ლენდ-ლიზი
ლენდ–ლიზი (ინგლ. lend — გასესხება და lease — იჯარით გაცემა) — სახელმწიფო პროგრამა, რომლის ფარგლებშიც ამერიკის შეერთებული შტატები ამარაგებდა მოკავშირეებს (გაერთიანებულ სამეფოს, საბჭოთა კავშირს, ჩინეთს, საფრანგეთსა და სხვ.) დიდი რაოდენობით შეიარაღებით, საბრძოლო მასალით, სამედიცინო საშუალებებით, სურსათითა და სტრატეგიული ნედლეულით, რომელმაც გადამწყვეტი როლი შეასრულა მოკავშირეების მეორე მსოფლიო ომში გამარჯვებაში.
სანაცვლოდ, ბრიტანეთისაგან შტატებმა მიიღო სამხედრო ბაზები ნიუფაუნდლენდში, ბერმუდის კუნძულებსა და კარიბის ზღვაში. პროგრამა დაიწყო 1941 წლის მარტში, ომის დაწყებიდან 18 თვის შემდეგ.
პროგრამის ფარგლებში ამერიკამ გასცა 50.1 მილიარდი დოლარის (2022 წლის ფასებით, დაახლოებით 700 მილიარდის ეკვივალენტი) ღირებულების დახმარება: 31.4 მილიარდი ბრიტანეთს, 11.3 მილიარდი საბჭოთა კავშირს, 3.2 მილიარდი საფრანგეთს და 1.6 მილიარდი ჩინეთს. საპირისპიროდ ლენდ–ლიზმა (მოკავშირეთა მიერ აშშ–სთვის გაწეული დახმარება) შეადგინა 7.8 მილიარდი დოლარი, აქედან 6.8 მილიარდი მოდის ბრიტანეთსა და თანამეგობრობის ქვეყნებზე.
ლენდ-ლიზმა გადამწყვეტი როლი შეასრულა მოკავშირეების მეორე მსოფლიო ომში გამარჯვებაში. 1943 წლის თეირანის კონფერენციის დროს უინსტონ ჩერჩილის იუბილეს აღსანიშნავად გამართული საზეიმო ვახშმის დროს სტალინმა წარმოთქვა სადღეგრძელო, რომელშიც აშშ-ს „მანქანების ქვეყანა“ უწოდა და განაცხადა, რომ „ამ მანქანების გარეშე, რომლებიც ლენდ-ლიზით მოგვაწოდეთ, ამ ომს წავაგებდით“.[1][2][3][4]
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ «Foreign Relations of the United States: Diplomatic Papers, the Conferences at Cairo and Tehran, 1943» — United States Government Printing Office, Washington, 1961
- ↑ Тост за ленд-лиз
- ↑ One War Won -- Printout -- TIME. www.time.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-03-01. ციტირების თარიღი: 2018-10-08.
- ↑ Parker, Dana T., 1955-, Building victory : aircraft manufacturing in the Los Angeles area in World War II, 2013. — გვ. 133 pages, ISBN 9780989790604, 0989790606.
რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- Lend-Lease Shipments, World War II (Washington: War Department, 1946)
- Lend-Lease to the Soviet Union დაარქივებული 2012-05-12 საიტზე Wayback Machine.
- The Voice of Russia on the Allies and Lend-Lease Museum, Moscow დაარქივებული 10.12.2008, საიტზე Wayback Machine.
- Official New Zealand war history of Lend-lease, from War Economy
- Official New Zealand war history; termination of Mutual Aid from 21 December 1945, from War Economy
- Allies and Lend-Lease Museum, Moscow