სარა სიგერი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
სარა სიგერი

დაბ. თარიღი 21 ივლისი, 1971(1971-07-21)[1] (52 წლის)
დაბ. ადგილი ტორონტო
მოქალაქეობა  აშშ
 კანადა
საქმიანობა ასტრონომი, ფიზიკოსი, ასტროფიზიკოსი, უნივერსიტეტის პროფესორი და ბიოლოგი
მუშაობის ადგილი მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიის ინსტიტუტი[2]
ალმა-მატერი ტორონტოს უნივერსიტეტი, ჰარვარდის უნივერსიტეტი[3] და Jarvis Collegiate Institute
სამეცნიერო ხარისხი ფილოსოფიის დოქტორი
ჯილდოები მაკართურის სტიპენდია[4] , Helen B. Warner Prize for Astronomy[5] , Sackler Prize for Physics, Nature's 10[6] , კანადის ორდენის ოფიცერი[7] და AAAS-ის წევრი[8]
საიტი seagerexoplanets.mit.edu
saraseager.com
გარე ვიდეო
video icon სარა სიგერი, "პლანეტების ძებნა ჩვენი მზის სისტემის მიღმა", TED2015
video icon "კოსმოსური ექსპერტები განიხილავენ სამყაროში სიცოცხლის ძიებას NASA-ში", NASA 2014 წ.
video icon"სარა სიგერი", წარმოშობა 2011 წ

სარა სიგერი (დ. 21 ივლისი, 1971) — კანადელი წარმოშობის ამერიკელი ასტრონომი და პლანეტარული მეცნიერი.[9] ის არის მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიური ინსტიტუტის პროფესორი და ცნობილია ეგზოპლანეტებსა და მათ ატმოსფეროზე მუშაობით. ის ამ თემებზე არის ორი სახელმძღვანელოს ავტორი და აღიარებულია ჟურნალების: Popular Science,[10] Discover Magazine,[11] Nature, და TIME Magazine მიერ გამოკვლევისთვის. სიგერს მიენიჭა მაკარტურის სტიპენდია 2013 წელს ეგზოპლანეტების ატმოსფეროზე ქიმიური კვალის აღმოჩენის შესახებ თეორიული ნაშრომის დაწერის შემდეგ. მან ასევე დაწერა პლანეტების ტრანზიტების დასაკვირვებლად იაფი კოსმოსური ობსერვატორიების შემუშავების თემაზე.[12]

სიგერი დაიბადა ტორონტოში, ონტარიოში და არის ებრაელი.[9][13] მისი მამა, დევიდ სიგერი, რომელმაც თმა დაკარგა 19 წლის ასაკში, იყო თმის გადანერგვის სფეროს პიონერი და მსოფლიოში ერთ-ერთი ლიდერი. მან ტორონტოში სიგერის თმის გადანერგვის ცენტრი დააფუძნა.[14][12]

მან მიიღო ბაკალავრის ხარისხი მათემატიკასა და ფიზიკაში ტორონტოს უნივერსიტეტში 1994 წელს,

ბუნებრივი მეცნიერებებისა და საინჟინრო კვლევის საბჭოს ბაკალავრიატის სტუდენტური კვლევის ჯილდოს დახმარებით. 1999 წელს მიიღო ასტრონომიის დოქტორის ხარისხი ჰარვარდის უნივერსიტეტში. მისმა სადოქტორო ნაშრომმა შეიმუშავა ატმოსფეროს თეორიული მოდელები ეგზოპლანეტებზე. მას ხელმძღვანელობდა დიმიტარ სასელოვი.

1999-2002 წლებში მას ეკავა პოსტდოქტორანტი მკვლევრის თანამდებობა გაფართოებული კვლევების ინსტიტუტში. 2006 წლამდე იყო ვაშინგტონის კარნეგის ინსტიტუტის უფროსი მკვლევარი. იგი შეუერთდა მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიურ ინსტიტუტს 2007 წლის იანვარში, როგორც ასოცირებული პროფესორი ფიზიკასა და პლანეტების მეცნიერებაში.[15] 2010 წლის ივლისში სრულუფლებიან პროფესორად აიყვანეს [16] ამჟამად ფლობს „1941 წლის კლასის“ კათედრას.

