იოჰან კრისტოფ ადელუნგი

იოჰან კრისტოფ ადელუნგი
	გერმ. Johann Christoph Adelung
დაბ. თარიღი	8 აგვისტო, 1732
დაბ. ადგილი	შპანტეკოვი
გარდ. თარიღი	10 სექტემბერი, 1806 (74 წლის)
გარდ. ადგილი	დრეზდენი
დასაფლავებულია	დრეზდენი
მოქალაქეობა	პრუსიის სამეფო
საქმიანობა	ენათმეცნიერება
ალმა-მატერი	ჰალე-ვიტენბერგის უნივერსიტეტი და Kloster Berge school
მამა	Johann Paul Adelung
	იოჰან კრისტოფ ადელუნგი ვიკისაწყობში

იოჰან კრისტოფ ადელუნგი (გერმ. Johann Christoph Adelung; დ. 8 აგვისტო, 1732, შპანტეკო — გ. 10 სექტემბერი, 1806, დრეზდენი) — გერმანელი გრამატიკოსი და ლექსიკოგრაფი. სახელი გაითქვა შრომებით "გერმანული ენის დაწვრილებითი სახელმძღვანელო" (ტ. 1-2, 1782) და "ზემოგერმანული დიალექტის სრული გრამატიკულ-კრიტიკული ლექსიკონი" (ტ. 1-5, 1774-1786). ი. ს. ფატერთან ერთად შეადგინა ოთხტომიანი კრებული "მითრიდატე ანუ საზოგადო ენათმცოდნეობა...", სადაც ენობრივ ნიმუშად წარმოდგენილია "მამაო ჩვენო" მსოფლიოს 500 ენასა და კილოკავზე. "მითრიდატეს" პირველ ტომშია ცნობები ქართული ენის შესახებ (ტექსტის ნიმუში, ფონეტიკა, გრამატიკა, ლექსიკა, დიალექტები); ავტორს უსარგებლია მარი მაჯოს "ქართული ენის გრამატიკით" (რომი, 1670) ამ წყაროდან მომდინარე მრავალი უზუსტობის მიუხედავად, ქართული ენის ზოგიერთი თავისებურება (მაგ., სიტყვაში თანხმოვანთა თავმოყრა, სიტყვათცვლილებაში სუფიქსაციის უპირატესობა პრეფიქსაციასთან შედარებით და მისთ.) გამოვლენილია დიდი ლინგვისტური ალღოთი.

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 1, თბ., 1975. — გვ. 88.

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

↑ Basler O. Adelung, Johann Christoph — Historische Kommission bei der Bayerischen Akademie der Wissenschaften, 1953. — ტ. 1. — S. 63–65. — doi:10.1163/9789004337862_LGBO_COM_140215
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q222784"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q118339"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1419226"></a>
↑ ^2.0 ^2.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ ^3.0 ^3.1 ^3.2 Аделунг, Иоганн Христоф // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1890. — Т. I. — С. 171.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q656"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q602358"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23892884"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19908137"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21538575"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4065721"></a>
↑ ^4.0 ^4.1 Scherer W. Adelung, Johann Christoph // Allgemeine Deutsche Biographie — L: 1875. — ტ. 1. — S. 80–84.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2079"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21538578"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q112136"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q14565646"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q590208"></a>
↑ ^5.0 ^5.1 Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
↑ ^6.0 ^6.1 Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek et al. Record #118500651 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ Аделунг, Иоанн Христофор // Энциклопедический лексикон — СПб: 1835. — Т. 1. — С. 187.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q656"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4532135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q26237450"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21282452"></a>

ეს სტატია პიროვნების შესახებ ჯერჯერობით ესკიზია. თქვენ შეგიძლიათ დაგვეხმაროთ მის შევსებაში.

