მდინარე კრიშნა
მდინარე კრიშნა—კრიშნა (სანსკრიტზე ნიშნავს "ბნელს", ინდოეთის ერთ – ერთი გრძელი მდინარეა.[1] სიგრძე დაახლოებით 1300 კმ. სათავეს იღებს მაჰარაშტრას შტატში, ქალაქ მაჰაბალეშვართან და ჩაედინება ბენგალის ყურეში, სოფელ ჰამასალადეევთან ახლოს, ანდრა-პრადეშის შტატში. მდინარე ასევე მიედინება კარნატაკის შტატში. მდინარის დელტა ინდოეთის ერთ-ერთი ყველაზე ნაყოფიერი რეგიონია, აქ იყო ძველი მეფეების სატავაჰანისა და იხვაკუს რეზიდენციები. მდინარეზე განლაგებულია ქალაქი ამარავატი.
ამჟამად, მდინარე ეკოლოგიურ კატასტროფას განიცდის. მუსონური სეზონის განმავლობაში (ივნისი-აგვისტო), მდინარე იწვევს ნიადაგის ძლიერ ეროზიას, ამ დროს ის სწრაფი და მღელვარე ხდება და მდინარე მიაქვს ნაყოფიერი ნიადაგი მაჰარაშტრას, კარნატაკას და ანდრა პრადეშის შტატებიდან თავის დელტის რეგიონში.
მდინარე კრიშნას სამ შენაკადს შორის ყველაზე დიდია ტუნგაბჰარდის მარჯვენა შენაკადი.
ინდუისტები ამ მდინარეს პატივს სცემენ, როგორც წმინდას. ითვლება, რომ ამ მდინარეში ბანაობა ხსნის ადამიანთა ყველა ცოდვას. მოზიდვის ცენტრია კრიშნა პუშკარამის ბაზრობა. ის ტარდება თორმეტ წელიწადში ერთხელ მდინარე კრიშნას ნაპირებზე. მაჰარაშტრაში, კარნატაკაში, ტელანგანასა და ანდრა-პრადეშში ბევრი მომლოცველთა ადგილია მდინარის ნაპირებზე.
ფლორა და ფაუნა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
მდინარე კრიშნას მახლობლად მდებარე ფართო ტერიტორია შეიცავს მდიდარ ფლორას და ფაუნას. კრიშნას პირას გადარჩენილი უკანასკნელი მანგროვები კრიშნას სიწმინდედ არის გამოცხადებული. ნაკრძალში ბინადრობენ ადგილობრივი და გადამფრენი ფრინველები, ნიანგი, ირემი, სამბარი, შავი ირემი, გველი, ხვლიკები და სხვა.ადგილი ასევე მდიდარია ისეთი მცენარეულობით, როგორიცაა რიზოფორა, ავიცენია და აგიგერიოსი.
წყალდიდობები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
2009 წლის ოქტომბერში მოხდა ძლიერი წყალდიდობა, რის შედეგადაც 350 სოფელი იზოლირებული და მილიონობით უსახლკაროდ დარჩა, [2] სავარაუდოდ, ეს პირველი შემთხვევაა 1000 წლის შემდეგ. წყალდიდობამ სერიოზულად დააზიანა კურნოულის, მაჰაბუბნაგარის, გუნტურის, კრიშნას და ნალაგონდას მიდამოები. მთელი ქალაქი კურნოლი თითქმის 3 დღის განმავლობაში წყალში ჩაეფლო 3 მეტრზე [3].
საბადოები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
მდინარე კრიშნას აუზი მდიდარია მინერალური საბადოებით, როგორიცაა ნავთობი და გაზი, ქვანახშირი, რკინა, კირქვა, დოლომიტი, ოქრო, გრანიტი, ლატერიტი, ურანი, ალმასი და ა.შ.
ჰიდროელექტროსადგურები და კაშხლები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
მდინარე კრიშნა ერთ-ერთი მდინარეა, რომლის წყლის ენერგიას ძირითადად იყენებენ ინდოეთის სხვადასხვა ჰიდროელექტროსადგურები.[4] მასზე ასევე აშებებულია მრავალი კაშხალი.
დაბინძურება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
წლების განმავლობაში მდინარის წყალი არ ჩაედინება ზღვაში წყლის სრულად გამოყენების გამო, ძირითადად სოფლის მეურნეობაში. [5] მდინარე კრიშნას დახურული აუზი ნიშნავს, რომ მდინარის ეკოსისტემა დაშლის პირასაა. მდინარე იღებს ნარჩენებს დიდი რაოდენობით ქალაქებიდან, ხოლო მდინარის აუზის მოსახლეობა 80 მილიონამდე გაიზარდა, რაც მნიშვნელოვნად ზრდის მდინარეზე დატვირთვას. ადეკვატური საშუალო და მინიმალური მუდმივი ეკოლოგიური ნაკადები ზღვაში წლების განმავლობაში არ გვხვდება, რაც ზღუდავს მარილის გადატანას და იწვევს მარილიანი და ნატრიუმის ტუტე ნიადაგების ფორმირებას მდინარის აუზის ქვედა დინებაში. წყალი მაღალი ტუტეობით გამოედინება მდინარეში ნახშირით მომუშავე მრავალი ელექტროსადგურის ნაცრის ნაგავსაყრელიდან, რაც დამატებით ზრდის მდინარის წყლისტუტეობas, რომლის წყალსაც, ბუნებრივია, აქვს მაღალი ტუტეობa, ვინაიდან მდინარის აუზი ამცირებს ბაზალტის ქანების უზარმაზარ ტერიტორიებს [6][7][8]
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ Krishna დაარქივებული 2020-11-18 საიტზე Wayback Machine. at GEOnet Names Server
- ↑ "Flooding along the Krishna River: Natural Hazards". earthobservatory.nasa.gov. Archived from the original on 21 February 2017. Retrieved 11 October 2009.
- ↑ "Agony of Floods: Flood Induced Water Conflicts in lndia [sic]" (PDF). Archived from the original (PDF) on 3 July 2017. Retrieved 8 February 2016.
- ↑ "Power Houses in Krishna Basin". Archived from the original on 18 August 2016. Retrieved 27 March 2015.
- ↑ J. Keller, A. Keller and G. Davids. "River basin development phases and implications of closure" (PDF). Archived from the original[მკვდარი ბმული] (PDF) on 19 October 2013. Retrieved 25 August 2012.
- ↑ "Technology Breakthroughs for Global water security"(PDF). Retrieved 20 October 2018.
- ↑ " Do not kill a River." Archived from the original. on 13 August 2017. Retrieved 20 April 2016.
- ↑ Chemical weathering in the Krishna Basin and Western Ghats of the Deccan Traps, India