ნევროზი
ნევროზი (ბერძ. neuron — ნერვი) — ფსიქოტრავმული ფაქტორების მოქმედებით შეპირობებული დაავადებების ჯგუფი. ნევროზი ახასიათებს ფუნქციური შექცევადი ნერვულ-ფსიქოლოგიური მოშლა და რომლის დროსაც ავადმყოფი არ კარგავს დაავადებისადმი კრიტიკულ დამოკიდებულებას, საკუთარი ქცევის მართვის უნარს. ტერმინი „ნევროზი“ შემოიღო შოტლანდიელმა ექიმმა კულენმა. პირველ ხანებში ნევროზს მიაკუთვნებდნენ გაურკვეველი ეტიოლოგიის სხვადასხვა დაავადებას. შემდგომში ნევროზს უწოდებენ ნერვული სისტემის ნებისმიერ ფუნქციურ დარღვევას. ამჟამად ნევროზი ითვლება ისეთ დაავადებად, რომელიც ვითარდება მწვავე ფსიქოლოგიური ტრავმის ან ხანგრძლივი ნერვული გადაძაბვის შედეგად. ნევროზი უვითარდება სუსტი, გაუწონასწორებელი ნერვული სისტემის მქონე პირებს, უფრო ხშირად — ე. წ. ფსიქოპათურ პიროვნებებს. ნევროზი შეიძლება განუვითარდეს უმაღლესი ნერვული მოქმედების ძლიერ ტიპებსაც. კლინიკური ნევროზი ნერვულ-ფსიქოლოგიურ და სომატური მოშლილობით ვლინდება. დამახასიათებელია ადვილად დაღლა, აწეული აგზნებადობა, ძილის დარღვევა, ოფლიანობა, უსიამოვნო შეგრძნება გულის არეში და სხვა.
ფორმები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ნევროზის ძირითადი ფორმებია:
- ნევრასთენია
- აკვიატებულ მდგომარეობათა ნევროზი
- ისტერია
- მოლოდინის ნევროზი
- ნევროზული შიში
- წიკი (ან ტიკი)
- ენაბლუობა
- ორგანოთა ნევროზი
ნევროზი უნდა განვასხვაოთ ნევროზის მსგავსი მდგომარეობისაგან (ნევრასთენიული სინდრომი, ისტერიოფორმული რეაქცია და სხვა.)
მკურნალობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ფსიქოთერაპია
- შრომისა და დასვენების რეჟიმების რეგულირება
- მედიკამენტური მკურნალობა
- საკურორტო მკურნალობა
- ფიზიოთერაპია
- სტაციონარული მკურნალობა
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 7, თბ., 1984. — გვ. 365.
- Andras Angyal. (1965). Neurosis and Treatment: A Holistic Theory. Edited by E. Hanfmann and R.M. Jones. (ინგლისური)
- Otto Fenichel. (1945) The Psychoanalytic Theory of Neurosis. New York: Norton.(ინგლისური)
- Horney, Karen. Neurosis and Human Growth. Norton, 1950. (ინგლისური)
- Winokur, Jon. Encyclopedia Neurotica. 2005. ISBN 0-312-32501-0. (ინგლისური)