მეჰმანდაროვების სახლი
| მეჰმანდაროვების სახლი აზერ. Mehmandarovların evi | |
|---|---|
 მეჰმანდაროვის პატარა სახლი რესტავრაციის შემდეგ | |
| მდებარეობა | შუშა, აზერბაიჯანი |
| თარიღდება | XVIII საუკუნე |
მეჰმანდაროვების სახლი (აზერ. Mehmandarovların evi) — სასახლის სტილის ისტორიული საცხოვრებელი კომპლექსი, რომელიც მდებარეობს შუშაში. ეს არის აზერბაიჯანის მე-18 საუკუნის სამოქალაქო არქიტექტურის ერთ-ერთი ყველაზე საინტერესო ნიმუში.[1] საცხოვრებელი კომპლექსი, რომელიც ოდესღაც მეჰმანდაროვების ოჯახს ეკუთვნოდა, მოიცავს დიდ საცხოვრებელ კორპუსს, მცირე საცხოვრებელ კორპუსს და საოჯახო მეჩეთს. კომპლექსი გარშემორტყმულია ქვის კედლებით. მეჰმანდაროვების დიდი საცხოვრებელი კორპუსი საბჭოთა პერიოდში შუშას საქალაქო საავადმყოფოს ფუნქციას ასრულებდა. ოკუპაციის შემდეგ დიდი შენობა მთლიანად განადგურდა. მეჰმანდაროვების პატარა საცხოვრებელი კორპუსი დამპყრობლების მიერ შუშას ისტორიის მუზეუმად გამოიყენებოდა. კომპლექსში არსებული მეჩეთი სამეზობლო მეჩეთსაც ასრულებდა. შუშას ოკუპაციის შემდეგ მეჩეთი სომეხი დამპყრობლების მიერ გეოლოგიურ მუზეუმადაც გამოიყენებოდა. 2020 წელს შუშას ოკუპაციისგან განთავისუფლების შემდეგ მიმდინარეობს მეჰმანდაროვების მამულის კომპლექსის შეკეთება და აღდგენა.[2]
არქიტექტურული მახასიათებლები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
სახლს გეგმაში კვადრატული ფორმა აქვს.[3] მეორე სართულის ოთხი ოთახიდან სამი სახლის გვერდით მდებარე ვერანდამდე გადის, ხოლო დიდი ოთახი სარკმლით, რომელიც მისაღები ოთახის ფუნქციას ასრულებს, ლაკონიური მთავარი ფასადისკენ იხსნება.[3]
მიუხედავად სიმეტრიის ნაკლებობისა, სახლის მთავარი ფასადი ნაწილების ჰარმონიის შთაბეჭდილებას ტოვებს, ხოლო ფასადს ავსებს მსუბუქი სარკმელი და კარგად შემუშავებული შესასვლელი პორტალი. შენობის გვერდით ფასადზე განთავსებული კიბე და ხის ვერანდა არ ამძიმებს მის ზოგად იერსახეს. შენობის არქიტექტურაში განსაკუთრებული ადგილი უკავია კარგად განათებულ და მდიდრულად მორთულ მისაღებ ოთახს.[3]
დიდი საცხოვრებელი კორპუსისა და საოჯახო მეჩეთის ინტერიერი მოხატა უსტა გამბარმა და გააფორმა შაქის ხანის სასახლის ფრესკების მსგავსი ნახატებით. კომპლექსში შემავალ პატარა საცხოვრებელ კორპუსში სსრკ-ს დროს მდებარეობდა შუშას ისტორიის მუზეუმი.
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ Миклашевская, Н. М. (1952). Стенные росписи Азербайджана XVIII - XIX вв., Архитектура Азербайджана (очерки). Баку, გვ. 487.
- ↑ Mehmandarovların malikanə kompleksi ilə bağlı Mədəniyyət Nazirliyinin məlumatı az. mct.gov.az (28 sentyabr 2021). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 6 oktyabr 2021. ციტირების თარიღი: 21 oktyabr 2021.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 Саламзаде 1964, p. 172