სკოპოლამინი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია

ცხსკოპოლამინი, ასევე ცნობილი როგორც ჰიოსცინი,[1]არის ბუნებრივი ან სინთეზურად წარმოებული ტროპანის ალკალოიდი და ანტიქოლინერგული პრეპარატი. ის ასევე წამლადაც გამოიყენება, პოსტოპერაციული გულისრევისა და ღებინების სამკურნალოდ.[2][3] ასევე გამოიყენება ოპერაციის წინ ნერწყვის შესამცირებლად.[3] ინექციით გამოყენებისას ეფექტი დაახლოებით 20 წუთის შემდეგ იწყება და გრძელდება ასე 8 საათამდე.[3] ის ასევე შეიძლება გამოყენებულ იქნას პერორალურად და როგორც ტრანსდერმული პლასტირი, რადგან დიდი ხანია ცნობილია, რომ მას აქვს ტრანსდერმული ბიოშეღწევადობა. [3]

სკოპოლამინი მიეკუთვნება ანტიმუსკარინულ ჯგუფს და მოქმედებს ნერვულ სისტემაში აცეტილქოლინის ზოგიერთი მოქმედების ბლოკირებით.[3] სკოპოლამინის შესახებ პირველად დაიწერა 1881 წელს და დაიწყო გამოყენება ანესთეზიისთვის დაახლოებით 1900 წელს სკოპოლამინი ასევე არის მთავარი აქტიური კომპონენტი, რომელსაც აწარმოებენ ძალყურძენას გარკვეული მცენარეები, რომლებიც ისტორიულად გამოიყენებოდა ფსიქოაქტიურ წამლებად (ცნობილი როგორც დელირიანტები ) მათი ანტიმუსკარინული ჰალუცინოგენური ეფექტის გამო უფრო მაღალი დოზებით.[2] ამ კონტექსტში, მისი გონების შემცვლელი ეფექტები გამოყენებულია რეკრეაციული, კრიმინალური და ოკულტური მიზნებისთვის.[4][5] სახელწოდება "scopolamine" მომდინარეობს ერთი ტიპის ღამისთევისგან, რომელიც ცნობილია როგორც Scopolia, ხოლო სახელი "hyoscine" მომდინარეობს სხვა ტიპისგან, რომელიც ცნობილია როგორც Hyoscyamus niger.[6] ის შედის ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის არსებითი მედიკამენტების სიაში .

უკუჩვენებები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

გვერდითი ეფექტების სიხშირე:[7][8][9]

იშვიათი (0.1-1% სიხშირე) გვერდითი მოვლენები მოიცავს:

  • მშრალი პირი
  • ანჰიდროზი (ოფლის გამოყოფის უნარის დაქვეითება გაგრილებისთვის)
  • ტაქიკარდია (როგორც წესი, უფრო მაღალი დოზებით ვლინდება და შემდეგ ბრადიკარდია ხდება)
  • ბრადიკარდია
  • ურტიკარია (ჭინჭრის ციება)
  • ქავილი (ქავილი)
  • ჰიოსცინის ბუტილბრომიდი
  • ჰიოსციამინი
  • ფსიქოპლასტოგენი

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. (2001) Concise Dictionary of Biomedicine and Molecular Biology., 2nd, Hoboken: CRC Press, გვ. 570. ISBN 9781420041309. 
  2. 2.0 2.1 {{{title}}}. 
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 Scopolamine. The American Society of Health-System Pharmacists. ციტირების თარიღი: 8 December 2016
  4. {{{title}}}. 
  5. ცარიელი დამოწმება (დახმარება)
  6. {{{title}}}. 
  7. DBL HYOSCINE INJECTION BP. Hospira Australia Pty Ltd. ციტირების თარიღი: 22 October 2013
  8. Buscopan Tablets - Summary of Product Characteristics (SPC). Boehringer Ingelheim Limited. ციტირების თარიღი: 22 October 2013
  9. Kwells 300 microgram tablets - Summary of Product Characteristics. Bayer plc. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 ოქტომბერი 2013. ციტირების თარიღი: 22 October 2013