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q222784"><i_class="wef_low_priority_links">[[:de:Otto_Basler|Basler&nbsp;O.]]</i>_[http://www.deutsche-biographie.de/pnd118500651.html_Adelung,_Johann_Christoph]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:de:Historische_Kommission_bei_der_Bayerischen_Akademie_der_Wissenschaften|Historische_Kommission_bei_der_Bayerischen_Akademie_der_Wissenschaften]],_1953._—_ტ.&nbsp;1._—_S.&nbsp;63–65._—_[http://dx.doi.org/10.1163/9789004337862_LGBO_COM_140215_doi:10.1163/9789004337862_LGBO_COM_140215]</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q222784"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q118339"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1419226"></a></div>-1] Basler O. Adelung, Johann Christoph — Historische Kommission bei der Bayerischen Akademie der Wissenschaften, 1953. — ტ. 1. — S. 63–65. — doi:10.1163/9789004337862_LGBO_COM_140215
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q222784"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q118339"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1419226"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827"_data-entity-id="Q19938912"><i_class="wef_low_priority_links">[[:საფრანგეთის_ეროვნული_ბიბლიოთეკა|Bibliothèque_nationale_de_France]]</i>_[http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb121709503_BnF_authorities]:_პლატფორმა_ღია_მონაცემები<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a></div>-2] 2.0 ^2.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13433827"_data-entity-id="Q21538575">[[:ru:s:ЭСБЕ/Аделунг,_Иоганн_Христоф|Аделунг,_Иоганн_Христоф]]_//_''[[:d:Q23892884|Энциклопедический_словарь]]''<span_class="wef_low_priority_links">_/_под_ред._[[:ru:Андреевский,_Иван_Ефимович|И.&nbsp;Е.&nbsp;Андреевский]]_—_[[:სანქტ-პეტერბურგი|СПб]]:_[[:ru:Брокгауз_—_Ефрон_(издательство)|Брокгауз_—_Ефрон]],_1890._—_Т.&nbsp;I._—_С.&nbsp;171.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q656"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q602358"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23892884"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19908137"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21538575"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4065721"></a></div>-3] 3.0 ^3.1 ^3.2 Аделунг, Иоганн Христоф // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1890. — Т. I. — С. 171.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q656"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q602358"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23892884"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19908137"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21538575"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4065721"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q19389637"_data-entity-id="Q21538578"><i_class="wef_low_priority_links">[[:de:Wilhelm_Scherer|Scherer&nbsp;W.]]</i>_[[:de:s:ADB:Adelung,_Johann_Christoph|Adelung,_Johann_Christoph]]_//_''[[:d:Q14565646|Allgemeine_Deutsche_Biographie]]''<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ლაიფციგი|L]]:_1875._—_ტ.&nbsp;1._—_S.&nbsp;80–84.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2079"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21538578"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q112136"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q14565646"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q590208"></a></div>-4] 4.0 ^4.1 Scherer W. Adelung, Johann Christoph // Allgemeine Deutsche Biographie — L: 1875. — ტ. 1. — S. 80–84.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2079"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21538578"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q112136"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q14565646"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q590208"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189_citetype_Q615699"_data-entity-id="Q5375741">[http://global.britannica.com/biography/Johann-Christoph-Adelung_Encyclopædia_Britannica]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a></div>-5] 5.0 ^5.1 Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q17152639_citetype_Q1172284_citetype_Q1982918"_data-entity-id="Q36578"><i_class="wef_low_priority_links">[[:გერმანიის_ეროვნული_ბიბლიოთეკა|Deutsche_Nationalbibliothek]],_[[:de:Staatsbibliothek_zu_Berlin|Staatsbibliothek_zu_Berlin]],_[[:de:Bayerische_Staatsbibliothek|Bayerische_Staatsbibliothek]]_et_al.</i>_[http://d-nb.info/gnd/118500651/_Record_#118500651]_//_ინტეგრირებული_ნორმატიული_ფაილი<span_class="wef_low_priority_links">_—_2012—2016.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a></div>-6] 6.0 ^6.1 Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek et al. Record #118500651 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13433827"_data-entity-id="Q26237450">[[:ru:s:ЭЛ/ДО/Аделунг,_Иоанн_Христофор|Аделунг,_Иоанн_Христофор]]_//_''[[:d:Q21282452|Энциклопедический_лексикон]]''<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:სანქტ-პეტერბურგი|СПб]]:_1835._—_Т.&nbsp;1._—_С.&nbsp;187.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q656"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4532135"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q26237450"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21282452"></a></div>-7] Аделунг, Иоанн Христофор // Энциклопедический лексикон — СПб: 1835. — Т. 1. — С. 187.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q656"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4532135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q26237450"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21282452"></a>

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]