იგი აირჩიეს ამერიკის ასტრონომიული საზოგადოების მემკვიდრე წევრად 2020 წელს.[17]

ის დაქორწინებულია ჩარლზ დაროუზე. პირველი ქორწინებიდან ორი ვაჟი ჰყავს. მისი პირველი მეუღლე, მაიკლ ვევრიკი, გარდაიცვალა კიბოთი 2011 წელს.[18][19]

აკადემიური კვლევა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სიგერი საუბრობს ეგზოპლანეტებზე

სიგერის კვლევა ძირითადად მიმართული იყო ეგზოპლანეტების აღმოჩენასა და ანალიზზე; კერძოდ, მისი მოღვაწეობა ორიენტირებულია დედამიწის იშვიათ ანალოგებზე. მას NASA-მ უწოდა „ასტრონომიული ინდიანა ჯონსი“.[20] სიგერმა გამოიყენა ტერმინი „გაზის ჯუჯა“ მაღალი მასის სუპერდედამიწის ტიპის პლანეტისთვის, რომელიც ძირითადად წყალბადისა და ჰელიუმისგან შედგება. ტერმინი „გაზის ჯუჯა“ ასევე გამოიყენებოდა გაზის გიგანტებზე პატარა წყალბადისა და ჰელიუმის სქელი ატმოსფეროების მქონე პლანეტების აღსაწერად.[21][22] 2020 წლიდან მოყოლებული, სარა ფოკუსირებულია ვენერასთან დაკავშირებულ სამუშაოზე, კერძოდ ატმოსფეროს ზედა ნაწილში ფოსფინის, ბიოლოგიური კვალის მქონე გაზის პოტენციურ აღმოჩენაზე.[23]

სიგერის განტოლება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სიგერმა შეიმუშავა დრეიკის განტოლების პარალელური ვერსია გალაქტიკაში საცხოვრებლად ვარგისი პლანეტების რაოდენობის შესაფასებლად.[24] რადიოტექნოლოგიების მქონე უცხოპლანეტელების ნაცვლად, სიგერმა დრეიკის განტოლება განიხილა სხვა ჭრილში. მას სურდა უბრალოდ დედამიწის მიღმა ნებისმიერი უცხო სიცოცხლის არსებობის დადგენა. განტოლება ფოკუსირებულია პლანეტების ძიებაზე ბიო კვალით, სიცოცხლის მიერ წარმოქმნილი გაზებით, რომლებიც შეიძლება დაგროვდეს პლანეტის ატმოსფეროში იმ დონემდე, რომ მისი აღმოჩენა შესაძლებელი იყოს დისტანციური კოსმოსური ტელესკოპებით.[24]

სადაც:

  • N = პლანეტების რაოდენობა სიცოცხლის შესამჩნევი ნიშნებით
  • N * = დაკვირვებული ვარსკვლავების რაოდენობა
  • F Q = წყნარი ვარსკვლავების ფრაქცია
  • F HZ = ვარსკვლავების ფრაქცია კლდოვანი პლანეტებით საცხოვრებელ ზონაში
  • F O = ვარსკვლავების წილი დაკვირვებადი პლანეტებით
  • F L = იმ პლანეტების ნაწილი, რომლებსაც აქვთ სიცოცხლე
  • F S = სიცოცხლის ფორმების ნაწილი, რომლებიც წარმოქმნიან პლანეტურ ატმოსფეროს ერთი ან მეტი შესამჩნევი გაზით

ღირსებები და ჯილდოები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სიგერი დაჯილდოვდა 2012 წელს საკლერის პრიზით „ეგზოპლანეტების ატმოსფეროსა და შიდა კომპოზიციების ანალიზისთვის“,[25] ჰელენ ბ. უორნერის პრიზით ამერიკის ასტრონომიული საზოგადოებისგან 2007 წელს „ეგზოპლანეტების ატმოსფეროს აღმოჩენის, გააზრების, ანალიზისა და ფუნდამენტური ტექნიკის შემუშავებისთვის“.[26] 2004 მანდ მიიღო ჰარვარდის წიგნის პრემია ასტრონომიაში.[27] 2012 წელს დაინიშნა მეცნიერების განვითარების ამერიკული ასოციაციის წევრად და 2013 წელს აირჩიეს კანადის სამეფო ასტრონომიული საზოგადოების საპატიო წევრად. 2013 წლის სექტემბერში იგი გახდა მაკარტურის სტიპენდიანტი.[28] იგი აირჩიეს ამერიკის ფილოსოფიურ საზოგადოებაში 2018 წელს.[29] ის იყო ელიზაბეტ რ. ლეირდის ლექტორი ნიუფაუნდლენდის უნივერსიტეტში 2018 წელს.[30] 2020 წლის 19 აგვისტოს სიგერი გამოჩნდა ლექს ფრიდმანის პოდკასტში (#116).[31]

