რუგოვას კანიონი
| რუგოვას კანიონი | |
|---|---|
 </img>რუგოვას კანიონი და მდინარე ლუმბარდი ი პეჯის მარჯვნივ
| |
| მდებარეობა | კოსოვო |
| უახლოესი ქალაქი | პეჯა |
| კოორდინატები | |
რუგოვას კანიონი ან რუგოვას ხეობა ( ალბ. Gryka e Rugovës) — მდინარის კანიონი პეჯასთან ახლოს დასავლეთ კოსოვოში, ალბანეთის ალპებში, მონტენეგროს საზღვართან ახლოს . სიგრძით 25 kilometres (16 mi) 1000 მეტრის სიღრმეზე, რუგოვა ითვლება როგორც ევროპის ერთ-ერთ ყველაზე გრძელ და ღრმა კანიონად. იგი შეიქმნა წყლის ეროზიით და პეჯას მყინვრის უკან დახევით.
1985 წელს რუგოვას კანიონი გამოცხადდა როგორც ბუნებრივი მემკვიდრეობის დაცულ ძეგლად. თვალწარმტაცი ლანდშაფტის გამო.
გეოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
კანიონი იწყებს დავიწროებას პეჯადან დაახლოებით სამი კილომეტრის მანძილზე და აგრძელებს დავიწროებას მომდევნო ექვსი კილომეტრ მანძილზე, რაც ქმნის ციცაბო ველს, რომლითაც მდინარე პეჯა ბისტრიცა მიედინება. ის კვლავ ვიწროვდება კოსოვოსა მონტენეგროს დამაკავშირებელი რეგიონის დასავლეთ გზის გასწვრივ. [1] ხეობის საშუალო სიღრმე 650–1000 მეტრია. კანიონი დასახლებულია როგორც აღმოსავლეთიდან, ასევე დასავლეთიდან ძირითადად ზაფხულის თვეებში.
რამდენიმე ჩანჩქერი და მრავალი წყლის წყარო, როგორიცაა უჯი ი ზი (შავი წყალი) და კროი. კანიონის მეექვსე კილომეტრში არის 25 metres (82 ft) ჩანჩქერი, რომელიც გამოდის სამხრეთ მხარეს მდებარე კლდეებიდან და ეშვება. ხეობაში ასობით გამოქვაბულია ნაპოვნი, რომელთა უმეტესობა ჯერ კიდევ შეუსწავლელია. კარგად ცნობილ გამოქვაბულებს მიეკუთვნება Gryka e Madhe რომელსაც აქვს დაახლოებით 11 კმ გამოკვლეული,შავი მაკრატლის გამოქვაბული და s (კალაბას მღვიმე; სადაც ნაპოვნია უძველესი ადამიანების არქეოლოგიური ნაშთები). კანიონს აკავშირებს კარგად ცნობილი თაღოვანი ხიდი, რომლის წინაც არის კლდე სპორტსმენის ნახატით, რომელიც, სავარაუდოდ, პელაზგური პერიოდისაა. [ <span title="This claim needs references to reliable sources. (July 2023)">საჭიროა ციტირება</span> ]
გრიკას მღვიმე[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
Gryka e Madhe (დიდი კანიონი-მღვიმე) მდებარეობს რუგოვას კანიონის მარცხენა მხარეს.
ამ გამოქვაბულში კვლევა 1993 წელს დაიწყო, ის აღმოაჩინეს სლოვაკმა სპელეოლოგებმა, რომლებიც მაკედონიაში მიემგზავრებოდნენ რუგოვას კანიონის გავლით. თუმცა, მღვიმე აქამდე დიდი ხანია ცნობილი იყო ადგილობრივი მოსახლეობისთვის. გამოვლინდა, რომ მღვიმის დერეფნები ოვალური პროფილია და მას აქვს უწყვეტი მიწისქვეშა კანიონის ხასიათი. გამოქვაბულის უმაღლეს დონეზე არ არის ნალექი, ხოლო ქვედა დონეები შეიცავს დიდ, წრიულ ფორმის ქანებს. ამ დრომდე გამოკვლეულია მღვიმის ხუთი დონე. ამ დონეზე გამოვლენილია სხვადასხვა ფერის ნალექი. უხეში რელიეფის და შიგნით მყოფი ადამიანების მაღალი რისკის გამო, მღვიმეში იშვიათად შედის და კარგ მდგომარეობაშია. მღვიმე გამოიკვლეულია ექსპერტთა სხვადასხვა ჯგუფის მიერ სლოვაკეთიდან, ბულგარეთიდან, არასამთავრობო ორგანიზაცია „არაგონიტიდან“ და KEPA.
ატრაქციონები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
რუგოვას კანიონი დიდ შესაძლებლობებს სთავაზობს ლაშქრობებს, კლდეზე მთამსვლელებს და მღვიმეების მკვლევარებს. აშენდა " ვია ფერატა ", რომელსაც "რკინის ბილიკი" უწოდეს. ის პირველი და ერთადერთია ბალკანეთში რომელიც კლდეეზე ასვლის საშუალებას აძლევს მოლაშქრეებს. [2] პეიას საპატრიარქო, სერბეთის მართლმადიდებლური ეკლესიის ისტორიული და სულიერი ადგილი, მდებარეობს კანიონის შესასვლელთან.
Იხილეთ ასევე[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- რუგოვას მთები
- რუგოვა (ხმლის ცეკვა)
- ↑ Archived copy. ციტირების თარიღი: 2015-01-02
- ↑ შეცდომა თარგის გამოძახებისას: cite web: პარამეტრები url და title აუცილებელად უნდა მიეთითოს..