატურის გამოსახვისას. დეგას სიტყვებით მას უპირველეს ყოვლისა აინტერესებს ფერები, მოძრაობა და მათი სხეულის აგებულება. აი როგორი სათაური მიუძღვნა მან 1886 წელს თავის პასტელების სერიას: „ჩოჩქოლი შიშველი ქალებისა, რომლებიც ბანაობენ, წყალს ივლებენ, შრებიან ან ტანს იმშრალებენ, თმას ივარცხნიან ან ავარცხნინებენ სხვას“. მან რამდენიმე ასეული პასტელით დახატა ამ თემაზე, ერთერთია „ბანაობა ტაშტში“ (1886 წ.) ჯგჰგჰმგჰ


  1. Edgar Degas
  2. Kendall R. J. Encyclopædia Britannica
  3. SNAC — 2010.
  4. Itaú Cultural Enciclopédia Itaú CulturalSão Paulo: Itaú Cultural, 2001. — ISBN 978-85-7979-060-7
  5. Discogs — 2000.
  6. Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  7. ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
  8. Monnier G. Degas, (Hilaire Germain) Edgar // Grove Art Online / J. Turner[Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — ISBN 978-1-884446-05-4doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T021805
  9. Gran Enciclopèdia CatalanaGrup Enciclopèdia, 1968.
  10. GeneaStar
  11. Roglo — 1997. — 9000000 ეგზ.
  12. Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
  13. The Fine Art Archive — 2003.
  14. Annuaire prosopographique : la France savante
  15. Deutsche Nationalbibliothek Record #118524291 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
  16. RKDartists
  17. 17.0 17.1 http://vocab.getty.edu/page/ulan/500115194