2020 წელს იგი დაინიშნა კანადის ორდენის ოფიცრად.[32] მან მოიგო 2020 წლის Los Angeles Times-ის წიგნის მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების პრიზი სამყაროს ყველაზე პატარა შუქებისთვის.[33]

პუბლიკაციები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

წიგნები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ჟურნალის სტატიები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  • Seager, S.; Sasselov, D. D. (2000). „Theoretical Transmission Spectra during Extrasolar Giant Planet Transits“. The Astrophysical Journal. 537 (2): 916–921. arXiv:astro-ph/9912241. Bibcode:2000ApJ...537..916S. doi:10.1086/309088. ISSN 0004-637X. S2CID 15900986.
  • Seager, S.; Mallen‐Ornelas, G. (2003). „A Unique Solution of Planet and Star Parameters from an Extrasolar Planet Transit Light Curve“. The Astrophysical Journal. 585 (2): 1038–1055. arXiv:astro-ph/0206228. Bibcode:2003ApJ...585.1038S. doi:10.1086/346105. ISSN 0004-637X. S2CID 14274640.
  • Benjamin, Robert A.; Churchwell, E.; Babler, Brian L.; Bania, T. M.; Clemens, Dan P.; Cohen, Martin; Dickey, John M.; Indebetouw, Rémy; Jackson, James M.; Kobulnicky, Henry A.; Lazarian, Alex; Marston, A. P.; Mathis, John S.; Meade, Marilyn R.; Seager, Sara; Stolovy, S. R.; Watson, C.; Whitney, Barbara A.; Wolff, Michael J.; Wolfire, Mark G. (2003). „GLIMPSE. I. AnSIRTFLegacy Project to Map the Inner Galaxy“. Publications of the Astronomical Society of the Pacific. 115 (810): 953–964. arXiv:astro-ph/0306274. Bibcode:2003PASP..115..953B. doi:10.1086/376696. ISSN 0004-6280. S2CID 119510724.
  • Deming, Drake; Seager, Sara; Richardson, L. Jeremy; Harrington, Joseph (2005). „Infrared radiation from an extrasolar planet“. Nature. 434 (7034): 740–743. arXiv:astro-ph/0503554. Bibcode:2005Natur.434..740D. doi:10.1038/nature03507. ISSN 0028-0836. PMID 15785769. S2CID 4404769.
  • Borucki, WJ; et al. (2010). „Kepler Planet-Detection Mission: Introduction and First Results“ (PDF). Science. 327 (5968): 977–980. Bibcode:2010Sci...327..977B. doi:10.1126/science.1185402. ISSN 0036-8075. PMID 20056856. S2CID 22858074.
  • Borucki, William J.; Koch, David G.; Basri, Gibor; Batalha, Natalie; Brown, Timothy M.; Bryson, Stephen T.; Caldwell, Douglas; Christensen-Dalsgaard, Jørgen; Cochran, William D.; Devore, Edna; Dunham, Edward W.; Gautier, Thomas N.; Geary, John C.; Gilliland, Ronald; Gould, Alan; Howell, Steve B.; Jenkins, Jon M.; Latham, David W.; Lissauer, Jack J.; Marcy, Geoffrey W.; Rowe, Jason; Sasselov, Dimitar; Boss, Alan; Charbonneau, David; Ciardi, David; Doyle, Laurance; Dupree, Andrea K.; Ford, Eric B.; Fortney, Jonathan; et al. (2011). „Characteristics of Planetary Candidates Observed by Kepler, II: Analysis of the First Four Months of Data“. The Astrophysical Journal. 736 (1): 19. arXiv:1102.0541. Bibcode:2011ApJ...736...19B. doi:10.1088/0004-637X/736/1/19. ISSN 0004-637X. S2CID 15233153.

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. https://pantheon.world/profile/person/Sara_Seager
  2. https://physics.mit.edu/faculty/sara-seager/
  3. https://www.saraseager.com/professional-biography/
  4. Sara SeagerJohn D. and Catherine T. MacArthur Foundation.
  5. https://aas.org/grants-and-prizes/helen-b-warner-prize-astronomy
  6. Butler D., Hayden E. C., Cyranoski D. et al. 365 days: Nature's 10 // Nature / M. SkipperNPG, Springer Science+Business Media, 2011. — Vol. 480, Iss. 7378. — P. 437–445. — ISSN 1476-4687; 0028-0836doi:10.1038/480437A
  7. https://www.gg.ca/en/activities/2020/governor-general-announces-114-new-appointments-order-canada
  8. https://www.aaas.org/news/aaas-members-elected-fellows-2
  9. 9.0 9.1 Jones, Chris (7 December 2016). 'The World Sees Me as the One Who Will Find Another Earth' – The star-crossed life of Sara Seager, an astrophysicist obsessed with discovering distant planets“. The New York Times. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 14 February 2021. ციტირების თარიღი: 8 December 2016.
  10. „The Fifth Annual Brilliant 10: Worms, planets, extra dimensions: just a few of the things that inspire the most creative young scientists of the year“. Popular Science. 13 September 2006. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 21 January 2021. ციტირების თარიღი: 30 March 2021.
  11. Witman, Sarah; Grant, Andrew; Svoboda, Elizabeth. 20 Best Brains Under 40: Young innovators are changing everything from theoretical mathematics to cancer therapy (20 November 2008). ციტირების თარიღი: 20 March 2021
  12. 12.0 12.1 MacArthur Fellows: Meet the Class of 2013: Sara Seager (25 September 2013). ციტირების თარიღი: 25 September 2013.
  13. Cohen, Anne. (27 September 2013) Four Jews Win MacArthur 'Genius' Awards. ციტირების თარიღი: 30 March 2021
  14. Jones, Chris (7 December 2016). „The Woman Who Might Find Us Another Earth“. The New York Times. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 14 February 2021. ციტირების თარიღი: 8 January 2017.
  15. „MIT Corporation grants tenure to 50 faculty“. MIT News Office. 14 November 2007. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 28 September 2020. ციტირების თარიღი: 30 March 2021.
  16. „Corporation announces faculty promotions and appointments“. MIT News Office. 29 December 2010. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 28 September 2020. ციტირების თარიღი: 30 March 2021.
  17. AAS Fellows. ციტირების თარიღი: 30 September 2020.
  18. Seager, Sara. (14 January 2013) So Many Exoplanets... So Few Women Scientists. The Huffington Post. ციტირების თარიღი: 25 September 2013.
  19. „Obituary: Michael Wevrick“. Ottawa Citizen. 13 August 2011. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 27 September 2013. ციტირების თარიღი: 25 September 2013.
  20. Rodriguez, Joshua (3 October 2008). „On a quest for astronomy's holy grail“. NASA. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 19 February 2022. ციტირების თარიღი: 12 June 2017. დამოწმება journal საჭიროებს |journal=-ს (დახმარება)
  21. Of Gas Dwarfs and Waterworlds. Celestia forum (15 June 2004). ციტირების თარიღი: 25 October 2010
  22. StarGen – Solar System Generator (2003). ციტირების თარიღი: 25 October 2010
  23. Anderson, Paul Scott. (2020) Possible life signs in the clouds of Venus. ციტირების თარიღი: 26 August 2021
  24. 24.0 24.1 The Drake Equation Revisited: Interview with Planet Hunter Sara Seager. ციტირების თარიღი: 30 March 2021
  25. „Sara Seager Named Co-Winner of the 2012 Sackler Prize“. MIT News Office. 18 April 2012. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 4 April 2013. ციტირების თარიღი: 25 September 2013.
  26. Helen B. Warner Prize. American Astronomical Society. ციტირების თარიღი: 11 April 2007
  27. Bok Prize Recipients. Harvard University Department of Astronomy. ციტირების თარიღი: 12 December 2012
  28. Sara Seager: Astrophysicist | Class of 2013 (15 September 2013). ციტირების თარიღი: 13 September 2019
  29. Election of New Members at the 2018 Spring Meeting. ციტირების თარიღი: 2 June 2018
  30. Foss, Kelly. (20 September 2018) Holy Grail en-CA. ციტირების თარიღი: 7 July 2019
  31. #116 – Sara Seager: Search for Planets and Life Outside Our Solar System (16 August 2020). ციტირების თარიღი: 1 April 2021
  32. Governor General Announces 114 New Appointments to the Order of Canada (27 November 2020). ციტირების თარიღი: 30 March 2021
  33. Pineda, Dorany. (17 April 2021) Winners of the 2020 L.A. Times Book Prizes announced en-US. ციტირების თარიღი: 2021-04-17